Wikipedia

Tatra T5C5

Tatra T5C5 – tramwaj wytwarzany w latach 1978–1984 w zakładach ČKD w Pradze w Czechosłowacji.

Tatra T5C5[1]
Ilustracja
Skład tramwajów Tatra T5C5 w Budapeszcie
Dane ogólne
Kraj produkcji

 Czechosłowacja

Producent

ČKD

Miejsce produkcji

Praga

Lata produkcji

1978–1984

Dane techniczne
Liczba członów

1

Długość

14 700 mm

Szerokość

2500 mm

Wysokość

3140 mm

Masa

18 500 kg

Rozstaw wózków

1435 mm

Rozstaw osi w wózkach

1900 mm

Średnica kół

690 mm

Moc silników

4 × 45 kW

Typ silników

TE 023

Napięcie zasilania

600 V

Prędkość maksymalna

65 km/h

Wnętrze
Liczba miejsc siedzących

28

Liczba miejsc ogółem

100

Wysokość podłogi

900 mm

Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

Geneza edytuj

Pod koniec lat 70. XX wieku zmniejszono wielkość produkcji w węgierskich zakładach Ganz. W tym samym czasie, zgodnie z decyzją Rady Ministrów z 1975 r. rozpoczęła się przebudowa sieci tramwajów w Budapeszcie, w związku z czym zwiększyło się zapotrzebowanie na nowe wagony tramwajowe. Planowano powierzyć produkcję tramwajów zakładom Ganz, te nie były jednak w stanie zapewnić stolicy Węgier dostaw nowego taboru. Do tego czasu czechosłowackie zakłady ČKD były już jednym z największych producentów wagonów tramwajowych na świecie, więc była w stanie sprzedawać pojazdy po niższej cenie. W 1975 r. nawiązano kontakt z tymiż zakładami i na początku 1976 r. z Brna do Budapesztu przybyły dwa tramwaje na jazdy próbne: Tatra T3 nr 1583 i Tatra K2 nr 1013[2][3][4][5].

Testy przebiegły pomyślnie i firma BKV planowała dokonać zakupu większej serii tramwajów T3 lub K2, ale główni inżynierowie ČKD zaproponowali skonstruowanie bardziej nowoczesnego tramwaju, opartego na Tatrze T5. Specjalnie dla Budapesztu został zaprojektowany typ o nazwie T5C5. Wyróżniał się on zastosowaniem ręcznego nastawnika jazdy zamiast nożnego w postaci pedału. Pierwsze dwa prototypowe wagony nr 8011 i 8012 testowano w 1978 roku w Pradze. Jazdy próbne zakończyły się pomyślnie, więc do końca roku prototypy dotarły do Budapesztu i otrzymały numery 4000 i 4001, a także charakterystyczne, biało-żółte malowanie z bordowym pasem. Po przeprowadzeniu jazd próbnych zamówiono kolejne egzemplarze[2][4][6][7].

Oznaczenie edytuj

Oznaczenie typu T5C5 jest zgodne z systemem numeracji fabrycznej ČKD Tatra.

Znak Opis
T Tramwaj silnikowy.
5 Piąta seria tramwajów.
C Wagon dwukierunkowy, odległość między czopami skrętu wózków 6,7 m.
5 Szerokość nadwozia przekraczająca 2 metry.

Konstrukcja edytuj

T5C5 to jednoczłonowy i jednokierunkowy czteroosiowy wagon wysokopodłogowy, wyposażony w harmonijkowe drzwi po obu stronach pudła (po troje z każdej strony). W ten sposób dwa złączone tyłami wagony tworzą skład dwukierunkowy (w Polsce w ten sposób zbudowane są wagony Konstal 111N).

Wyprodukowano 322 egzemplarze. Wagony T5C5 zostały wyprodukowane na potrzeby przewoźnika w Budapeszcie, ze względu na zapotrzebowanie na wagony dwukierunkowe w tym mieście (brak pętli na wielu liniach). Eksploatowane są wyłącznie tam do dziś (nr 4000 – 4171 i 4200 – 4349) i poddawane modernizacjom (sterowanie IGBT, nowy pulpit motorniczego). Zmodernizowane wozy oznaczane są jako T5C5K, T5C5K2 i T5CK2M.

Dostawy edytuj

Państwo Miasto Typ Lata dostaw Liczba Numery taborowe
  Węgry Budapeszt T5C5 1978–1984 322 4000–4171, 4200–4349
Łączna liczba: 322

Modernizacje edytuj

W 2002 r., 20 lat po rozpoczęciu eksploatacji tramwajów typu Tatra T5C5 w Budapeszcie, zaistniała konieczność ich remontu. Pracom modernizacyjnym poddano układ napędowy, wnętrze oraz pulpit motorniczego. Rozruch stycznikowy został zastąpiony nowocześniejszym układem opartym o tranzystory IGBT, umożliwiającym oddawanie energii elektrycznej do sieci zasilającej w trakcie hamowania. Tramwaje otrzymały także system pasażerskiej informacji dźwiękowej i wizualnej.

Zamontowano także podgrzewane lusterka i układ elektrycznego podnoszenia i opuszczania pantografu. Siedzenia w przedziale pasażerskim zostały wymienione na nowe. Drzwi wyposażono w przyciski indywidualnego otwierania oraz w fotokomórki zapobiegające przytrzaśnięciu pasażerów przy wsiadaniu lub wysiadaniu do wagonu. Po remoncie tramwajom nadano oznaczenie T5C5K (K = korszerűsített, tj. zmodernizowany)[3][4].

W wagonach zmodernizowanych po 2010 r. wprowadzono czujniki podczerwieni automatycznie zamykające drzwi po wykryciu braku ruchu w ich obrębie. Ponadto zamontowano wewnątrz tramwaju dodatkowe przyciski otwierania drzwi przez pasażerów. Modyfikacji uległo również wyposażenie elektryczne. Tak zmodernizowane tramwaje otrzymały oznaczenie T5C5K2[8].

6 stycznia 2014 r. na ulicy Sírkert doszło do zderzenia składu tramwajów T5C5 4042+4043 z ciężarówką. Tramwaje uległy częściowemu zniszczeniu, ale zostały wyremontowane jeszcze w listopadzie tego samego roku[9][10][11]. Odnowionym wagonom nadano oznaczenie T5C5KM; w porównaniu ze starszymi modernizacjami wprowadzono zmiany w układzie sterowania[3][12][13].

  •  
    Tatra T5C5K na linii nr 61
  •  
    Tatra T5C5K2 na linii nr 61B
  •  
    Tatra T5C5K2M na linii nr 14
  •  
    Wnętrze niezmodernizowanego T5C5...
  •  
    ...oraz zmodernizowanego T5C5K2M

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Benda György: Tatra T5C5 típusú villamosok. villamosok.hu. [dostęp 2019-12-14]. (węg.).
  2. ↑ a b Tatra T5C5 típusú villamosok. villamosok.hu. (ang.).
  3. ↑ a b c Az összes budapesti Tatra megújul!. iho.hu, 2014-09-15. [dostęp 2017-10-06].
  4. ↑ a b c Harminc év Tatra. iho.hu, 2010-03-26. [dostęp 2017-10-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-14)].
  5. ↑ Budapest Főváros Tanácsa Végrehajtó Bizottsága üléseinek jegyzőkönyvei (HU BFL XXIII.102.a.1). Budapest Főváros Levéltára, 1978-11-29, s. 56. (ang.).
  6. ↑ Tatra-Straßenbahnen vom Typ T5C5. strassenbahnen-online.de. (ang.).
  7. ↑ Új Szó, 1978. július (31. évfolyam, 179-209. szám). Új Szó, 1978-07-31, s. 59. (ang.).
  8. ↑ Tátra T5C5K szerelvények felújításával kapcsolatos tudnivalók. villamosoktatas.hu, 2010-09-02. [dostęp 2017-10-07].
  9. ↑ Teljesen kiégett a Tatra. IHO. [dostęp 2017-08-21].
  10. ↑ Ütközött és kigyulladt a 37A villamos. Tűzoltóság. [dostęp 2017-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-15)].
  11. ↑ Videó: Teherautóval ütközött és kigyulladt egy villamos. Tűzoltóság. [dostęp 2017-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-16)].
  12. ↑ Megújulnak a Tatra villamosok. BKK, 2014-09-12. [dostęp 2017-10-07].
  13. ↑ T5C5K2M. Sedulitas-Pro. [dostęp 2017-10-08].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tatra_T5C5&oldid=66430876”