Toomas Hendrik Ilves
Toomas Hendrik Ilves (wym. [ˈtoːmɑs ˈhendrik ˈilves]; ur. 26 grudnia 1953 w Sztokholmie) – estoński polityk, dyplomata, przewodniczący Partii Socjaldemokratycznej w latach 2001–2002, prezydent Estonii w latach 2006–2016.
Data i miejsce urodzenia |
26 grudnia 1953 |
---|---|
Prezydent Estonii | |
Okres |
od 9 października 2006 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujUrodził się w Szwecji w rodzinie uchodźców z zajętej przez Związek Radziecki Estonii. Ukończył studia z zakresu psychologii na Columbia University i University of Pennsylvania.
W latach 80. pracował jako dziennikarz w Radiu Wolna Europa. Po odzyskaniu przez Estonię niepodległości był ambasadorem w USA, Kanadzie i Meksyku. W latach 1996–1998 po raz pierwszy sprawował urząd ministra spraw zagranicznych. W 1998 wstąpił do partii agrarnej, przekształconej w partię ludową Rahvaerakond (której przewodniczył w latach 1998–1999[1]), przy udziale której powstał blok wyborczy Umiarkowani i następnie Estońska Partia Umiarkowanych. W wyborach w 1999 Toomas Hendrik Ilves uzyskał mandat do Riigikogu, wkrótce ponownie stanął na czele ministerstwa spraw zagranicznych w koalicyjnym rządzie Marta Laara. Funkcję tę pełnił do 2002, powracając do pracy w Zgromadzeniu Państwowym. Rok wcześniej został przewodniczącym swojego ugrupowania (w 2003 przekształconego w Partię Socjaldemokratyczną), ustąpił już w 2002 po porażce w wyborach samorządowych.
W 2003 został obserwatorem w Parlamencie Europejskim, po akcesji Estonii do UE od maja do lipca 2004 pełnił funkcję europosła. W pierwszych estońskich wyborach w 2004 uzyskał mandat eurodeputowanego. Zasiadał w grupie Partii Europejskich Socjalistów, był wiceprzewodniczącym Komisji Spraw Zagranicznych[2].
23 września 2006 został wybrany na prezydenta Estonii z poparciem socjaldemokratów, Estońskiej Partii Reform i konserwatystów. W kolegium elektorskim, zwołanym po nieudanych głosowaniach w parlamencie, otrzymał 174 głosy, pokonując urzędującego prezydenta Arnolda Rüütela (162 głosy)[3].
29 sierpnia 2011 parlament wybrał go na kolejną kadencję prezydencką. Jego kandydaturę poparło 73 deputowanych, podczas gdy 23 zagłosowało na Indreka Taranda; jeden głos był pusty, dwa były nieważne. Toomas Hendrik Ilves uzyskał wymagane poparcie co najmniej 2/3 głosów (68 głosów) już w pierwszej turze głosowania (poparcia udzieliły mu te same ugrupowania co pięć lat wcześniej)[4]. Zakończył urzędowanie 10 października 2016.
Odznaczenia i wyróżnienia
edytuj- Order Orła Białego (Polska, 2014)[5]
- Order Podwójnego Białego Krzyża I klasy (Słowacja, 2015)[6]
- Medal Kuriera z Warszawy (Polska, 2024)[7]
Przypisy
edytuj- ↑ Leaders of Estonia. zarate.eu. [dostęp 2017-10-03]. (ang.).
- ↑ Profil na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2011-08-30].
- ↑ Ilves defeats Ruutel 174–162. baltictimes.com, 25 września 2006. [dostęp 2011-08-30]. (ang.).
- ↑ Estonia. Toomas Hendrik Ilves ponownie prezydentem. gazeta.pl, 29 sierpnia 2011. [dostęp 2011-08-30].
- ↑ M.P. z 2014 r. poz. 637
- ↑ Vyznamenania. prezident.sk. [dostęp 2024-02-12]. (słow.).
- ↑ Medal Kuriera z Warszawy dla byłego prezydenta Estonii. tvn24.pl, 21 stycznia 2024. [dostęp 2024-01-21].
Bibliografia
edytuj- Toomas Hendrik Ilves: Biography. president.ee. [dostęp 2016-08-22]. (ang.).