Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu
Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu (TWB) – teatr w Kaliszu, wojewódzka instytucja kultury[2], założony w 1801 przez Wojciecha Bogusławskiego, honorowa scena narodowa[3][4]. Spośród działających do dzisiaj teatrów dramatycznych w Polsce tylko dwa są od niego starsze[5]; od 1936 nosi imię założyciela, od 1961 organizuje Kaliskie Spotkania Teatralne; budynek teatru, wzniesiony w latach 1920–1923 według projektu Czesława Przybylskiego[6], został wpisany do rejestru zabytków w 1979.
 Teatr, widok z pl. Bogusławskiego (2019) | |
| Typ teatru |
teatr dramatyczny |
|---|---|
| Założyciel | |
| Data powstania |
1801 |
| Państwo | |
| Lokalizacja |
pl. Wojciecha Bogusławskiego 1 |
| Strona internetowa | |
 nr rej. 424/A z 15 listopada 1979[1]
| |
.jpg) Teatr, widok nocą z mostu Teatralnego (2022) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Ukończenie budowy |
1920–1923 |
Położenie na mapie Kalisza  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
 51°45′31,1″N 18°05′36,8″E/51,758639 18,093556
| |
_(cropped).jpg)
W latach 2014–2017 dyrektorem teatru była Magda Grudzińska; od 1 września 2017 dyrektorem jest Bartosz Zaczykiewicz[7].
Historia
edytujPierwszy drewniany budynek teatru wzniesiony przez Bogusławskiego w 1801 roku rozpadł się po 15 latach. W latach 30. XIX wieku teatr odbudowano w jego współczesnym miejscu, jednak spłonął on w pożarze miasta w kwietniu 1858 roku. Ponad 40 lat przedstawienia odbywały się w zaadaptowanej do tego celu ujeżdżalni, a później w prowizorycznym, drewnianym teatrze zimowym. W latach 1896–1900 wzniesiono neorenesansowy gmach teatru według projektu Józefa Chrzanowskiego[8]. Budynek został spalony przez Niemców w czasie burzenia Kalisza w 1914. W 1920 rozpoczęto trwającą 16 lat budowę obecnego budynku według projektu Czesława Przybylskiego.
W 1937 w TWB odbyła się prapremiera komedii politycznej Von Schwindel w polskim dworze Janusza Teodora Dybowskiego. Tadeusz Słobodzianek debiutował w TWB jako dramaturg w 1981 sztuką dla dzieci Baśń jesienna, zaś w 1982 jako reżyser inscenizacją dramatu Osmędeusze (1971) Mirona Białoszewskiego.
Dyrektorzy
edytuj| Dyrektorzy Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu (dyrektorzy naczelni od 1957) | |
|---|---|
| 1957–1963 | Tadeusz Kubalski |
| 1964–1970 | Alina Obidniak |
| 1970–1973 | Izabella Cywińska |
| 1973–1974 | Zbigniew Bebak, dyrektor naczelny i artystyczny |
| 1974–1977 | Andrzej Wanat |
| 1977–1980 | Waldemar Wilhelm |
| 1980–1982 | Romana Próchnicka, dyrektor naczelny i artystyczny |
| 1982–1991 | Maciej Grzybowski |
| 1991–1994 | Zbigniew Lesień |
| 1994–1998 | Jan Buchwald |
| 1998–2001 | Jan Nowara |
| 2001–2007 | Robert Czechowski |
| 2007–2014 | Igor Michalski, dyrektor naczelny i artystyczny |
| 2014–2017 | Magda Grudzińska, dyrektor naczelny i artystyczny |
| od 2017 | Bartosz Zaczykiewicz |
Zespół
edytujObecni aktorzy
edytujStan na 13 listopada 2017[9].
- Natasza Aleksandrowitch (od 2015)
- Zbigniew Antoniewicz (od 1996)
- Izabela Beń (od 2008)
- Agnieszka Dulęba-Kasza (od 2007)
- Agnieszka Dzięcielska (od 1991)
- Michał Grzybowski (od 2007)
- Jacek Jackowicz (od 1992)
- Łukasz Kaczmarek (od 2016)
- Małgorzata Kałędkiewicz-Pawłowska (od 2003)
- Ewa Kibler (od 1989)
- Kama Kowalewska (od 1999)
- Dawid Lipiński (od 2015)
- Jakub Łopatka (od 2017)
- Wojciech Masacz (od 2004)
- Aleksandra Pałka (od 2017)
- Bożena Remelska (od 1978)
- Dariusz Sosiński (od 1996)
- Marcin Trzęsowski (od 2007)
- Izabela Wierzbicka (od 2002)
- Michał Wierzbicki (od 2007)
- Lech Wierzbowski (od 1986)
- Lech Zuchowicz (od 2017)
Dawni aktorzy
edytuj- Krzysztof Chamiec (1954–1955)
- Michał Chorosiński (1999–2000)
- Edmund Fetting (sezon 1951/52 i 1952/53)[10]
- Antonina Girycz (1960–1961)
- Jan Jankowski (1991–1992)
- Dorota Kolak (1980–1982)
- Halina Kowalska (1966–1967)
- Monika Krzywkowska
- Janusz Michałowski (1969–1973)
- Cezary Morawski
- Henryk Talar (1970–1973)
- Halina Łabonarska (1970–1973)
- Józef Łodyński (1954–1957)
- Elżbieta Starostecka
i inni
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025, s. 57 [dostęp 2021-10-01].
- ↑ Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego, Departament Kultury i Sztuki, Wykaz instytucji kultury [dostęp 9.12.2007].
- ↑ Dziesięciolecie Teatru im. W. Bogusławskiego (1945–1955). 155-lecie kaliskiej sceny narodowej, red. Winkler M., sine loco 1955, s. 8.
- ↑ Zdzisław Kłapciński (red.): 180 lat sceny narodowej w Kaliszu. Kalisz: Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, 1980, s. 12.
- ↑ Teatr Narodowy w Warszawie został założony w 1765, Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie w 1799.
- ↑ Grażyna Jonkajtys-Luba: Czesław Przybylski. Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 1989, s. 26. ISBN 83-213-3420-2.
- ↑ KADRY. Zaczykiewicz za Grudzińską. Nowy dyrektor kaliskiego teatru. [online], wkaliszu.pl - Kalisz on-line [dostęp 2017-09-09] (pol.).
- ↑ (red.). Nasze ryciny. „Tygodnik Ilustrowany”. 28 (1916), s. 553, 29 czerwca (11 lipca) 1896. Warszawa: Gebethner i Wolff.
- ↑ Zespół, „TBK” [dostęp 2017-08-15] (pol.).
- ↑ Edmund Fetting – Polski-dubbing.pl [online], polski-dubbing.pl [dostęp 2022-11-10] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Strona w bazie e-teatr.pl
- Archiwalne widoki teatru w bibliotece Polona