Thoma Deliana
Thoma Deliana (ur. 20 lutego 1924 w Elbasanie[1], zm. 14 września 2014 w Elbasanie[2]) – albański polityk i pedagog, w latach 1966-1976 minister edukacji i kultury w rządzie Mehmeta Shehu[1].
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
14 września 2014 |
| Minister edukacji i kultury | |
| Okres |
od 17 marca 1966 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
.svg)
| |
Życiorys edytuj
Uczył się w szkole pedagogicznej w Elbasanie (Shkolla Normale), pod kierunkiem Aleksandra Xhuvaniego. W 1943 przerwał naukę i wstąpił do Komunistycznej Partii Albanii (KPA)[1], we wrześniu pełnił funkcję sekretarza organizacji młodzieżowej w Elbasanie, działał także w strukturach partii w tym mieście. W listopadzie 1944 skierowany do 7 dywizji Armii Narodowo-Wyzwoleńczej, w której odpowiadał za szkolenie młodzieży, a stamtąd trafił do 8 dywizji stacjonującej w Korczy[1]. W maju 1945 został członkiem Komitetu Okręgowego KPA w Elbasanie[3].
We wrześniu 1947 rozpoczął pracę w Państwowej Komisji Planowania jako szef wydziału. W latach 1948-1953 pracował w sekcji kadr Komitetu Centralnego KPA. W 1955 wysłany do Moskwy, gdzie przez trzy lata uczył się w Wyższej Szkole Partyjnej im. W. Lenina[1]. Po powrocie do kraju został sekretarzem komitetu okręgowego partii w Elbasanie.
W latach 1952-1976 członek Komitetu Centralnego partii, od 1954 deputowany do Zgromadzenia Ludowego. W 1961 objął stanowisko wiceministra edukacji, a w 1965 stanął na czele resortu. W tym czasie nadzorował zmianę ideologiczne w albańskich podręcznikach po zerwaniu Albanii z ZSRR. W latach 1966-1976 kierował połączonym resortem edukacji i kultury. Odpowiadał za budowę nowego studia filmowego, w którym w latach 70. zrealizowano kilkadziesiąt filmów fabularnych[4].
Poddany krytyce w czasie IV Plenum Komitetu Centralnego partii (29-31 marca 1976) i oskarżony o oportunizm oraz współpracę z Fadilem Paçramim. Wtedy też skierował list do Envera Hodży, w której wyrażał samokrytykę[5]. W kwietniu 1976 usunięty ze stanowisko państwowych i poddany represjom. W latach 1976-1977 pełnił funkcję dyrektora szkoły podstawowej w Tepelenie[3]. Od 1977 pracował początkowo jako robotnik, a następnie jako pasterz w kołchozie Dhëmbian k. Tepeleny[1]. W 1985 przeszedł na emeryturę i uzyskał zgodę na powrót do Elbasanu, skąd w roku 1990 przeniósł się do Tirany.
Był żonaty (żona Virgjini z d. Bishka), miał dwoje dzieci.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 108.
- ↑ Ndërron jetë ish- ministri i Arsimit Thoma Deliana. = 2017-10-14 [online], sot.com.al (alb.).
- ↑ a b Thoma Deliana (1924-2014). = 2021-08-07 [online], adsh.al (alb.).
- ↑ Si më ngarkoi Thoma Deliana për ndërtimin e studios të filmave artistikë. = 2018-07-10 [online], telegraf.al, 3 kwietnia 2018 (alb.).
- ↑ Letra me autokriten e Thoma Delianes drejtuar Enverit ne vitin 1976. = 2017-10-14 [online], panorama.com.al (alb.).
Bibliografia edytuj
- Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 108.