Teofil Krzywik
Teofil Krzywik (ur. 25 kwietnia 1894, zm. po 15 grudnia 1919[a]) – porucznik pilot Wojska Polskiego, uczestnik powstania wielkopolskiego i wojny polsko-bolszewickiej, kawaler Orderu Virtuti Militari.
 porucznik pilot
| |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  
| |
.svg){kind=small}
Życiorys edytuj
Od 23 stycznia 1919 roku służył w odrodzonym Wojsku Polskim i brał udział w powstaniu wielkopolskim. Następnie otrzymał przydział do 12. eskadry wywiadowczej i w jej składzie brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej[1].
Podczas lotów bojowych na froncie Litewsko-Białoruskim wykazał się wielką odwagą atakując z nieznacznego pułapu oddziały przeciwnika. Brał udział w bombardowaniu dworców kolejowych oraz pozycji sowieckich. Ponadto uczestniczył w zwalczaniu baterii i kolumn bolszewickich. Wykonywał bardzo odległe loty wywiadowcze. Za brawurowe i śmiałe loty bojowe wykonane w tym okresie otrzymał, wraz ze swym obserwatorem ppor. Wiktorem Karczewskim, pochwałę z 22.09.1919 r. (rozkaz 1 Dywizji Strzelców Wielkopolskich).
19 września, w załodze z ppor. Wiktorem Karczewskim, zbombardował dworzec kolejowy w Żołbinie. Z samolotu Rumpler C.VII zrzucili 100 kg bomb w rezultacie czego doprowadzili do zablokowania linii kolejowej. Następnego dnia atakowali dworzec Turkowskaja i most na rzece Oli. 21 września wykonali dwa loty bojowe, podczas jednego z nich zaatakowali nieprzyjacielską baterię i zabili wszystkie konie. Dzięki temu polska piechota zdobyła działa[2].
W następnych dniach Krzywik i Karczewski aktywnie brali udział w walkach. Z niskiego pułapu przeprowadzili szereg ataków na dworce kolejowe, oddziały nieprzyjaciela oraz wykonywali rozpoznanie pozycji wroga[3]. 27 września 1919 roku wykonywali daleki lot na rozpoznanie podczas którego zostali zestrzeleni i lądowali na terenach zajętych przez Armię Czerwoną[4]. Ze zniszczonego samolotu wymontowali karabin maszynowy i dotarli do polskich pozycji, a następnie przy pomocy polskiej piechoty zdołali odzyskać ze zniszczonego samolotu silnik i zbiornik paliwa[5].
15 grudnia 1919 roku przeprowadzali lot wywiadowczy w rejonie Sołtanowki, Rohaczowa i Żłobina. W ich Rumplerze C.VII zawiódł silnik i byli zmuszeni do przymusowego lądowania na terenie zajętym przez nieprzyjaciela[6]. Podporucznik Karczewski zdołał zbiec i powrócić do eskadry z odmrożeniami nóg, natomiast Teofil Krzywik zaginął w niewoli[6][7]. Przypuszczalnie zmarł z wycieńczenia lub został rozstrzelany w obozie w Moskwie[8].
Ordery i odznaczenia edytuj
Za swą służbę w polskim lotnictwie otrzymał odznaczenia[9][10]:
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 8091,
- Krzyż Walecznych.
Uwagi edytuj
- ↑ a b Zaginął w niewoli. Zieliński, Wójcik 2005 ↓, s. 102 podają datę śmierci 15 grudnia 1920
Przypisy edytuj
- ↑ Zieliński, Wójcik 2005 ↓, s. 102.
- ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 95-96.
- ↑ Niestrawski t. II 2017 ↓, s. 96.
- ↑ Tarkowski 1991 ↓, s. 32.
- ↑ Mordawski 2009 ↓, s. 160.
- ↑ a b Romeyko 1933 ↓, s. 182.
- ↑ Kulczyński i Łydżba ↓, s. 19.
- ↑ Popiel 2014 ↓, s. 25.
- ↑ Niestrawski t. I 2017 ↓, s. 244.
- ↑ Krzywik Teofil por. pil.. Encyklopedia Lotnictwa. [dostęp 2020-06-05]. (pol.).
Bibliografia edytuj
- Robert Kulczyński, Łukasz Łydżba. I Eskadra Wielkopolska (12. Eskadra Wywiadowcza). Zarys dziejów 1919-1920. Część 1. „Lotnictwo z szachownicą”. Nr 51 (1/2014), luty 2014. Wrocław: Wydawnictwo Sanko. ISSN 1643-5702.
- Hubert Mordawski: Polskie lotnictwo wojskowe 1918-1920 : narodziny i walka. Poznań ; Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie Oddział Publicat, 2009. ISBN 978-83-245-8844-2. OCLC 750811729.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. I: Początki, organizacja, personel i sprzęt. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. II: Walka i demobilizacja. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Adam Popiel: Wypadki śmiertelne w lotnictwie polskim 1918-1939. Chmielów: PANDORA, 2014. ISBN 978-83-61674-02-3. OCLC 1063590563.
- Marian Romeyko (red.), Ku czci poległych lotników: księga pamiątkowa, Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika ku czci Poległych Lotników, 1933, OCLC 830230270 [dostęp 2020-06-05] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-03].
- Krzysztof A. Tarkowski: Lotnictwo polskie w wojnie z Rosją Sowiecką: 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0985-2. OCLC 69498511.
- Józef Zieliński, Waldemar Wójcik: Lotnicy Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari: 1919–1920. T. 1: Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005. ISBN 83-7441-243-7. OCLC 749442378.