Todd Haynes

reżyser i scenarzysta amerykański

Todd Haynes (ur. 2 stycznia 1961 w Los Angeles) – amerykański reżyser, scenarzysta i producent filmowy. Jeden z najbardziej rozpoznawalnych amerykańskich twórców kina niezależnego, przedstawiciel tzw. „New Queer Cinema”, jednego z nurtów kina gejowskiego[1]. Niemal każda z jego produkcji wzbudzała kontrowersje, ale i zainteresowanie[2].

Todd Haynes
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

2 stycznia 1961
Los Angeles

Zawód

reżyser
scenarzysta
producent filmowy

Lata aktywności

od 1985

Życiorys edytuj

Todd Haynes urodził się w Los Angeles[3] jako syn Sherry Lynne (z domu Semler), która studiowała aktorstwo, i Allena E. Haynesa, byłego importera kosmetyków[4]. Haynes ma żydowskie pochodzenie ze strony matki. Wychował się z młodszą siostrą Gwynneth w Encino. W 1985 ukończył studia na wydziale semiotyki na Uniwersytecie Browna[5].

W połowie lat 80. przeprowadził się do Nowego Jorku, gdzie rozpoczął karierę filmowca. Jego pierwszym projektem był eksperymentalny film krótkometrażowy Superstar: The Karen Carpenter Story (1987) z udziałem Michaela Edwardsa, o zmarłej na anoreksję 17-letniej Karen Carpenter, będący połączeniem fabuły, dokumentu i animacji; główne role grają lalki Barbie i Ken. Publiczne odtwarzanie i rozpowszechnianie filmu było prawnie zakazane ze względu na naruszenie praw autorskich twórcy muzyki wykorzystanej w filmie[5]. Wyreżyserował teledysk zespołu Sonic Youth do utworu „Disappearer” (1990).

Jego pełnometrażowym debiutem był dramat fantastycznonaukowy Poison (1991) oparty na różnych powieściach Jeana Geneta[6] z Johnem Leguizamo. Film był eksperymentalnym połączeniem różnych formuł i konwencji gatunkowych, za sprawą pornograficznych scen wzbudzał kontrowersje[7][8], jednak został uhonorowany Wielką Nagrodę Jury na Sundance Film Festival, na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Locarno i Teddy Award na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie[5], był także nominowany do Złotego Lamparta na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Porto i Independent Spirit Awards.

Haynes sporadycznie pojawia się jako aktor, m.in. jako kierownik frenologii w dramacie kryminalnym Swoon (1992) z Craigiem Chesterem. W 1995 Haynes zrealizował dreszczowiec Schronienie (Safe) z Julianne Moore i Xanderem Berkeleyem. Film odnosił się do problematyki AIDS i przyniósł mu nagrodę FIPRESCI w Rotterdamie. Jego dramat muzyczny Idol (Velvet Goldmine, 1998) z Ewanem McGregorem, Jonathanem Rhysem-Meyersem, Christianem Balem i Toni Collette poruszał kwestię tożsamości płciowej i odnosił się do tematu homoseksualizmu. Film ten przyniósł mu nominację do Złotej Palmy i Nagrodę za Największy Wkład Artystyczny na 51. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes[5].

Jego dramat Daleko od nieba (2002) z Julianne Moore zebrał wiele nagród, w tym nagrodę krytyków w Seattle i San Francisco, Independent Spirit Award, Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych i Nagrodę Satelity za reżyserię oraz nominacji, m.in. do Oscara i Złotego Globu za scenariusz, do Europejskiej Nagrody Filmowej – Screen International, do Złotego Lwa na festiwalu w Wenecji[3]. Film oparty był o schemat melodramatu i jako taki odwoływał się do twórczości mistrza tego gatunku z lat 50. - Douglasa Sirka[6].

Był współproducentem takich filmów jak Old Joy (2006) i Piętnastolatka (2006) z Emily Rios. W jego biograficznym dramacie muzycznym I’m Not There. Gdzie indziej jestem (2007) w postać Boba Dylana wcielili się: Cate Blanchett, Heath Ledger, Christian Bale i Richard Gere[6]. Wyreżyserował miniserial HBO Mildred Pierce (2011) z Kate Winslet.

Zasiadał w jury konkursu głównego na 68. MFF w Wenecji (2011).

Życie prywatne edytuj

Jest homoseksualistą[9][10]. W 2015 zamieszkał w Portland w stanie Oregon.

Filmografia edytuj

Rok Tytuł Reżyser Scenarzysta Producent
1978 The Suicide (film krótkometrażowy)    
1985 Assassins: A Film Concerning Rimbaud (film krótkometrażowy)    
1987 Superstar: The Karen Carpenter Story (film krótkometrażowy)      
1989 La Divina (film krótkometrażowy)  
He Was Once (film krótkometrażowy)  
1991 Poison    
1993 Dottie Gets Spanked (film krótkometrażowy TV)    
1995 Schronienie (Safe)    
1997 Morderczyni (Office Killer)  
1998 Idol (Velvet Goldmine)    
2002 Daleko od nieba (Far from Heaven)    
2004 Corporate Ghost  
2007 I’m Not There. Gdzie indziej jestem    
2011 Mildred Pierce (miniserial TV)      
2013 Iluminacja (Enlightened, serial TV)
odc.: „All I Ever Wanted”
 
Six by Sondheim (serial dokumentalny TV)
odc.: „I'm Still Here”
 
2015 Carol  
2017 Wonderstruck  
2019 Mroczne wody (Dark Waters)  

Przypisy edytuj

  1. Todd Haynes. Rotten Tomatoes. [dostęp 2020-01-29]. (ang.).
  2. Todd Haynes Biography. „The New York Times”. [dostęp 2020-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-29)]. (ang.).
  3. a b Rebecca Flint Marks: Todd Haynes Biography. AllMovie. [dostęp 2020-01-29]. (ang.).
  4. Todd Haynes Biography (1961-). Film Reference. [dostęp 2020-01-29]. (ang.).
  5. a b c d Todd Haynes, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2020-01-29] [zarchiwizowane z adresu] (ang.).
  6. a b c John Lahr (2019-11-04): Todd Haynes Rewrites the Hollywood Playbook. „The New Yorker”. [dostęp 2020-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-29)]. (ang.).
  7. Poison (1991). Time Out. [dostęp 2020-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-01)]. (ang.).
  8. Paul Brunick (2010-11-12): Todd Haynes’s Poison. „Slant Magazine”. [dostęp 2020-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-01)]. (ang.).
  9. Out100: Todd Haynes. Out. [dostęp 2020-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-29)]. (ang.).
  10. Julia Zubrovich (2017-03-31): Queer Filmmaker Todd Haynes Turns His Lens on Deaf Identity. „The Advocate”. [dostęp 2020-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-29)]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj