Tarkus
Tarkus – drugi album studyjny zespołu Emerson, Lake and Palmer, wydany 14 marca 1971 roku w Wielkiej Brytanii przez wytwórnię Island, a w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie przez Cotillion.
| Wykonawca albumu studyjnego | ||||
| Emerson, Lake and Palmer | ||||
| Wydany | ||||
|---|---|---|---|---|
| Nagrywany |
styczeń 1971 | |||
| Gatunek | ||||
| Długość |
38:55 | |||
| Wydawnictwo | ||||
| Producent | ||||
| Oceny | ||||
| ||||
| Album po albumie | ||||
| ||||
Tarkus zajął pierwsze miejsce na UK Albums Chart, zadebiutował na 9. miejscu w Stanach Zjednoczonych i dwukrotnie osiągnął 12. miejsce w Kanadzie, łącznie przez 4 tygodnie. W 2015 roku Sean Murphy z PopMatters umieścił Tarkus na 21. miejscu wśród najlepszych albumów klasycznego rocka progresywnego wszech czasów[5].
HistoriaEdytuj
.jpg)
Tytułowy utwór, „Tarkus”, trwający 21 minut i wypełniający pierwszą stronę longplaya jest jedną z najwcześniejszych i najbardziej znaczących, wieloczęściowych suit rocka progresywnego. Zamiarem Keitha Emersona, który już wcześniej zgłębiał muzykę Béli Bartóka i Alberta Ginastery, było stworzenie utworu, którego nie było wcześniej i miały go cechować: perkusyjne brzmienie instrumentów klawiszowych, mocne rytmy i atonalność. Greg Lake uważał początkowo, że otwór będzie zbyt radykalny, jednak później dał się przekonać. Utwór składa się z siedmiu części połączonych w całość, bez przerw. Najdłuższa część trwa nieco mniej niż 4 minuty, a najkrótsza – niewiele ponad minutę. Części: pierwsza, trzecia, piąta i siódma są instrumentalne, w pozostałych pojawia się wokal[6]. Muzycy wyszli poza zasady formalne, przyjęte w muzyce rockowej, takie jak: budowa okresowa, powtórzenia i zwroty kadencyjne, a wykorzystali przetworzenia motywów oraz progresje. Partie instrumentalne miały charakter swobodnych improwizacji. Kompozycję cechowała przemyślana aranżacja na organy Hammonda, syntezator Mooga, gitary, perkusję i głos. Pod względem literackim piosenki stanowiły opowieść o opancerzonym, nieziemskim potworze i miały pacyfistyczną wymowę[7].
Wśród utworów z drugiej strony albumu uwagę zwracały dwie połączone ze sobą piosenki: „The Only Way (Hymn)” oraz „Infinite Space (Conclusion)”. Pierwszą, rozwiniętą z toccaty F-dur Johanna Sebastiana Bacha, zaśpiewał Greg Lake z towarzyszeniem organów kościoła św. Marka w Londynie. Druga kompozycja, rozwinięta z tematu preludium d-moll z Das Wohltemperierte Klavier, została opracowana na fortepian, gitarę basową i perkusję i nasycona jazzową atmosferą. Tematem tekstu było pytanie o sens człowieczeństwa i przyszłość ludzkości w kontekście XX-wiecznych zbrodni wojennych. Przeciwwagę dla nich stanowiły dwie lżejsze piosenki: „Jeremy Bender” i rock and rollowy „Are You Ready, Eddy?”, dedykowany realizatorowi nagrania, Eddiemu Offordowi[8].
Zdjęcie okładki, wykonane przez Williama Neala, przedstawiające pancernika na gąsienicach czołgu, stało się kultowym obrazem w rocku progresywnym[9].
Lista utworówEdytuj
Zestaw utworów na wydawnictwie winylowym, wydanym w 1971 roku[10]:
Strona 1Edytuj
| Nr | Tytuł | Autorzy | Długość |
|---|---|---|---|
| Tarkus | |||
| 1. | Eruption | Emerson | 2:43 |
| 2. | Stones of Years | Emerson/Lake | 3:43 |
| 3. | Iconoclast | Emerson | 1:16 |
| 4. | Mass | Emerson/Lake | 3:09 |
| 5. | Manticore | Emerson | 1:49 |
| 6. | Battlefield | Lake | 3:57 |
| 7. | Aquatarkus | Emerson | 3:54 |
Strona 2Edytuj
| Nr | Tytuł | Autorzy | Długość |
|---|---|---|---|
| 1. | Jeremy Bender | Emerson/Lake | 1:41 |
| 2. | Bitches Crystal | Emerson/Lake | 3:54 |
| 3. | The Only Way (Hymn) * | Emerson/Lake | 3:50 |
| 4. | Infinite Space (Conclusion) | Emerson/Lake/Palmer | 3:18 |
| 5. | A Time and a Space | Emerson/Lake/Palmer | 3:00 |
| 6. | Are You Ready, Eddy? | Emerson/Lake/Palmer | 2:09 |
* Themes used in Introduction & bridge only – Toccata in “F” & Prelude VI, Bach
Skład zespołuEdytuj
- Keith Emerson – organy Hammonda, organy kościoła św. Marka, fortepian, czelesta, syntezator Mooga
- Greg Lake – bas, gitara elektr- i akust(yczna), śpiew
- Carl Palmer – perkusja, instrumenty perkusyjne
ProdukcjaEdytuj
- Aranżacja, kierownictwo – Emerson, Lake and Palmer
- Ilustracje – William Neal
- Inżynier dźwięku – Eddie Offord
- Producent muzyczny – Greg Lake
PrzypisyEdytuj
- ↑ François Couture w: AllMusic: Emerson, Lake & Palmer: Tarkus. www.allmusic.com. [dostęp 2018-10-13]. (ang.).
- ↑ Sputnikmusic: Emerson, Lake and Palmer: Tarkus. www.sputnikmusic.com. [dostęp 2018-10-13]. (ang.).
- ↑ Progarchives.com: Tarkus Emerson Lake & Palmer. www.progarchives.com. [dostęp 2018-10-13]. (ang.).
- ↑ Rate Your Music: Tarkus. rateyourmusic.com. [dostęp 2018-10-13]. (ang.).
- ↑ The 25 Best Classic Progressive Rock Albums, PopMatters, PopMatters, 17 listopada 2015 [dostęp 2022-12-21] (ang.).
- ↑ Macan 1997 ↓, s. 87.
- ↑ Weiss 1991 ↓, s. 203.
- ↑ Weiss 1991 ↓, s. 203–204.
- ↑ Macan 1997, p. 88.
- ↑ Discogs: Emerson, Lake & Palmer – Tarkus. www.discogs.com. [dostęp 2018-10-13]. (ang.).
BibliografiaEdytuj
- Wiesław Weiss: Rock Encyklopedia. Warszawa: Iskry, 1991. ISBN 83-207-1374-9.
- Edward Macan: Rocking the Classics: English Progressive Rock and the Counterculture. New York, Oxford: Oxford University Press, 1997. ISBN 0-19-509887-0. (ang.).