Gołostópka indyjska

Gołostópka indyjska
	Tatera indica
	Hardwicke, 1807
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	myszoskoczki
Plemię	Taterini
Rodzaj	gołostópka
Gatunek	gołostópka indyjska
Synonimy
	Dipus indicus Hardwicke, 1807; Gerbillus otarius F. Cuvier, 1838; Gerbillus cuvieri Waterhouse, 1838; Gerbillus hardwickii J.E. Gray, 1843; Meriones taeniurus Wagner, 1843; Tatera persica Wroughton, 1906; Tatera persica scansa Wroughton, 1906; Tatera bailwardi Wroughton, 1906; Tatera bailwardi monticola Wroughton, 1906; Tatera ceylonica Wroughton, 1906; Tatera sherrini Wroughton, 1917; Tatera dunni Wroughton, 1917; Tatera pitmani Cheesman, 1921;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gołostópka indyjska^[13] (Tatera indica) – gatunek ssaka z podrodziny myszoskoczków (Gerbillinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).

Zasięg występowania edytuj

Gołostópka indyjska występuje w Turcji (prowincja Şanliurfa w południowo-wschodniej Anatolii), Syrii (na wschód od Eufratu), Iraku, Kuwejcie, Iranie, Afganistanie, Pakistanie, Indiach, południowym Nepalu i na Sri Lance^[14].

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1807 roku brytyjski przyrodnik Thomas Hardwicke nadając mu nazwę Dipus indicus^[2]. Holotyp pochodził z obszaru między Waranasi i Haridwar, w północnych Indiach^[15]. Jedyny żyjący przedstawiciel rodzaju gołostópka^[13] (Tatera)^[16]^[14].

Do niedawna wszystkie myszoskoczki z Afryki były zaliczane do rodzaju Tatera: jednak na podstawie danych morfologicznych zaproponowano, aby Tatera obejmował jeden współcześnie występujący gatunek z Azji T. indica, podczas gdy wszystkie inne afrykańskie myszoskoczki umieszczano w Gerbilliscus^[14]. Analizy molekularne potwierdziły ten układ taksonomiczny^[17]^[18]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[14].

Etymologia edytuj

Tatera: nazwa wymyślona, bez etymologii^[19].
indica: łac. Indicus „indyjski”, od India „Indie”^[20].

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) 143–210 mm, długość ogona 152–198 mm, długość ucha 21–31 mm, długość tylnej stopy 34–59 mm; masa ciała 150–270 g^[16].

Tryb życia edytuj

Gołostópka indyjska żyje w dużych grupach, zamieszkuje systemy głębokich nor z licznymi otworami wejściowymi. Wejścia te są często przez gryzonie zamykane pulchną ziemią w celu zabezpieczenia nor przed wtargnięciem mangust i węży. Niekiedy tak licznie się rozmnażają, że opuszczają dotychczasowe siedziby i nawiedzają pobliskie ogrody i pola. Żywią się kłączami, bulwami, zielonymi częściami roślin, korzeniami, owadami, a nawet pisklętami i jajami. Sądzi się, że mogą przyczyniać się do rozprzestrzeniania się dżumy.

Gołostópki indyjskie rozmnażają się przez cały rok. W jednym miocie rodzi się do 8 młodych.

Przypisy edytuj

↑ Tatera indica, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b T. Hardwicke. Description of a Species of Jerboa, found in the upper Provinces of Hindustan, between Benares and Hurdwar. „Transactions of the Linnean Society of London”. 8, s. 279, 1809. (ang.).
↑ F. Cuvier. Mémoire sur les Gerboises et les Gerbilles. „Transactions of the Zoological Society of London”. 2, s. 144, ryc. 26, rys. 14-18, 1841. (fr.).
↑ G.R. Waterhouse. On two New Species of Mammalia, from the Society’s Collection, belonging to the Genera Gerbillus and Herpestes. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 6, s. 56, 1838. (ang.).
↑ J.E. Gray: List of the specimens of Mammalia in the collection of the British museum. London: The Trustees, 1843, s. 132. (ang.).
↑ J.A. Wagner: Supplementband. W: J.Ch.D. von Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Cz. 3: Die Beutelthiere und Nager (erster Abschnitt). Erlangen: Expedition des Schreber’schen säugthier- und des Esper’schen Schmetterlingswerkes, 1843, s. 471. (niem.).
↑ ^a ^b Wroughton 1906 ↓, s. 496.
↑ ^a ^b Wroughton 1906 ↓, s. 498.
↑ Wroughton 1906 ↓, s. 499.
↑ ^a ^b R.Ch. Wroughton. The Indian gerbils or antelope rats. „Journal of the Bombay Natural History Society”. 25, s. 43, 1917. (ang.).
↑ R.E. Cheesman. Report on the mammals of Mesopotamia. Collected by members of the Mesopotamia expeditionary force, 1915 to 1919. „Journal of the Bombay Natural History Society”. 27, s. 337, 1921. (ang.).
↑ B.B. Kryštufek B.B., G.G. Shenbrot G.G., M. Sozen & S.M.S.& S. Molur M. Sozen & S.M.S.& S., Tatera indica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-30] (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 262. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 446. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Tatera indica. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-30].
↑ ^a ^b Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 617. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ P. Chevret & G. Dobigny. Systematics and evolution of the subfamily Gerbillinae (Mammalia, Rodentia, Muridae). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 35 (3), s. 674–688, 2005. DOI: 10.1016/j.ympev.2005.01.001. (ang.).
↑ P. Colangelo, L. Granjon, P.J. Taylor & M. Corti. Evolutionary systematics in African gerbilline rodents of the genus Gerbilliscus: inference from mitochondrial genes. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 42 (3), s. 797–806, 2007. DOI: 10.1016/j.ympev.2006.10.001. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 664, 1904. (ang.).
↑ indica, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-30] (ang.).

Bibliografia edytuj

R.Ch. Wroughton. Notes on the genus Tatera, with descriptions of new species. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 17, s. 474–499, 1906. (ang.).

[itis-1] Tatera indica, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Hardwicke-2] T. Hardwicke. Description of a Species of Jerboa, found in the upper Provinces of Hindustan, between Benares and Hurdwar. „Transactions of the Linnean Society of London”. 8, s. 279, 1809. (ang.).

[Cuvier-3] F. Cuvier. Mémoire sur les Gerboises et les Gerbilles. „Transactions of the Zoological Society of London”. 2, s. 144, ryc. 26, rys. 14-18, 1841. (fr.).

[Waterhouse-4] G.R. Waterhouse. On two New Species of Mammalia, from the Society’s Collection, belonging to the Genera Gerbillus and Herpestes. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 6, s. 56, 1838. (ang.).

[Gray-5] J.E. Gray: List of the specimens of Mammalia in the collection of the British museum. London: The Trustees, 1843, s. 132. (ang.).

[Wagner-6] J.A. Wagner: Supplementband. W: J.Ch.D. von Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Cz. 3: Die Beutelthiere und Nager (erster Abschnitt). Erlangen: Expedition des Schreber’schen säugthier- und des Esper’schen Schmetterlingswerkes, 1843, s. 471. (niem.).

[CITEREFWroughton1906[https://www.biodiversitylibrary.org/page/19245714_496]-7] Wroughton 1906 ↓, s. 496.

[CITEREFWroughton1906[https://www.biodiversitylibrary.org/page/19245716_498]-8] Wroughton 1906 ↓, s. 498.

[CITEREFWroughton1906[https://www.biodiversitylibrary.org/page/19245717_499]-9] Wroughton 1906 ↓, s. 499.

[Wroughton-10] R.Ch. Wroughton. The Indian gerbils or antelope rats. „Journal of the Bombay Natural History Society”. 25, s. 43, 1917. (ang.).

[Cheesman-11] R.E. Cheesman. Report on the mammals of Mesopotamia. Collected by members of the Mesopotamia expeditionary force, 1915 to 1919. „Journal of the Bombay Natural History Society”. 27, s. 337, 1921. (ang.).

[iucn-12] B.B. Kryštufek B.B., G.G. Shenbrot G.G., M. Sozen & S.M.S.& S. Molur M. Sozen & S.M.S.& S., Tatera indica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-30] (ang.).

[Cichocki&inni-13] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 262. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-14] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 446. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-15] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Tatera indica. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-30].

[Denys&inni-16] Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 617. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Chevret&Dobigny-17] P. Chevret & G. Dobigny. Systematics and evolution of the subfamily Gerbillinae (Mammalia, Rodentia, Muridae). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 35 (3), s. 674–688, 2005. DOI: 10.1016/j.ympev.2005.01.001. (ang.).

[Colangelo&inni-18] P. Colangelo, L. Granjon, P.J. Taylor & M. Corti. Evolutionary systematics in African gerbilline rodents of the genus Gerbilliscus: inference from mitochondrial genes. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 42 (3), s. 797–806, 2007. DOI: 10.1016/j.ympev.2006.10.001. (ang.).

[Palmer-19] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 664, 1904. (ang.).

[20] indica, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-30] (ang.).

[13]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]