Trójkąt Weimarski

organizacja międzynarodowa

Trójkąt Weimarski (franc: Triangle de Weimar; niem: Weimarer Dreieck), właściwie Komitet Wspierania Współpracy Francusko-Niemiecko-Polskiej – format współpracy trójstronnej, utworzony w dniach 28–29 sierpnia 1991 roku w niemieckim Weimarze przez ministrów spraw zagranicznych trzech państw europejskich: Polski, Niemiec i Francji. Jego celem jest rozwój, dialog i wielopoziomowa kooperacja pomiędzy tymi państwami[1].

Trójkąt Weimarski
niem. Weimarer Dreieck
fr. Triangle de Weimar
Mapa
Język roboczy

polski
francuski
niemiecki

Członkowie

Polska
Francja
Niemcy

Utworzenie

28–29.08.1991 w Weimarze

W ramach Trójkąta Weimarskiego odbywają się spotkania na szczeblu przywódców państw, przedstawicieli parlamentów i ministrów. Format ma charakter niesformalizowany i nie posiada aparatu administracyjnego[2].

Historia

edytuj

Trójkąt Weimarski powstał w niemieckim Weimarze podczas spotkania, które odbyło się w dniach 28–29 sierpnia 1991. W spotkaniu wzięli udział ówcześni Ministrowie Spraw Zagranicznych: Krzysztof Skubiszewski (Polska), Roland Dumas (Francja) i Hans-Dietrich Genscher (Niemcy). Idea poszerzenia współpracy francusko-niemieckiej o Polskę wyszła od Genschera, który wcześniej dał się poznać jako skuteczny polityk działający na rzecz Ponownego zjednoczenia Niemiec[3]. Jego pomysłem było też wskazanie Weimaru jako miejsca inauguracyjnego spotkania, ponieważ miasto było usytuowane w dopiero co przyłączonych do reszty Niemiec Niemczech Wschodnich[4]. Data również była symboliczna, ponieważ była to data urodzin Goethego, który zmarł w Weimarze.

Stoimy przed niepowtarzalną szansą budowy nowej Europy, za którą wszyscy ponosimy odpowiedzialność, w duchu ludzkiej solidarności, świadomi splatania się naszych losów, opierając się na dziedzictwie wspólnych wartości. Naturalne dążenie wszystkich narodów do demokracji, dobrobytu i bezpieczeństwa może zostać trwale urzeczywistnione jedynie dzięki wspólnemu wysiłkowi całej Europy.

cytat z oświadczenia ministrów spraw zagranicznych Francji, Niemiec i Polski w sprawie przyszłości Europy, Weimar, 29 sierpnia 1991[5]

 
Ministrowie spraw zagranicznych państw Trójkąta Weimarskiego: Radosław Sikorski, Stéphane Séjourné i Annalena Baerbock w zamku La Celle-Saint-Cloud, 12 lutego 2024

Fundamentalnym celem powstania Trójkąta było jak najszybsze i najskuteczniejsze zintegrowanie Polski z resztą Europy Zachodniej poprzez m.in. doprowadzenie do przyjęcia Polski do NATO i Unii Europejskiej. Gdy obydwa punkty zostały spełnione, Trójkąt stopniowo przekształcił się w kluczową platformę trójstronnej kooperacji, której formuła ulegała coraz większemu wzbogaceniu o nowe aspekty, m.in. międzykrajowe konsultacje, wypracowywanie wspólnych stanowisk, współpraca kulturalna i naukowa[6]. W 2010 roku odbyło się pierwsze spotkanie prezydiów izb niższych parlamentów państw Trójkąta Weimarskiego[7].

Druga dekada XXI wieku przyniosła ograniczenie aktywności formatu weimarskiego, także z powodów różnic stanowisk i napięć w relacjach między państwami[8]. Do ponownej aktywizacji Trójkąta Weimarskiego doszło po 2022 roku w kontekście rosyjskiej agresji na Ukrainę[2]. W maju 2025 roku przywódcy państw Trójkąta Weimarskiego i Zjednoczonego Królestwa złożyli wspólną wizytę w Kijowie[9].

Współpraca weimarska odbywa się także na poziomie samorządowym, czego przykładem jest kooperacja między województwem śląskim, francuskim regionem Nord Pas-de-Calais i niemieckim krajem związkowym Nadrenia-Północna Westfalia[10].

Od roku 2006 przyznawane są Nagrody im. Adama Mickiewicza za zasługi na rzecz pojednania i współpracy polsko-niemiecko-francuskiej[11].

Spotkania przywódców państw

edytuj
Lista spotkań[12][2][13][14][15][16]
Lp. Data Miejsce Przedstawiciel Polski Przedstawiciel Niemiec Przedstawiciel Francji
21 września 1993   Gdańsk Lech Wałęsa [a] Richard von Weizsäcker [b] François Mitterrand
1. 21 lutego 1998   Poznań Aleksander Kwaśniewski [a] Helmut Kohl Jacques Chirac
2. 7 maja 1999   Nancy Gerhard Schröder
3. 27 lutego 2001   Hambach an der Weinstraße
4. 9 maja 2003   Wrocław
5. 19 maja 2005   Nancy
6. 5 grudnia 2006   Mettlach Lech Kaczyński [a] Angela Merkel
7. 7 lutego 2011   Warszawa Bronisław Komorowski [a] Nicolas Sarkozy
[c] 6 marca 2013   Warszawa Donald Tusk [d] François Hollande
8. 8 lutego 2022   Berlin Andrzej Duda [a] Olaf Scholz Emmanuel Macron
9. 17 lutego 2023   Monachium
10. 12 czerwca 2023   Paryż
11. 15 marca 2024   Berlin Donald Tusk[d]
  1. a b c d e Prezydent RP
  2. Prezydent RFN
  3. Spotkanie w formacie Trójkąt Weimarski+Grupa Wyszehradzka
  4. a b Premier RP

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. 2, Germany, France and Poland form EU battlegroup – EUbusiness.com | EU news, business and politics [online] [dostęp 2024-02-12] (ang.).
  2. a b c Trójkąt Weimarski: nowy – stary horyzont współpracy [online], ies.lublin.pl, 19 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-20].
  3. Hans-Dietrich Genscher, architect of German reunification, dies at 89 [online], www.ft.com [dostęp 2024-02-13].
  4. ‘Weimar Triangle’ takes shape for power [online], The Independent, 22 maja 1996 [dostęp 2024-02-13] (ang.).
  5. https://orka.sejm.gov.pl/prezydencja.nsf/Deklaracja%20weimarska_pl.pdf
  6. Trójkąt Weimarski [online], oide.sejm.gov.pl [dostęp 2024-02-13].
  7. Wielostronna współpraca parlamentarna. Trójkąt Weimarski [online], oide.sejm.gov.pl [dostęp 2024-04-20].
  8. Czym jest Trójkąt Weimarski? Jaką rolę odgrywa w polityce europejskiej? [INFOGRAFIKA] [online], www.pap.pl [dostęp 2024-02-13].
  9. Premier w Kijowie: wzywamy Rosję do bezwarunkowego zawieszenia broni [online], gov.pl, 10 maja 2025 [dostęp 2025-05-23].
  10. Trójkąt Weimarski – Ministerstwo Spraw Zagranicznych – Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Spraw Zagranicznych [dostęp 2024-02-13] (pol.).
  11. Wręczenie Nagrody im. Adama Mickiewicza 2012. aktualnosci.pan.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-17)]. w serwisie Polskiej Akademii Nauk [dostęp 2012-12-11].
  12. Grzegorz Stachowiak, Geneza Trójkąta Weimarskiego i weimarskie spotkania na szczycie [online] [dostęp 2024-04-20].
  13. Szczyt Trójkąta Weimarskiego w Berlinie [online], prezydent.pl, 8 lutego 2022 [dostęp 2024-04-20].
  14. Monachium. Spotkanie z Prezydentem Francji i Kanclerzem Niemiec [online], prezydent.pl, 17 lutego 2023 [dostęp 2024-04-20].
  15. Szczyt Trójkąta Weimarskiego w Paryżu [online], prezydent.pl, 12 czerwca 2023 [dostęp 2024-04-20].
  16. Szczyt Trójkąta Weimarskiego w Berlinie [online], gov.pl, 15 marca 2024 [dostęp 2024-04-20].