Tomasz Obertyński
Tomasz Obertyński (ur. 8 czerwca 1896 w Poczapińcach, w powiecie kamienieckim guberni podolskiej, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
| |
 pułkownik dyplomowany piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
8 czerwca 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
4 Dywizja Strzelców Polskich (WP na Wschodzie) |
| Stanowiska |
zastępca dowódcy pułku |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
        
| |
Życiorys edytuj
Syn Aleksandra i Heleny z Zamojskich. Urodził się w rodzinie ziemiańskiej. Absolwent szkoły realnej i gimnazjum z maturą w Płoskirowie. Należał do tajnego harcerstwa. Od listopada 1914 w armii rosyjskiej. Przeniesiony do I Korpusu Polskiego, walczył z Niemcami i bolszewikami. Po rozbrojeniu Korpusu znalazł się w Kijowie, wstąpił do POW. Od sierpnia 1918 jako podporucznik w 4 Dywizji gen. Żeligowskiego. Od grudnia 1918 w niewoli ukraińskiej, z której zbiegł i przedostał się do Polski. Wstąpił do WP, otrzymał przydział do 2 pułku piechoty Legionów, był adiutantem pułku. W 1920, w czasie wojny z bolszewikami był adiutantem IV Brygady Piechoty Legionów.
Z dniem 20 sierpnia 1922 został przeniesiony z dowództwa 30 Dywizji Piechoty do 83 pułku piechoty w Kobryniu na stanowisko pełniącego obowiązki dowódcy I batalionu[1]. Z dniem 1 listopada 1924 został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego. Z dniem 11 października 1926, po ukończeniu studiów i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do składu osobowego inspektora armii, generała dywizji Wacława Fary z siedzibą w Wilnie[2]. 11 czerwca 1927 został przeniesiony do Dowództwa Obszaru Warownego „Wilno” na stanowisko szefa sztabu[3]. 23 grudnia 1929 został przeniesiony do składu osobowego inspektora armii w Wilnie na stanowisko oficera sztabu[4]. 9 grudnia 1932 został przeniesiony ze składu osobowego inspektora armii, generała dywizji Stefana Dąb-Biernackiego do Sztabu Głównego w Warszawie[5]. 26 stycznia 1934 ogłoszono jego przeniesienie do 85 pułku piechoty w Nowej Wilejce na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[6]. W listopadzie 1935 objął dowództwo 51 pułku piechoty Strzelców Kresowych w Brzeżanach. W styczniu 1938 został przeniesiony do garnizonu Wilno i wyznaczony na stanowisko I oficera sztabu Inspektora Armii, generała dywizji Stefana Dąb-Biernackiego.
W czasie kampanii wrześniowej 1939 był szefem sztabu Armii „Prusy”, a następnie Frontu Północnego. Po agresji ZSRR na Polskę dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.
Życie prywatne edytuj
Żonaty z Marią Swolkień, córka Hanna (ur. 1923)[7].
Awanse pośmiertne i upamiętnienie edytuj
Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z dnia 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie do stopnia generała brygady[8]. Awans został ogłoszony w dniu 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Awanse edytuj
- porucznik – 4 czerwca 1920 roku z dniem 1 grudnia 1919[9]
- kapitan – 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 363. lokatą w korpusie oficerów piechoty
- major – 1 grudnia 1924 ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 125. lokatą w korpusie oficerów piechoty
- podpułkownik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 w korpusie oficerów piechoty
- pułkownik – 19 marca 1938
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 407 (19 lutego 1922)[10][7]
- Krzyż Niepodległości (3 maja 1932)[11]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)[12]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie[7], po raz 2, 3 i 4 w 1921[13])
- Złoty Krzyż Zasługi (18 marca 1932)[14]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaka za Rany i Kontuzje[15]
- Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936)
Przypisy edytuj
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 2 września 1922 roku, s. 656.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 11 października 1926 roku, s. 341.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 11 czerwca 1927 roku, s. 167.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 381.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 413.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 7.
- ↑ a b c Polak (red.) 1993 ↓, s. 152.
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 23 z 23 czerwca 1920 roku, s. 506.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 30 kwietnia 1922 roku, s. 319.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 109, poz. 142 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 72.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 65, poz. 85 „za zasługi na polu organizacji wojska”.
- ↑ na podstawie https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Tomasz_Oberty%C5%84ski_mjr_piech_WSWoj_1926.jpg
Bibliografia edytuj
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Banaszek Kazimierz; Roman Wanda Krystyna; Sawicki Zdzisław: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
- http://ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl/wpis/6664
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.