Tony Richardson

reżyser brytyjski

Tony Richardson, właśc. Cecil Antonio Richardson[1][2] (ur. 5 czerwca 1928[3] w Shipley[4], zm. 14 listopada 1991[5] w Los Angeles[6]) – brytyjski reżyser teatralny i filmowy, scenarzysta, producent. Zdobywca Oscara za reżyserię Przygód Toma Jonesa (1963).

Tony Richardson
ilustracja
Prawdziwe imię i nazwisko

Cecil Antonio Richardson

Data i miejsce urodzenia

5 czerwca 1928
Shipley

Data i miejsce śmierci

14 listopada 1991
Los Angeles

Zawód

reżyser, producent filmowy

Współmałżonek

Vanessa Redgrave
(1962-1967; rozwód)

Lata aktywności

1955-1990

Życiorys edytuj

Wczesne lata edytuj

Urodził się w Shipley w hrabstwie West Riding of Yorkshire jako syn Elsie Evans (z domu Campion) i Clarence’a Alberta Richardsona, chemika[7]. Był prefektem naczelnym w Ashville College w Harrogate i uczęszczał do Wadham College w Oksfordzie, gdzie uczyli się także Rupert Murdoch, Margaret Thatcher, Kenneth Tynan, Lindsay Anderson i Gavin Lambert. Był związany z Oxford University Dramatic Society i Experimental Theatre Club (ETC), a oprócz tego był krytykiem teatralnym dla magazynu uniwersyteckiego Isis. W jego produkcjach studenckich włączone Shirley Williams (jak Cordelia), John Schlesinger, Nigel Davenport i Robert Robinson[8].

Kariera edytuj

Richardson był najważniejszym przedstawicielem brytyjskiego nurtu młodych gniewnych w teatrze i kinie. W 1956 wystawił w Londynie sztukę Miłość i gniew Johna Osborne’a, sztandarowy utwór nurtu (w teatrze pracował od końca lat 40.). Wspólnie założyli wytwórnię Woodfall, w której powstały pierwsze filmy reżysera. W swych wczesnych dziełach ukazywał realia robotniczej Anglii, często w oparciu o utwory literackie swych rówieśników. Oprócz Miłości i gniewu zekranizował m.in. sztukę Shelagh Delaney Smak miodu oraz opowiadanie Samotność długodystansowca Alana Sillitoe.

W 1963 nakręcił swoje najgłośniejsze dzieło, komedię łotrzykowską Tom Jones z Albertem Finneyem w roli tytułowej. Zrealizowany na podstawie powieści osiemnastowiecznego pisarza Henry’ego Fieldinga ironiczny film zdobył cztery Oscary, dwie statuetki odebrał sam Richardson. Pierwszą za reżyserię, drugą dla najlepszego filmu roku – Richardson był także producentem Toma Jonesa.

Sukces filmu uczynił go sławnym po obu stronach Atlantyku i swój następny projekt – czarną komedię Nieodżałowani – zrealizował w Stanach Zjednoczonych. Od tego momentu dzielił czas między Stany a Wielką Brytanię. Najbardziej znane jego filmy z późniejszego okresu twórczości to Szarża lekkiej brygady (1968), Joseph Andrews (1977, ponownie na podstawie prozy Fieldinga), Na granicy (1982) i Hotel New Hampshire (1984). Przed śmiercią ukończył swoje ostatnie dzieło – Błękit nieba z Jessicą Lange, jednak na skutek bankructwa wytwórni Orion film na ekrany wszedł dopiero w 1994.

Życie prywatne edytuj

29 kwietnia 1962 ożenił się z aktorką Vanessą Redgrave, z którą miał dwie córki: Natashę (ur. 11 maja 1963, zm. 18 marca 2009) i Joely (ur. 9 stycznia 1965). 28 kwietnia 1967 doszło do rozwodu. Zostawił Redgrave przez aktorkę Jeanne Moreau, z którą był w związku w latach 1967-91[9]. W latach 1972-73 związał się z Grizeldą Grimond, która była sekretarką jego partnera biznesowego – Oscara Lewensteina i córką brytyjskiego polityka Jo Grimonda. Grizelda urodziła mu córkę, Katharine (ur. 8 stycznia 1973)[10].

Gdy dowiedział się, że jest nieuleczalnie chory, oznajmił publicznie, iż jest osobą biseksualną[11][12]. Zmarł 14 listopada 1991 w Los Angeles na AIDS[13] w wieku 63 lat[14][15].

Filmografia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Tony Richardson. Listal. [dostęp 2016-09-02]. (ang.).
  2. Tony Richardson – Regizor. CineMagia.ro. [dostęp 2016-09-02]. (rum.).
  3. Tony Richardson. FILMSTARTS.de. [dostęp 2016-09-02]. (niem.).
  4. Tony Richardson. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-09-02]. (ang.).
  5. Tony Richardson. SensaCine.com. [dostęp 2016-09-02]. (hiszp.).
  6. Tony Richardson. MYmovies. [dostęp 2016-09-02]. (wł.).
  7. Clarence Albert Richardson (deceased) – Genealogy. Geni. [dostęp 2016-09-02]. (ang.).
  8. Adler, Tim (2012), The House of Redgrave, London: Aurum. ISBN 978-1-84513-623-9
  9. Who is Tony Richardson dating?. FamousFix. [dostęp 2016-09-02]. (ang.).
  10. Richardson, Tony (1993), Long Distance Runner – A memoir, London: Faber & Faber. ISBN 0-571-16852-3
  11. Cursed legacy of Vanessa Redgrave. Daily Mail Online. [dostęp 2016-09-02]. (ang.).
  12. John Heilpern, John Osborne: A Patriot for Us, London: wyd. Chatto & Windus, 2006, s. 142, ISBN 978-0-7011-6780-6, OCLC 63398525.
  13. Tony Richardson (1928-1991). Find a Grave. [dostęp 2016-09-02]. (ang.).
  14. Famous women who unknowingly dated gay men. Nicki Swift. [dostęp 2016-09-02]. (ang.).
  15. Joely Richardson breaks silence over family scandal claims. The Telegraph. [dostęp 2016-09-02]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj