Tottenham Hotspur F.C.
Tottenham Hotspur Football Club (bryt. wym. [ˌtɒtnəmˈhɒtspɜ:]) – angielski klub piłkarski z siedzibą w londyńskiej dzielnicy Tottenham, założony w 1882 roku jako Hotspur F.C. dwukrotny mistrz Anglii, ośmiokrotny zdobywca Pucharu Anglii, zwycięzca Pucharu Zdobywców Pucharów oraz dwukrotny triumfator rozgrywek o Puchar UEFA.
| |||
![]() | |||
Pełna nazwa | Tottenham Hotspur Football Club | ||
Przydomek | Spurs Lilywhites | ||
Barwy | biało-granatowe | ||
Data założenia | 1882 jako Hotspur F.C. | ||
Debiut w najwyższej lidze | 1909 | ||
Liga | Premier League | ||
Państwo | ![]() | ||
Stadion | Tottenham Hotspur Stadium | ||
Właściciel | ENIC International Ltd. | ||
Prezes | Daniel Levy | ||
Trener | José Mourinho[1] | ||
Asystent trenera | João Sacramento Ledley King | ||
Strona internetowa |
Pierwszy klub w Anglii, który w XX wieku zdobył „podwójną koronę”, czyli mistrzostwo oraz krajowy puchar w jednym sezonie (1961). Odwiecznym rywalem Tottenhamu jest drużyna z sąsiedniej gminy Londynu – Arsenal. W swojej historii występów w Premier League Spurs kończyli sezon przed Arsenalem w 1993, 1995, 2017 i 2018 roku[2]. Arsenal kwalifikował się do wszystkich edycji Ligi Mistrzów od 2005 do 2016, natomiast Tottenham pięć razy w 2010, 2016, 2017, 2018 i 2019.
Do najbardziej znanych fanów tego zespołu należą aktorzy Jude Law, Pierce Brosnan oraz znany z filmów i boiska Vinnie Jones, a także Phil Collins, Adele, zespoły Klaxons oraz popularny w latach 70. Status Quo, Dave Murray (gitarzysta heavy metalowego zespołu Iron Maiden), pisarz Salman Rushdie, Taco Hemingway, prominentny polityk konserwatywny Iain Duncan Smith, znana z występów w Spice Girls Emma Bunton, koszykarz Steve Nash oraz aktor Leo Gregory, który w filmie Green Street Hooligans grał fana West Ham United. W przeszłości do kibiców Totttenhamu zaliczali się także Bob Marley i piosenkarka Amy Winehouse[3][4].
HistoriaEdytuj
Utworzenie i pierwsze lataEdytuj
Klub był pierwotnie nazwany Hotspur i został utworzony 5 września 1882 roku, przez grupę szkolnych chłopców, prowadzoną przez Roberta Buckle i dwóch jego przyjaciół. Byli członkami Klubu Krykietowego w Hotspur, a drużynę piłkarską utworzyli, aby w dalszym ciągu uprawiać sporty w przerwie zimowej[5]. Rok później zażądali pomocy od Johna Ripshera, który był nauczycielem klasy biblijnej w kościele All Hallows. Jak się później okazało został pierwszym prezesem klubu i jego skarbnikiem. Ripsher pomagał i wspierał swoich podopiecznych, a potem zreorganizował i znalazł siedzibę klubu[6]. W kwietniu 1884 roku, dzięki wysłaniu listu z innego klubu London Hotspur[7], kierowanego do North London, nazwa drużny została zmieniona na Tottenham Hotspur Football Club, aby uniknąć dalszego zamieszania[8]. Początkowo chłopcy grali między sobą, traktując je jako zabawa, oraz rozgrywali mecze z innymi klubami lokalnymi. Drużyna po raz pierwszy wzięła udział w Pucharze Stowarzyszenia w Londynie i wygrała swój pierwszy mecz 17 października 1885 roku[9]. Mecze klubu zaczęły przyciągać zainteresowanie społeczności lokalnej, przez co frekwencje na meczach stale rosły. W 1892 roku zagrali po raz pierwszy w ligowym meczu. Klub został uznany za profesjonalny 20 grudnia 1895 roku, a latem 1896 roku został dopuszczony do Angielskiej Ligi Południowej. 2 marca 1898 roku klub stał się również spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, pod nazwą Tottenham Hotspur Football and Athletic Company. Frank Brettell wkrótce został mianowany pierwszym menedżerem Spurs, i podpisał kontrakt z Johnem Cameronem, który przejął kontrolę nad drużyną, podczas gdy Brettell opuścił klub rok później. Cameron miał znaczący wpływ na Spurs, zdobywając w tym klubie pierwsze trofeum, a mianowicie tytuł Southern League. W następnym roku, 27 kwietnia 1901 roku, Spurs zdobyli Puchar Anglii po pokonaniu Sheffield United 3:1[10].
Wczesne lata w ligowych zmaganiachEdytuj
W 1908 roku klub uzyskał natychmiastowy awans do First Division. W 1912 roku Peter McWilliam został dyrektorem klubu. Jego rekordy w tamtejszych latach były imponujące, jednak Tottenham znalazł się na końcu ligowej tabeli pod koniec sezonu 1914-15, kiedy piłka nożna została zawieszona z powodu I wojny światowej. Spurs zostali zdegradowani do Division Two po wznowieniu ligi po wojnie, ale szybko powrócili do Division One jako mistrz w sezonie 1919-20[11]. 23 kwietnia 1921 roku McWilliam poprowadził Spurs do drugiego zwycięstwa Pucharu Anglii, pokonując Wolverhampton Wanderers 1:0 w finale. W 1922 roku sezon skończyli na drugim miejscu w lidze, ale w następnych pięciu sezonach kończyli zmagania w środku tabeli. Tottenham został zdegradowany w sezonie 1927-28 po tym jak McWilliam odszedł z klubu. Przez większość lat 30. i 40. Spurs grali poza czołówką, oprócz krótkiego powrotu do najwyższej klasy rozgrywkowej w sezonie 1933-34 i 1934-35. Arthur Rowe, były piłkarz klubu, został trenerem drużyny w 1949 roku. Rowe opracował styl gry, znany jako „push and run”, który pozwolił mu odnieść sukces jako menedżer. Awansował z drużyną do Division One w sezonie 1949-50[12]. W drugim sezonie zdobył tytuł mistrzowski. Jednak zrezygnował w kwietniu 1955 roku ze względu na chorobę i stres związany z zarządzaniem klubem. Zanim jednak wyjechał, podpisał kontrakt z gwiazdą Danny’em Blanchflower’em, który dwa razy wygrał nagrodę piłkarza roku FWA w Tottenhamie.
Bill Nicholson i lata świetności (1958-1974)Edytuj
Bill Nicholson objął stanowisko trenera w październiku 1958 roku. Nicholson został uznany w klubie za najlepszego trenera, prowadząc zespół do dużego sukcesu, zdobywając trofeum trzy sezony z rzędu. Nicholson wykonał trzy ważne transfery. Do klubu dołączyli Dave Mackay i John White w 1959 roku. Byli to dwaj wpływowi gracze, a Jimmy Greaves w 1961 roku, został najbardziej bramkostrzelnym piłkarzem w historii Football League[13].
Sezon 1960-61 rozpoczął się od 11 zwycięstw, w tym czasie był to najlepszy start jakiegokolwiek klubu w pierwszej części rozgrywek. Tytuł drużyna zdobyła w dniu 17 kwietnia 1961 roku, kiedy odnieśli trium z wicemistrzem Sheffield Wednesday u siebie 2:1. Zdobyli podwójną koronę, gdy wygrali 2:0 z Leicester w finale Pucharu FA Cup w 1961 roku[14]. W kolejnym roku Spurs wygrał ponownie FA Cup, pokonując Burnley[15].
15 maja 1963 roku Tottenham stał się również pierwszym brytyjskim zespołem, który wygrał europejskie trofeum, zdobywając Puchar Zdobywców Pucharów, odnosząc zwycięstwo nad Atlético Madryt 5:1[16]. Spurs zdobył kolejne europejskie trofeum, gdy wygrał Puchar UEFA 1971-72 z odbudowanym zespołem, który tworzyli: Martin Chivers, Pat Jennings i Steve Perryman. W 1967 roku zdobyli także Puchar Anglii i dwa Puchary Ligi (w 1971 i 1973 roku)[17]. Nicholson wygrał osiem trofeów w swoim 16-letnim pobycie w klubie.
Era Burkinshawa i VenablesaEdytuj
Spurs doznali spadku po sukcesach na początku lat 70., a Nicholson zdecydował się zrezygnować z powodu złego startu w sezonie 1974-75. Drużyna została następnie zdegradowana pod koniec sezonu 1976-77 z Burkinshawem na stanowisku trenera. Burkinshaw szybko jednak przywrócił klub do czołówki[18]. Drużyna, którą Burkinshaw przebudował wygrała Puchar Anglii w 1981 i 1982, a także Puchar UEFA w 1984 roku.
Lata osiemdziesiąte to okres zmian, który rozpoczął się od nowego etapu przebudowy na White Hart Lane, a także zmiany dyrektorów, które zajęły klub w kierunku bardziej komercyjnym. Irving Scholar, który przejął klub w listopadzie 1982 roku, wyemigrował Tottenham Hotspur na londyńskiej giełdzie papierów wartościowych w 1983 roku. Był to pierwszy klub angielski, który został przekształcony w przedsiębiorstwa handlowe.
Zadłużenia w klubie ponownie doprowadziłoby do zmiany sali konferencyjnej, a Terry Venables połączył się z biznesmenem Alanem Sugarem w czerwcu 1991 roku, aby przejąć kontrolę nad Tottenham Hotspur PLC. Firma Venablesa, który w 1987 roku został kierownikiem, podpisała kontrakty z takimi piłkarzami jak: Paul Gascoigne i Gary Lineker. W 1991 roku Spurs ponownie zwyciężyli w Pucharze Anglii, co czyni klub pierwszym, który wygrał osiem pucharów FA Cup[19].
Ostatnie lata (od 1992 roku)Edytuj
Tottenham był jednym z pięciu klubów, które zostały założycielami Premier League, utworzonego za zgodą Stowarzyszenia Piłki Nożnej, zastępując First Division lub też Division One jako najwyższy poziom angielskiej piłki nożnej[20]. Pomimo sukcesów menedżerów i graczy, takich jak Teddy Sheringham, Jürgen Klinsmann i David Ginola, przez długi okres w Premier League aż do końca lat 90, Spurs zakończył większość sezonów poza czołówką, oraz z niewielką ilością zdobytych trofeów. W 1999 roku zdobyli Puchar Ligi Angielskiej pod kierownictwem George’a Grahama, a w 2008 roku powtórzyli sukces pod wodzą Juande Ramosa. Od początku roku 2000 klub znajdował się w pierwszej szóstce.
W lutym 2001 roku Sugar sprzedał swój udział w spółce Spurs ENIC Sports PLC, prowadzonej przez Joe Lewis i Daniela Levy’ego, a następnie został prezesem[21]. Lewis i Levy ostatecznie posiadali 85% klubu, a Levy był odpowiedzialny za prowadzenie klubu[22]. Obecnym menadżerem jest Jose Mourinho, który objął to stanowisko 20 listopada 2019, a na ławce zadebiutował 23 listopada w wygranym (3:2) meczu z West Ham United - było to pierwsze wyjazdowe zwycięstwo zespołu w lidze od stycznia 2019[23].
SukcesyEdytuj
- Krajowe
- Mistrzostwo Anglii (2)[24][25]: 1950/51, 1960/61
- Wicemistrzostwo Anglii (5): 1921/22, 1951/52, 1956/57, 1962/63, 2016/17
- Puchar Anglii (8): 1900/01, 1920/21, 1960/61, 1961/62, 1966/67, 1980/81, 1981/82, 1990/91
- Finał Pucharu Anglii (1): 1986/87
- Puchar Ligi Angielskiej (4): 1970/71, 1972/73, 1998/99, 2007/08
- Finał Pucharu Ligi Angielskiej (4): 1981/82, 2001/02, 2008/09, 2014/15
- Międzynarodowe
- Puchar Zdobywców Pucharów (1): 1963
- Puchar UEFA (2): 1972, 1984
Klubowe rekordyEdytuj
- Rekordowa ilość widzów: 75 038 w meczu przeciwko Sunderlandowi, FA Cup, 5 marca 1938
- Najwyższe zwycięstwo: 13:2 w meczu przeciwko Crewe Alexandra, FA Cup, 3 lutego 1960
- Najwyższe ligowe zwycięstwo: 9:0 w meczu przeciwko Bristol Rovers, Division 2, 22 października 1977
- Najwyższa porażka: 0:7 w meczu przeciwko Liverpoolowi, Division 1, 2 września 1978
- Najwięcej występów: Steve Perryman, 854, 1969-1986
- Najwięcej bramek: Jimmy Greaves, 266, 1961-1970
- Najwięcej bramek w sezonie: Clive Allen, 49, 1986-1987
- Najwięcej bramek w lidze w sezonie: Jimmy Greaves, 37, 1962-1963
- Najwięcej występów w reprezentacji: Pat Jennings, 74 występy dla Irlandii Płn.
- Najwyższa suma transferu (otrzymana): Gareth Bale, 88 milionów funtów, Real Madryt, 2013[26]
- Najwyższa suma transferu (wydana):Tanguy Ndombele, 60 milionów euro, Olympique Lyon, 2019
Producenci strojówEdytuj
- 1978–1980: Admiral
- 1980–1985: Le Coq Sportif
- 1985–1991: Hummel
- 1991–1995: Umbro
- 1995–1999: Pony
- 1999–2002: Adidas
- 2002–2006: Kappa
- 2006–2012: Puma
- 2012–2017: Under Armour
- 2017- Nike
SponsorzyEdytuj
- 1882–1983: Brak sponsora
- 1983–1995: Holsten
- 1995–1999: Hewlett-Packard
- 1999–2002: Holsten
- 2002–2006: Thomson Holidays
- 2006–2010: Mansion.com Casino & Poker
- 2010–2011: Autonomy Corporation (Premier League)[27]
- 2011–2012/13: Aurasma (Premier League)
- 2010–2012/13: Investec Bank (Champions League, FA Cup, League Cup, Europa League)
- 2013/14-: Hewlett Packard (Premier League)
- 2013/14-: AIA (Champions League, FA Cup, League Cup, Europa League)
- 2014/15-2018/19: AIA[28]Note: Aurasma is a subsidiary of the Autonomy Corporation
Derby północnego LondynuEdytuj
Mecze z Arsenalem to dla kibiców Tottenhamu jeśli nie najważniejszy, to jeden z najważniejszych pojedynków w sezonie. Pierwsze spotkanie pomiędzy tymi drużynami odbyło się 11 grudnia 1887, lecz skończyło się 15 minut przed końcowym gwizdkiem, podczas prowadzenia ekipy „Spurs” 2:1[29]. Po raz pierwszy w ligowych derbach 1:0 zwyciężył Arsenal[30]. W meczach między tymi dwoma zespołami lepszy bilans ma Arsenal, który wygrywał już 71 razy. Najwięcej bramek padło 13 grudnia 2004, kiedy to „Kanonierzy” zwyciężyli 5:4 na White Hart Lane. Największe zwycięstwo Arsenalu to 6:0, natomiast Tottenham 2-krotnie wygrywał 5:0[31].
Wszystkie mecze[32] | |||
Mecze | Zwycięstwa Arsenalu | Remisy | Zwycięstwa Tottenhamu |
---|---|---|---|
186 | 77 | 51 | 58 |
StadionEdytuj
Przez wiele lat, od 1899 do 2017 roku, obiektem domowym Tottenhamu był stadion White Hart Lane. W 2019 roku oddano do użytku nowy obiekt, Tottenham Hotspur Stadium, który częściowo powstał na terenie dawnego stadionu.
TrenerzyEdytuj
|
|
Obecny składEdytuj
- Stan na 1 lutego 2021[33]
|
|
WypożyczeniEdytuj
|
|
Europejskie pucharyEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Jose Mourinho appointed new Head Coach (ang.). tottenhamhotspur.com, 2019-11-20. [dostęp 2019-11-20].
- ↑ Remembering when Tottenham last finished above Arsenal in the Premier League.
- ↑ Spurs Pies: Top 10: Famous Spurs fans.
- ↑ Famous Yids – Tottenham Hotspur – Spurs Forums.
- ↑ Chapter 1: A crowd walked across the muddy fields to watch the Hotspur play. W: Martin Cloake, Alan Fisher: People’s History of Tottenham Hotspur: How Spurs Fans Shaped the Identity of One of the World’s Most Famous Clubs. Pitch Publishing, 15 sierpnia 2016. ISBN 978-1-78531-246-5.
- ↑ The Tottenham & Edmonton Herald: A Romance of Football, The History of the Tottenham Hotspur F.C.. 1921, s. 5.
- ↑ Nicholas Spencer. Why Tottenham Hotspur owe it all to a pauper. „The Telegraph”, 24 września 2007.
- ↑ History: Year by year. Tottenham Hotspur F.C.. [dostęp 22 grudnia 2010].
- ↑ Logan Holmes: Tottenham On This Day: 17th October – Beginnings and Endings. Hotspur HQ, 17 października 2013.
- ↑ Logan Holmes: Tottenham Won Their First FA Cup Final On 27th April,1901. Spurs HQ, 27 kwietnia 2013.
- ↑ Peter McWilliam: The Tottenham Boss Who Created Legends. A Halftime Report, 19 lipca 2016.
- ↑ Reg Drury. Obituary: Arthur Rowe. „The Independent”, 11 listopada 1993.
- ↑ Jeremy Wilson. Special report: Jimmy Greaves pays tribute to Cristiano Ronaldo as Portuguese closes in on his magical mark. „The Telegraph”, 28 lutego 2017.
- ↑ 1961 – Spurs’ double year. BBC Sport, 10 maja 2001.
- ↑ The Cup Final 1962. British Pathé.
- ↑ It was 50 years ago today – our historic win in Europe...opublikowany. Tottenham Hotspur, 15 maja 2013.
- ↑ Kinnear, Robertson, England and Mullery: 1967 FA Cup Heroes on Playing Chelsea at Wembley. Tottenham Hotspur, 19 kwietnia 2017.
- ↑ Brian Viner. Ricky Villa: 'I recognise I am a little part of English football history’. „The Independent”, 1 czerwca 2006.
- ↑ FA Cup winners list: Full record of finals and results from history. „The Daily Telegraph”, 27 maja 2017.
- ↑ Jason Rodrigues. Premier League football at 20: 1992, the start of a whole new ball game. „The Guardian”, 2 lutego 2012.
- ↑ Simon Hughes. The crestfallen cockerels. „The Daily Telegraph”, 16 lutego 2001.
- ↑ Hunter Ruthven: Tottenham Hotspur share sales see football club valued at £426m. Real Business, 22 April 2016.
- ↑ Wirtualna Polska Media , Premier League. Jose Mourinho po wygranej w debiucie: Jedenaście miesięcy bez muzyki w szatni gości - WP SportoweFakty, sportowefakty.wp.pl, 24 listopada 2019 [dostęp 2019-11-24] (pol.).
- ↑ Past Winners – Football League 125. The Football League.
- ↑ James M. Ross: England List of champions. RSSSF.
- ↑ Tottenham Hotspur – Transfer Records. www.transfermarkt.pl. [dostęp 13 września 2013].
- ↑ Sponsorship and 2010/2011 Kit Update (ang.). Tottenham Hotspur tottenhamhotspur.com. [dostęp 8 czerwca 2013].
- ↑ Tottenham Hotspur announces new shirt sponsorship with Investec (ang.). Tottenham Hotspur, 16 August 2010. [dostęp 8 czerwca 2013].
- ↑ Tottenham Hotspur in Friendly Matches – Season 1887-1888 (ang.). www.topspurs.com. [dostęp 16 stycznia 2008].
- ↑ Arsenal Club Records (ang.). www.arsenal.com. [dostęp 16 stycznia 2008].
- ↑ Tottenham Hotspur v Arsenal head-to-head record (ang.). arsenal-world.co.uk. [dostęp 4 grudnia 2014].
- ↑ Tottenham's Head To Head Stats Against Any Team | Soccer Base, www.soccerbase.com [dostęp 2019-11-22] .
- ↑ Spurs First Team Players & Squad (ang.). tottenhamhotspur.com. [dostęp 1 lutego 2021].
Linki zewnętrzneEdytuj
- Oficjalna strona klubu (ang. • chiń. • jap. • kor.)
- Tottenham Hotspur na oficjalnej stronie Premier League (ang.)
- Tottenham Hotspur na oficjalnej stronie UEFA (ang.)