Drachma (moneta)

(Przekierowano z Tetradrachma)

Drachma (stgr. δραχμή drachmḗ od dratchomai – chwytam[1]) – podstawowa moneta srebrna w starożytnej Grecji, rozpowszechniona też w państwach Azji Mniejszej i w części starożytnego Bliskiego Wschodu (m.in. Syria, Egipt) oraz w Kartaginie; jako podstawowa jednostka monetarna emitowana również w Grecji nowożytnej (od 1832 do 2002 r.).

Tetradrachma ateńska z symbolicznym wizerunkiem sowy – ptaka Ateny
Tridrachma koryncka z wizerunkiem mitycznego Pegaza
Didrachma Olimpii (Elidy) z orłem Zeusa depczącym węża
Osobny artykuł: Drachma grecka.

W starożytności była jednostką tak upowszechnioną jak rzymski denar (denarius)[1]. Rozpowszechnienie, szczególne znaczenie i popularność monet niektórych państw-polis oddawały ich potoczne określenia, np.:

  • ateńskie „sowy” (lub „sowy z Laurionu”) w odniesieniu do drachm attyckich bitych z pozyskiwanego tam srebra[2];
  • chelone („żółwie”) względem monet egineckich (statera i jego frakcji), oznaczanych symbolem żółwia (gr. χελώνη) i będących w szerokim obiegu zwłaszcza na Peloponezie[3].

Obrachunkowo drachma wynikała z podziału talentu na szekiel, który jako stater stał się podstawową jednostką ogólnego systemu monetarnego Greków. W zależności od lokalnego systemu miar i wag, ich drachma srebrna miała wagę 4,36 g (w systemie eubejskim, potem attyckim), 6,28 g (fenickim), 6,20 g (egineckim), 2,80 g (korynckim)[4].

Grecy dzielili drachmę na 6 oboli lub na 48 chalków (czyli „miedziaków”); kwotę 6000 drachm określano jako talent, 100 drachm nazywano miną.

Frakcje i wielokrotności[4][5]:

  • 1/128 drachmy – lepton
  • 1/48 drachmy – chalk
  • 1/6 drachmy – obol
  • 1/2 drachmy – hemidrachma
  • 2 drachmy – didrachma (stater srebrny)
  • 3 drachmy – tridrachma
  • 4 drachmy – tetradrachma
  • 5 drachm – pentadrachma
  • 6 drachm – heksadrachma
  • 8 drachm – oktodrachma
  • 10 drachm – dekadrachma
  • 12 drachm – dodekadrachma

Przez około tysiąclecie drachmy pozostawały w powszechnym obiegu w krajach basenu Morza Śródziemnego i Morza Czarnego, w ograniczonym zakresie emitowane również prowincjonalnie (lokalne) w czasach rzymskich. Naśladownictwo i historyczną kontynuację drachmy stanowi arabski dirhem[6].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Mała encyklopedia kultury antycznej A–Z, dz. cyt., s. 203.
  2. Robert Flacelière: Życie codzienne w Grecji w czasach Peryklesa. Warszawa: PIW, 1985, s. 111.
  3. Mała encyklopedia kultury antycznej A–Z. Warszawa: PWN, 1983, s. 147.
  4. a b Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu. T. 1, dz. cyt., s. 235.
  5. G. Rachet: Słownik cywilizacji greckiej, dz. cyt.
  6. Wprowadzony w końcu VII wieku jako naśladownictwo rzymskiego denara zapożyczone od bizantyńskiego denarius aureus (C.C. Chamberlain: Guide to Numismatics. London: English Universities Press, 1965, s. 48).

Bibliografia edytuj