Teoria Alphera-Bethego-Gamowa
Teoria Alphera-Bethego-Gamowa (zwana również teorią Alfa-Beta-Gamma) − pierwsza teoria kosmologiczna wyjaśniająca tworzenie się jąder pierwiastków we wczesnym gorącym Wszechświecie w procesie zwanym obecnie pierwotną nukleosyntezą. Została opublikowana w 1948 roku w Physical Review pod tytułem „The Origin of Chemical Elements”. Jej twórcami, według zgłoszenia publikacji mieli być Ralph Alpher, Hans Bethe i George Gamow[1]. Teoria była pierwszą opisującą zjawisko powstawania pierwiastków po Wielkim Wybuchu, określanym obecnie jako pierwotna nukleosynteza.
Zakładała istnienie tuż po Wielkim Wybuchu wyłącznie neutronów, z których część rozpadła się na protony i elektrony, gdy temperatura spadała. W wyniku wychwytywania neutronów przez protony i utworzone jądra atomowe powstawały kolejne jądra wszystkich pierwiastków. Nietrwałe jądra rozpadały się, tworząc ostateczny skład pierwiastków we Wszechświecie. Wysuwała również hipotezę istnienia promieniowania reliktowego[1]. Teoria niepoprawnie wyjaśniała powstawanie jąder atomowych o liczbie masowej większej niż 8, które wg obecnej wiedzy nie powstały w wyniku pierwotnej nukleosyntezy, ale później w gwiazdach.
Hans Bethe w rzeczywistości nie był współautorem; jego nazwisko zostało dodane przez Gamowa jako żart (skojarzenie z pierwszymi literami greckiego alfabetu)[2][3][4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b R.A. Alpher, H. Bethe, and G. Gamow. The Origin of Chemical Elements. „Physical Review”. DOI: 10.1103/PhysRev.73.803.
- ↑ The Last Big Bang Man Left Standing – physicist Ralph Alpher devised Big Bang Theory of universe (Archive.org mirror), Discover, July 1999
- ↑ Discussion of Alpher's role, NPR, June 1999
- ↑ The forgotten father of the Big Bang, The Daily Telegraph, 22 September 2004. Gamow zaznaczył to słowami in absentia (łac. w nieobecności) w przypisie do nazwiska Bethego (What is the Alpher-Bethe-Gamow Paper?).