Tomasz Łysiak

Tomasz Łysiak (ur. 9 grudnia 1970 w Warszawie) – polski pisarz, dziennikarz, publicysta, scenarzysta i aktor. Twórca radiowej audycji satyrycznej DeDektyw Inwektyw. Współzałożyciel Stowarzyszenia Sióstr i Braci Henryka II Pobożnego i ks. Anny Śląskiej.

Tomasz Łysiak

Data i miejsce urodzenia	9 grudnia 1970 Warszawa
Zawód, zajęcie	pisarz, dziennikarz, publicysta, scenarzysta, aktor
Odznaczenia

Radio

Od 1993 wygłasza cotygodniowe felietony „Jaka głowa taka mowa” na antenie Radia WAWA. Zbiór felietonów został wydany w formie książki przez wydawnictwo Von Boroviecky.

Od 1996 prowadzi codzienną, poranną audycję satyryczną „DeDektyw Inwektyw”. Audycja była emitowana nieprzerwanie od listopada 1996 do kwietnia 2021 (do momentu odejścia Łysiaka z radia WAWA). Wybór nagrań został wydany przez Radio WAWA na płytach z okazji jubileuszu 15-lecia w 2011.

Od 2024 jest dyrektorem programowym internetowego Radia Republika.

Literatura

Tomasz Łysiak jest autorem Trylogii Szalbierskiej – „Szalbierz” (2007), „Bliznobrody” (2008), „Psy Tartaru” (2010). Akcja tych trzech części, osadzonych w realiach średniowiecznej Polski, rozgrywa się podczas najazdu Tatarów z 1241 r.

W 2008 opowiadanie „Dwunasta zapałka” otwierało zbiorczą pracę wydaną przez NCK z okazji 90. rocznicy odzyskania niepodległości – „Jedenastu dzielnych ludzi”. W 2013 ukazała się powieść „Cytadela” (wyd. NCK) opowiadająca o okresie manifestacji patriotyczno-religijnych w Warszawie tuż przed wybuchem powstania styczniowego. Książka zdobyła tytuł „Najpiękniejszej książki roku” w 54. konkursie Warszawskich Targów Książki.

W albumie „I wojna światowa nad Sanem”, wydanym w 2014 przez Muzeum Regionalne w Stalowej Woli, z okazji setnej rocznicy rozpoczęcia Wielkiej Wojny znalazł się esej „Dwa pierścionki. Rzecz o Władysławie Leśniaku”. Nagroda literacka miasta Stalowej Woli 2014 „Gałązka sosny”. W 2015 ukazał się w formie książkowej zbiór esejów historycznych „Medalion na pancerzu” (wyd. Prohibita).

W 2018 ukazała się książka „Sybir. Zesłanie Józefa P.”, w zbeletryzowanej formie przedstawiająca losy Józefa Piłsudskiego z czasów jego zsyłki na Syberię.

Publicystyka

Tomasz Łysiak (2023)

W latach 90. XX wieku publikował teksty i rysunki na łamach tygodnika „Nowe Państwo”, w którym był szefem działu kultury. Pisał felietony w dzienniku „Życie” (2004–2005) oraz jego dodatku weekendowym „Warszawiaku”.

Jest publicystą i felietonistą tygodnika „wSieci”. Publikuje w tygodniku „Gazeta Polska”, w którym od stycznia 2016 r. jest szefem działu Historia. Twórca i redaktor comiesięcznego dodatku „Gazeta Polska. Historia. Drogi do niepodległości”.

Telewizja

Od 2016 wraz z Robertem Kaczmarkiem, prowadzi na antenie TVP cykl programów „Nakręceni na dokument”. Program prezentujący archiwalne filmy dokumentalne o historii Warszawy.

Od 2017 współprowadzi na antenie TVP3 Warszawa (obecnie z historykiem dr. Krzysztofem Rakiem) cykl rozmów o historii i kulturze „CHiP – Cywilizacja, Historia i Polityka. Rozmowy niecodzienne”. Jest autorem cyklu o nieznanych historiach Warszawy – „Warszawa mówi” dla TVP3 Warszawa.

Film

Tomasz Łysiak jest autorem scenariusza do promującego Polskę filmu „Polska na trzech ekranach” (reż. Andrzeja Kałuszko), który był głównym elementem wystawy polskiego pawilonu na EXPO 2008 w Saragossie; scenarzystą trzech fabularyzowanych dokumentów w reż. Macieja Pawlickiego „Śluby rycerskie” (2011) – o soborze w Konstancji i postaci Pawła Włodkowica; „Dybowski 1863” (2013) – o aresztowaniu przez władze carskie Benedykta Dybowskiego i „Hołd carów” (2013) – o hołdzie Szujskich. Jest głównym scenarzystą filmu fabularnego „Legiony” w reż. Dariusza Gajewskiego. Obrazu pokazującego przez pryzmat doświadczeń młodych żołnierzy legionistów czasy odzyskiwania niepodległości. Jako współautor (wraz z Marcinem Wolskim, Antonim Krauze, Maciejem Pawlickim) uczestniczył w pracach nad scenariuszem filmu „Smoleńsk” (2014) w reż. Antoniego Krauzego.

Jest scenarzystą i narratorem serialu dokumentalnego „Cud Wisły” (2020), opowiadającego o bitwie warszawskiej z okazji stulecia zwycięstwa nad bolszewikami w 1920. Autor dokumentu „Noc Belwederska”, opisującego w formie reportażu wydarzenia związane z wybuchem powstania listopadowego, które rozgrywały się w Warszawie w 1830.

Za „Legiony” został nagrodzony, wraz z Maciejem Pawlickim i opozycjonistą solidarnościowym Adamem Borowskim, Drzwiami do Wolności na XI Międzynarodowym Festiwalu Filmowym NNW.

Polityka

Wszedł w skład komitetu wspierającego kandydaturę Karola Nawrockiego na prezydenta RP w wyborach w 2025.

Życie prywatne

Żonaty z Magdaleną. Jest synem pisarza Waldemara Łysiaka, a także ojcem reżysera Tadeusza Łysiaka.

Wybrana filmografia

• 1991: Cynga – Andrzej Klonowicz vel Józef Głażewski
• 1993: Żegnaj Ameryko! (Auf wiedersehen Amerika) – polski celnik
• 1993: Pora na czarownice – Tomek
• 1993: Pożegnanie z Marią – Piotr
• 1993: Samowolka – Wicek Dziuba
• 1994: Piękna warszawianka (La Belle de Varsovie) – Amerykanin
• 1999: Tygrysy Europy
• 2008: Polska na trzech ekranach – scenarzysta
• 2013: Dybowski 1863 – scenarzysta
• 2013: Śluby rycerskie – scenarzysta
• 2014: Smoleńsk – scenarzysta
• 2019: Legiony – scenarzysta

Publikacje

• Szalbierz – powieść awanturnicza z XIII wieku, cz. I cyklu Kroniki Szalbierskie, Warszawa 2007, ISBN 978-83-926413-0-8.
• Bliznobrody – cz. II cyklu Kroniki Szalbierskie, Warszawa 2008, ISBN 978-83-926413-4-6.
• Psy Tartaru – cz. III cyklu Kroniki Szalbierskie, Warszawa 2010, ISBN 978-83-926413-1-5.
• Cytadela – I tom powieści Nieśmiertelni, Warszawa 2013, ISBN 978-83-63631-94-9.
• Medalion na pancerzu, Warszawa 2015, ISBN 978-83-61344-87-2.

Odznaczenia

• Medal „Pro Bono Poloniae”: 2022

Linki zewnętrzne

• Tomasz Łysiak w bazie IMDb (ang.)
• Tomasz Łysiak w bazie Filmweb
• Tomasz Łysiak w bazie filmpolski.pl
• strona archiwalna