Thornan
Thornan – dzwon średniowieczny w katedrze w Uppsali, zrabowany z Polski podczas wojny północnej.
Gotycki dzwon, zawieszony w 1709 roku w północnej wieży katedry w Uppsali, w następstwie zniszczenia dotychczasowych dzwonów podczas pożaru w 1702 r. Przy średnicy 1660 mm i wadze około 3574 kg, jest uważany za największy zabytkowy dzwon w Szwecji. Umieszczona na nim minuskułowa inskrypcja według Krzysztofa Macieja Kowalskiego brzmi: hilf got maria berot vnde der liebe her sinte iokob, ponadto znajdują się na nim wyobrażenia pieczęci Rady Miasta Chełmna z opisem SIGILLUM BURGENSIUM IN COLMEN, co zapewne wskazuje na miejsce jego odlania. Według nowożytnej inskrypcji został z Bożą pomocą zabrany z miasta Torunia (szw./niem. Thorn) przez króla Karola XII dnia 4 października 1703 roku (według Åmarka: MED GUDS HIELP AF KONUNG CARL D XII TAGEN MED STADEN THORN D 4 OCTOBER Ao 1703). Jest to jeden z dwóch największych dzwonów z kościoła św. Jakuba w Toruniu zdjętych i zrabowanych przez wojska szwedzkie podczas wojny północnej. Dwa mniejsze dzwony z tego kościoła udało się ocalić po opłaceniu wysokiej kontrybucji.
Bibliografia edytuj
- Mats Åmark, Sveriges medeltida kyrkklockor. Bevarade och kända klockor, Stockholm, Almqvist & Wiksell, 1960
- Tajemnice starych dzwonów Torunia i Chełmna. W 500-tną rocznicę ulania wielkiego Tuba Dei spisane, praca zbior. pod red. Tomasza Jaworskiego, Marka Nasieniewskiego, Krzysztofa Przegiętki, Toruń, TNOiK, 2001, ISBN 83-7285-054-2
- Krzysztof Maciej Kowalski, Inskrypcje na dzwonach gotyckich w Prusach. Studium z epigrafiki kampanologicznej, Gdańsk: Wydaw. Uniwersytetu Gdańskiego, 2006, s. 368, ISBN 83-7326-325-X, OCLC 69276797.
