Toomas Hendrik Ilves

Toomas Hendrik Ilves (wym. [ˈtoːmɑs ˈhendrik ˈilves]; ur. 26 grudnia 1953 w Sztokholmie) – estoński polityk, dyplomata, przewodniczący Partii Socjaldemokratycznej w latach 2001–2002, prezydent Estonii w latach 2006–2016.

Toomas Hendrik Ilves
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

26 grudnia 1953
Sztokholm

Prezydent Estonii
Okres

od 9 października 2006
do 10 października 2016

Przynależność polityczna

Partia Socjaldemokratyczna

Poprzednik

Arnold Rüütel

Następca

Kersti Kaljulaid

podpis
Odznaczenia
Order Orła Białego Order Podwójnego Białego Krzyża I Klasy (Słowacja)

Życiorys

edytuj

Urodził się w Szwecji w rodzinie uchodźców z zajętej przez Związek Radziecki Estonii. Ukończył studia z zakresu psychologii na Columbia University i University of Pennsylvania.

W latach 80. pracował jako dziennikarz w Radiu Wolna Europa. Po odzyskaniu przez Estonię niepodległości był ambasadorem w USA, Kanadzie i Meksyku. W latach 1996–1998 po raz pierwszy sprawował urząd ministra spraw zagranicznych. W 1998 wstąpił do partii agrarnej, przekształconej w partię ludową Rahvaerakond (której przewodniczył w latach 1998–1999[1]), przy udziale której powstał blok wyborczy Umiarkowani i następnie Estońska Partia Umiarkowanych. W wyborach w 1999 Toomas Hendrik Ilves uzyskał mandat do Riigikogu, wkrótce ponownie stanął na czele ministerstwa spraw zagranicznych w koalicyjnym rządzie Marta Laara. Funkcję tę pełnił do 2002, powracając do pracy w Zgromadzeniu Państwowym. Rok wcześniej został przewodniczącym swojego ugrupowania (w 2003 przekształconego w Partię Socjaldemokratyczną), ustąpił już w 2002 po porażce w wyborach samorządowych.

W 2003 został obserwatorem w Parlamencie Europejskim, po akcesji Estonii do UE od maja do lipca 2004 pełnił funkcję europosła. W pierwszych estońskich wyborach w 2004 uzyskał mandat eurodeputowanego. Zasiadał w grupie Partii Europejskich Socjalistów, był wiceprzewodniczącym Komisji Spraw Zagranicznych[2].

23 września 2006 został wybrany na prezydenta Estonii z poparciem socjaldemokratów, Estońskiej Partii Reform i konserwatystów. W kolegium elektorskim, zwołanym po nieudanych głosowaniach w parlamencie, otrzymał 174 głosy, pokonując urzędującego prezydenta Arnolda Rüütela (162 głosy)[3].

29 sierpnia 2011 parlament wybrał go na kolejną kadencję prezydencką. Jego kandydaturę poparło 73 deputowanych, podczas gdy 23 zagłosowało na Indreka Taranda; jeden głos był pusty, dwa były nieważne. Toomas Hendrik Ilves uzyskał wymagane poparcie co najmniej 2/3 głosów (68 głosów) już w pierwszej turze głosowania (poparcia udzieliły mu te same ugrupowania co pięć lat wcześniej)[4]. Zakończył urzędowanie 10 października 2016.

Odznaczenia i wyróżnienia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Leaders of Estonia. zarate.eu. [dostęp 2017-10-03]. (ang.).
  2. Profil na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2011-08-30].
  3. Ilves defeats Ruutel 174–162. baltictimes.com, 25 września 2006. [dostęp 2011-08-30]. (ang.).
  4. Estonia. Toomas Hendrik Ilves ponownie prezydentem. gazeta.pl, 29 sierpnia 2011. [dostęp 2011-08-30].
  5. M.P. z 2014 r. poz. 637
  6. Vyznamenania. prezident.sk. [dostęp 2024-02-12]. (słow.).
  7. Medal Kuriera z Warszawy dla byłego prezydenta Estonii. tvn24.pl, 21 stycznia 2024. [dostęp 2024-01-21].

Bibliografia

edytuj