Terapia Castillo Moralesa

neurofizjologiczna metoda terapeutyczna
(Przekierowano z Terapia Castillo-Moralesa)

Terapia Castillo Moralesa (także: ustno-twarzowa terapia regulacyjna według Castillo-Moralesa, skr. Uttr[1]) – neurofizjologiczna metoda terapeutyczna adresowana do dzieci i dorosłych z hipo- i hipertonią mięśniową, opracowana przez argentyńskiego lekarza i fizjoterapeutę, Rodolfo Castillo Moralesa, założyciela Centrum Rehabilitacyjnego w Córdobie[2].

Geneza i historia edytuj

Twórca metody, znawca metod Bobath i Vojty, opracował swój system począwszy od lat 70. XX wieku[1], na podstawie własnej wiedzy praktycznej, jak i obserwacji argentyńskich plemion indiańskich, u których zauważył bardzo intensywny kontakt dotykowy i wzrokowy między rodzicami (głównie matkami), a dziećmi. Według Moralesa wpływało to pozytywnie na neurologiczny rozwój dzieci, przyspieszało zdobywanie przez nie różnorakich kompetencji i usamodzielnianie. Wiedzę o obyczajach Indian wykorzystał we własnej działalności terapeutycznej[2].

Pierwszymi adresatami tej odmiany terapii były dzieci z zespołem Downa i dzieci z rozszczepieniem podniebienia. W drodze rozwoju metody stosuje się ją obecnie także w procesie leczenia zespołu Pradera-Williego, zespołu Möbiusa, zespołu Pierre'a Robina, porażenia nerwu twarzowego i urazów czaszkowo-mózgowych[2].

Charakterystyka edytuj

Zadaniem terapii jest przede wszystkim stymulowanie i usprawnianie motoryki dziecka niepełnosprawnego, jak również zmierza ona do regulacji symetrii twarzy i ustawienia żuchwy, eliminacji problemów z połykaniem, ssaniem, gryzieniem, żuciem i oddychaniem, polepszenia mowy i możliwości spostrzegania, kompetencji komunikacyjnych, a także poprawienia pionizacji ciała. Terapia stanowi syntezę dwóch składowych: neuroruchowej terapii rozwojowej (wsparcie zdolności czuciowych i ruchowych) oraz ustno-twarzowej terapii regulacyjnej[2].

Metody edytuj

Najważniejsze techniki stosowane w trakcie terapii to: rozciąganie, ugniatanie, głaskanie i wibracje. Stymulowanie organizmu chorego odbywa się w siedmiu punktach neuromotorycznych, które Morales wyznaczył w obrębie kompleksu ustno-twarzowego:

  • punkt gładzizny (centralna część nasady nosa)
  • punkt kąta oka (zewnętrzny kąt oka, dokładnie na skrzyżowaniu włókien powiek górnej i dolnej)
  • punkt skrzydełka nosa (po obu stronach skrzydełek nosa, na wysokości punktu wcięcia nosa)
  • punkt wargi górnej (cała powierzchnia tej wargi)
  • punkt kąta ust (kąciki ust – oba)
  • punkt bródki
  • punkt dna jamy ustnej (środkowa część jej dna)[2].

Uzupełnieniem jest gimnastyka muskulatury całego ciała. Jednym z istotnych zaleceń jest manualna kontrola głowy i żuchwy w celu uzyskania tzw. spokoju motorycznego (lepszy kontakt z podopiecznym i łatwiejsze koncentrowanie jego uwagi). Stosowany jest też masaż w obrębie jamy ustnej (głównie dziąsła, język i podniebienie), co ma poprawiać przełykanie oraz redukować ślinienie, a także poprawiać ułożenie języka. Podczas działań terapeutycznych używa się niekiedy pomocy mechanicznych, np. płytek stymulacyjnych i aparatów ortodontycznych[2].

Ocena edytuj

Według twórców i praktyków stosowanie metody poprawia wyraz twarzy, optymalizuje ułożenie języka i ust, polepsza przełykanie i żucie u dzieci, koordynację ruchów języka i warg, a także artykulację. Trwała poprawa deklarowana jest u około ⅔ dzieci. Zaletą metody ma być jej prostota i brak zaawansowanych narzędzi, co ma pozwalać na łatwą implikację do warunków domowych i stosowania przez samych rodziców[2].

Wprowadzenie metody w pierwszym roku życia dziecka ma pozwalać zaoszczędzić długotrwałych ćwiczeń logopedycznych, które są częstokroć mało skuteczne w okresie w pełni utrwalonych nieprawidłowości[1].

Krytyka edytuj

Brakuje badań o wysokiej jakości metodologicznej potwierdzających skuteczność metody. Pojedyncze, dostępne mają jedynie charakter obserwacyjny, przeprowadzane były bez grupy kontrolnej i bez wykorzystania testów statystycznych[3][4] lub były retrospektywne[5][6] – co nie daje solidnych podstaw do ustalania związków przyczynowo-skutkowych (terapia vs brak interwencji, a skutki zdrowotne) i oceny rzeczywistej efektywności metody[7][8][9].

Przypisy edytuj

  1. a b c Agnieszka Nęcka, Anna Regner, Teresa Matthews-Brzozowska, Ustno−twarzowa terapia regulacyjna (Uttr) według koncepcji Castillo Moralesa u pacjentów z zespołem Downa, w: Dental and Medical Problems, nr 3(41)/2004, s.537–542, ISSN 1644-387X
  2. a b c d e f g praca zbiorowa, Dlaczego warto propagować ustno-twarzową metodę regulacyjną według Castillo-Moralesa, w: Na Temat, nr 2/2013, s.9-11, ISSN 1507-2746
  3. H. Fischer-Brandies, C. Avalle, G.J. Limbrock, Therapy of orofacial dysfunctions in cerebral palsy according to Castillo-Morales: first results of a new treatment concept, „European Journal of Orthodontics”, 9 (2), 1987, s. 139–143, DOI10.1093/ejo/9.2.139, ISSN 0141-5387, PMID3472892.
  4. G.J. Limbrock, H. Fischer-Brandies, C. Avalle, Castillo-Morales' orofacial therapy: treatment of 67 children with Down syndrome, „Developmental Medicine and Child Neurology”, 33 (4), 1991, s. 296–303, DOI10.1111/j.1469-8749.1991.tb14880.x, ISSN 0012-1622, PMID1828445.
  5. Silvia Marinone i inni, Castillo Morales Appliance Therapy in the treatment of drooling children, „International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology”, 103, 2017, s. 129–132, DOI10.1016/j.ijporl.2017.10.020, ISSN 1872-8464, PMID29224753.
  6. G. Schuster, R. Giese, Retrospective clinical investigation of the impact of early treatment of children with Down's syndrome according to Castillo-Morales, „Journal of Orofacial Orthopedics = Fortschritte Der Kieferorthopadie”, 62 (4), 2001, s. 255–263, DOI10.1007/pl00001933, ISSN 1434-5293, PMID11508102.
  7. Takane i inni, Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 163-254, 257-271, ISBN 83-01-14042-9, OCLC 749146981.
  8. Frederick J. Gravetter, Lori-Ann B. Forzano, Research methods for the behavioral sciences, wyd. 4, Australia: Wadsworth, 2012, s. 281-308, ISBN 978-1-111-34225-8, OCLC 731822961.
  9. John W. Creswell, Projektowanie badań naukowych: metody jakościowe, ilościowe i mieszane, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013, s. 29-47, 189-218, ISBN 978-83-233-3539-9, OCLC 863087942.

Linki zewnętrzne edytuj