Tirana

stolica Albanii
To jest najnowsza wersja przejrzana, która została oznaczona 19 cze 2024. Od tego czasu wykonano 4 zmiany, które oczekują na przejrzenie.

Tirana (alb. Tiranë lub Tirana) – stolica i największe miasto Albanii położone nad 3 rzekami: Lanë, Tiranë i Tërkuzë. Jest to największy ośrodek przemysłowy i centrum kulturalne kraju.

Tirana
Tiranë
Ilustracja
Tirana
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Albania

Okręg

Tirana

Burmistrz

Erion Veliaj

Powierzchnia

41,8 km²

Wysokość

110 m n.p.m.

Populacja (2011)
• liczba ludności


418 495[1]

Nr kierunkowy

+355(0)4

Kod pocztowy

1001–1028

Tablice rejestracyjne

TR

Położenie na mapie Albanii
Mapa konturowa Albanii, w centrum znajduje się punkt z opisem „Tirana”
Położenie na mapie Europy
Mapa konturowa Europy, na dole znajduje się punkt z opisem „Tirana”
Ziemia41°19′N 19°49′E/41,316667 19,816667
Strona internetowa

W mieście znajduje się 7 szkół wyższych, z których najważniejszą jest założony w 1957 Uniwersytet Tirański. Głównym zabytkiem miasta jest meczet Ethema Beja z XVIII wieku. Znajdują się tu także Teatr Narodowy oraz Teatr Opery i Baletu. 17 km na północny zachód położony jest port lotniczy Tirana im. Matki Teresy. W mieście znajduje się stacja kolejowa Tirana.

Historia

edytuj

Za datę założenia Tirany uważa się rok 1614. Wtedy to Sulejman Bargjini postawił szereg budowli użyteczności publicznej. W XVII wieku miasto stało się ośrodkiem handlowym, ale tak naprawdę nigdy nie zyskało większego znaczenia gospodarczego.

Tirana stała się stolicą Albanii 8 lutego 1920 roku na mocy decyzji rządu tymczasowego, ustanowionego na kongresie w Lushnjë. Miasto liczyło wtedy 17 tysięcy mieszkańców. Od tego momentu rozpoczął się jego rozwój. 8 kwietnia 1939 roku Tirana została, tak jak i reszta kraju, zajęta przez Włochy. Okupacja (od 1943 roku niemiecka) trwała do 17 listopada 1944, kiedy to po zaciekłej walce między wspieranymi przez komunistów mieszkańcami miasta a siłami nazistowskimi miasto zostało wyzwolone[2]. Wkrótce potem w Tiranie powstał komunistyczny rząd, na którego czele stanął Enver Hoxha. Podczas jego rządów w mieście powstało wiele monumentalnych budowli. W 1957 roku w mieście założono pierwszy w Albanii uniwersytet.

Na przełomie lat 80. i 90. przez miasto przetoczyła się fala gwałtownych demonstracji, które ostatecznie doprowadziły do załamania się komunistycznego reżimu w 1991 roku.

Osobny artykuł: Upadek komunizmu w Albanii.

Architektura

edytuj

Polonica

edytuj
  • Towarzystwo Fryderyka Chopina w Tiranie
  • Towarzystwo Przyjaźni Albańsko-Polskiej w Tiranie[3].

Współpraca

edytuj

Miejscowości partnerskie:

Galeria

edytuj


Przypisy

edytuj
  1. CENSUSI I POPULLSISË DHE BANESAVE 2011 [online], instat.gov.al [dostęp 2023-07-28] (alb.).
  2. Łukasz Gołębiowski, Krzysztof Bzowski, Grzegorz Petryszak: Albania. Bielsko-Biała: Pascal, 2013, s. 94, seria: Praktyczny Przewodnik. ISBN 978-83-7642-137-7.
  3. Baza organizacji i instytucji polskich i polonijnych za granicą. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2018-08-12].

Linki zewnętrzne

edytuj