Tojad sudecki

gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych

Tojad sudecki (Aconitum plicatum) – gatunek rośliny należący do rodziny jaskrowatych. Endemit środkowoeuropejski. Występuje w Sudetach Wschodnich, Sudetach Zachodnich, Rudawach, na Szumawie, w Górach Izerskich, Górach Orlickich, Jesionikach, Žďárskich vrchach, Alpach Bawarskich i Alpach Salzburskich. W Polsce występuje w Karkonoszach, Masywie Śnieżnika i w Górach Bystrzyckich[3].

Tojad sudecki
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

jaskropodobne

Rząd

jaskrowce

Rodzina

jaskrowate

Rodzaj

tojad

Gatunek

tojad sudecki

Nazwa systematyczna
Aconitum plicatum Köhler ex Rchb.
Synonimy
  • Aconitum callibotryon Rchb.
  • Aconitum hians Rchb.
  • Aconitum koehleri Rchb.

Morfologia

edytuj
Łodyga
Wzniesiona, osiąga wysokość do 150 cm.
Liście
5-dzielne, dłoniasto klapowane, łatki lancetowate.
Kwiaty
Kwiatostan znajdujący się na górnej części łodygi składa się z grona. Hełm sierpowaty, niebieskofioletowy, nagi (czasem rzadko owłosiony). Pręciki owłosione. Słupki nagie.[3].
Owoc
Mieszek zawierający liczne drobne nasiona, oskrzydlone na jednej krawędzi.

Biologia i ekologia

edytuj
Rozwój
Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do września.
Siedlisko
Występuje w ziołoroślach górskich ze związku Adenostylion[3].

Zagrożenia i ochrona

edytuj

Gatunek umieszczony w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin w kategorii VU (narażony)[4]. Tę samą kategorię posiada na polskiej czerwonej liście[5]. Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową.

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-09-26] (ang.).
  3. a b c Mitka J. 2001. Tojad sudecki. s. 130-132. W: Polska Czerwona Księga Roślin, Kraków 2001. ISBN 83-85444-85-8.
  4. Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
  5. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.