Tomek Czereśniak (Tomuś, Tomek) – fikcyjna postać literacka, a także filmowa, z książki Janusza PrzymanowskiegoCzterej pancerni i pies” i polskiego serialu telewizyjnego pod tym samym tytułem (1966-1970).

Tomasz Czereśniak
Tomuś
Postać z Czterech pancernych i psa
Ilustracja
Wiesław Gołas, odtwórca roli Tomka
Pierwsze wystąpienie

Zamiana

Ostatnie wystąpienie

Dom

Twórca

Janusz Przymanowski

Grany przez

Wiesława Gołasa

Dane biograficzne
Pochodzenie

polskie

Przynależność

prawdopodobnie ruch oporu[1]
Ludowe Wojsko Polskie

Płeć

mężczyzna

Data i miejsce urodzenia

nieznana
nieznane[2]

Rodzina

stary Czereśniak (ojciec; imię nieznane)
Baśka (matka)

Inne informacje
Specjalność

czołgista, akordeonista

Życiorys edytuj

Był strzelcem-radiooperatorem w czołgu „Rudy”. Syn chłopa ze Studzianek. Dołączył do załogi w Gdańsku. Był bardzo przywiązany do swego wiejskiego pochodzenia. Z polecenia ojca, zbierał po drodze wszelkie pożyteczne rzeczy, które Niemcy, uciekając, porzucili. Wprowadził do załogi „Rudego” wiele humoru. Gdy Niemcy zaminowali most, nie bał się go rozminować. Grał na akordeonie. Gdy Jan Kos został dowódcą, on zajął jego poprzednie miejsce. Gdy w odc. 16 załoga otrzymała nowy, 5-osobowy czołg, zajął miejsce Gustlika jako ładowniczy (Gustlik został działonowym). Przez niemal cały serial jest szeregowym; ale na ślubie Janka i Marusi oraz Gustlika i Honoraty (odc. 21. Dom) nosi już dystynkcje kaprala.

W serialu w jego osobę wcielił się Wiesław Gołas.

Odznaczenia edytuj

Stopnie wojskowe edytuj

  •   szeregowiec – po zaciągnięciu się do armii – odcinki 10-20
  •   kapral – w maju 1945, prawdopodobnie za Akcję „Hermenegilda” lub udział w walkach o Berlin – odcinek 21

Pierwowzory historyczne edytuj

Tomek został wprowadzony do serialu w drugim sezonie (drugim tomie powieści), w miejsce poległego Olgierda (Wasyla). Pierwszy sezon (pierwszy tom) skończył się wraz z zakończeniem szlaku bojowego 1 Brygady Pancernej na początku kwietnia 1945. Kolejne części powstały na prośbę widzów. Wyczerpana po ciężkich bojach na Wale Pomorskim i Pomorzu Gdańskim brygada nie mogła wziąć udziału w dalszych działaniach bojowych 1 Armii WP. W połowie kwietnia została jednak sformowana kompania dziesięciu sprawnych czołgów T-34-85 pod dowództwem por. Pawła Dobrynina, którą włączono w skład 4 Pułku Czołgów Ciężkich. Załogi uzupełniano czołgistami brygady, wracającymi ze szpitala oraz żołnierzami z uzupełnienia po szkołach pancernych[3]. Tomasz nie służył wcześniej w armii (prawdopodobnie walczył wśród partyzantów lub im pomagał) i nie przeszedł przeszkolenia, jednak jest waleczny i szybko odnajduje się w wojsku.

Przypisy edytuj

  1. W odcinku dziewiątym ojciec mówi do Tomasza „tu nie partyzantka żebyś się mądrzył”, wychodzi także na jaw, że młody Czereśniak jest doskonałym strzelcem. W odcinku piętnastym mówi w czasie szturmu „nie bądź głupi, nie daj się zabić” wyjaśniając chorążemu z żandarmerii, że „u nas w partyzantce zawsze tak mówili”. Nigdy jednak nie zostaje wyjaśnione czy Tomuś rzeczywiście walczył w polskim ruchu oporu przed wyzwoleniem Mazowsza.
  2. W odcinku dziesiątym Tomasz mówi, że jego rodzina mieszkała w różnych częściach Polski, nim trafili do Studzianek.
  3. Tankiści. Prawdziwa historia czterech pancernych, s. 366.