Tomasz Łysiak

polski aktor i scenarzysta

Tomasz Łysiak (ur. 9 grudnia 1970[1] w Warszawie) – polski pisarz, dziennikarz, publicysta, scenarzysta i aktor. Twórca radiowej audycji satyrycznej DeDektyw Inwektyw. Współzałożyciel Stowarzyszenia Sióstr i Braci Henryka II Pobożnego i ks. Anny Śląskiej.

Tomasz Łysiak
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

9 grudnia 1970
Warszawa

Zawód, zajęcie

pisarz, dziennikarz, publicysta, scenarzysta, aktor

Odznaczenia
Medal „Pro Bono Poloniae”

Od 1993 wygłasza cotygodniowe felietony „Jaka głowa taka mowa” na antenie Radia WAWA. Zbiór felietonów został wydany w formie książki przez wydawnictwo Von Boroviecky.

Od 1996 prowadzi codzienną, poranną audycję satyryczną „DeDektyw Inwektyw”. Audycja była emitowana nieprzerwanie od listopada 1996 do kwietnia 2021 (do momentu odejścia Łysiaka z radia WAWA[2]). Wybór nagrań został wydany przez Radio WAWA na płytach z okazji jubileuszu 15-lecia w 2011.

Od 2024 jest dyrektorem programowym internetowego Radia Republika[3].

Literatura

edytuj

Tomasz Łysiak jest autorem Trylogii Szalbierskiej – „Szalbierz” (2007), „Bliznobrody” (2008), „Psy Tartaru” (2010). Akcja tych trzech części, osadzonych w realiach średniowiecznej Polski, rozgrywa się podczas najazdu Tatarów z 1241 r.

W 2008 opowiadanie „Dwunasta zapałka” otwierało zbiorczą pracę wydaną przez NCK z okazji 90. rocznicy odzyskania niepodległości – „Jedenastu dzielnych ludzi”. W 2013 ukazała się powieść „Cytadela” (wyd. NCK) opowiadająca o okresie manifestacji patriotyczno-religijnych w Warszawie tuż przed wybuchem powstania styczniowego. Książka zdobyła tytuł „Najpiękniejszej książki roku” w 54. konkursie Warszawskich Targów Książki.

W albumie „I wojna światowa nad Sanem”, wydanym w 2014 przez Muzeum Regionalne w Stalowej Woli, z okazji setnej rocznicy rozpoczęcia Wielkiej Wojny znalazł się esej „Dwa pierścionki. Rzecz o Władysławie Leśniaku”. Nagroda literacka miasta Stalowej Woli 2014 „Gałązka sosny”. W 2015 ukazał się w formie książkowej zbiór esejów historycznych „Medalion na pancerzu” (wyd. Prohibita).

W 2018 ukazała się książka „Sybir. Zesłanie Józefa P.”, w zbeletryzowanej formie przedstawiająca losy Józefa Piłsudskiego z czasów jego zsyłki na Syberię[4].

Publicystyka

edytuj
 
Tomasz Łysiak (2023)

W latach 90. XX wieku publikował teksty i rysunki na łamach tygodnika „Nowe Państwo”, w którym był szefem działu kultury. Pisał felietony w dzienniku „Życie” (2004–2005) oraz jego dodatku weekendowym „Warszawiaku”.

Jest publicystą i felietonistą tygodnika „wSieci”. Publikuje w tygodniku „Gazeta Polska”, w którym od stycznia 2016 r. jest szefem działu Historia. Twórca i redaktor comiesięcznego dodatku „Gazeta Polska. Historia. Drogi do niepodległości”.

Telewizja

edytuj

Od 2016 wraz z Robertem Kaczmarkiem, prowadzi na antenie TVP cykl programów „Nakręceni na dokument”. Program prezentujący archiwalne filmy dokumentalne o historii Warszawy.

Od 2017 współprowadzi na antenie TVP3 Warszawa (obecnie z historykiem dr. Krzysztofem Rakiem) cykl rozmów o historii i kulturze „CHiP – Cywilizacja, Historia i Polityka. Rozmowy niecodzienne”[5]. Jest autorem cyklu o nieznanych historiach Warszawy – „Warszawa mówi” dla TVP3 Warszawa[6].

Tomasz Łysiak jest autorem scenariusza do promującego Polskę filmu „Polska na trzech ekranach” (reż. Andrzeja Kałuszko), który był głównym elementem wystawy polskiego pawilonu na EXPO 2008 w Saragossie; scenarzystą trzech fabularyzowanych dokumentów w reż. Macieja Pawlickiego „Śluby rycerskie” (2011) – o soborze w Konstancji i postaci Pawła Włodkowica; „Dybowski 1863” (2013) – o aresztowaniu przez władze carskie Benedykta Dybowskiego i „Hołd carów” (2013) – o hołdzie Szujskich. Jest głównym scenarzystą filmu fabularnego „Legiony” w reż. Dariusza Gajewskiego. Obrazu pokazującego przez pryzmat doświadczeń młodych żołnierzy legionistów czasy odzyskiwania niepodległości. Jako współautor (wraz z Marcinem Wolskim, Antonim Krauze, Maciejem Pawlickim) uczestniczył w pracach nad scenariuszem filmu „Smoleńsk” (2014) w reż. Antoniego Krauzego.

Jest scenarzystą i narratorem serialu dokumentalnego „Cud Wisły” (2020), opowiadającego o bitwie warszawskiej z okazji stulecia zwycięstwa nad bolszewikami w 1920[7]. Autor dokumentu „Noc Belwederska”, opisującego w formie reportażu wydarzenia związane z wybuchem powstania listopadowego, które rozgrywały się w Warszawie w 1830[8].

Za „Legiony” został nagrodzony, wraz z Maciejem Pawlickim i opozycjonistą solidarnościowym Adamem Borowskim, Drzwiami do Wolności na XI Międzynarodowym Festiwalu Filmowym NNW[9].

Polityka

edytuj

Wszedł w skład komitetu wspierającego kandydaturę Karola Nawrockiego na prezydenta RP w wyborach w 2025[10].

Życie prywatne

edytuj

Żonaty z Magdaleną[11]. Jest synem pisarza Waldemara Łysiaka, a także ojcem reżysera Tadeusza Łysiaka.

Wybrana filmografia

edytuj

Publikacje

edytuj

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Tomasz Łysiak. Urodzony 4 lipca. „w Sieci”, s. 17, 12–18 grudnia 2016. Warszawa. 
  2. Facebook [online], www.facebook.com [dostęp 2021-05-04].
  3. Radio Republika – Nowe propozycje i programy na żywo! [online], tvrepublika.pl [dostęp 2025-04-22].
  4. ISBN 978-83-08-06618-8.
  5. https://warszawa.tvp.pl/33947102/chip-rozmowy-niecodzienne.
  6. https://warszawa.tvp.pl/55128896/warszawa-mowi.
  7. FilmPolski.pl – 1920. CUD WISŁY [online], pl/fp/index.php?film=1254331 [dostęp 2024-04-26] (pol.).
  8. https://warszawa.tvp.pl/51102437/noc-belwederska.
  9. https://niezalezna.pl/290343-drzwi-do-wolnosci-dla-tomasza-lysiaka-macieja-pawlickiego-i-adama-borowskiego.
  10. Komitet poparcia Karola Nawrockiego. wszystkoconajwazniejsze.pl, 6 grudnia 2024. [dostęp 2025-04-24].
  11. a b Projekcja filmu „Ostatni rozdział”. Tomasz Łysiak i Magdalena Łysiak odznaczeni przez szefa UdSKiOR [online], niezalezna.pl [dostęp 2022-11-06].

Linki zewnętrzne

edytuj