Tracz brazylijski
Tracz brazylijski[3] (Mergus octosetaceus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Występuje endemicznie w Brazylii. Nie wyróżnia się podgatunków[4]. Krytycznie zagrożony wyginięciem.
| Mergus octosetaceus[1] | |
| Vieillot, 1817 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Plemię | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
tracz brazylijski |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Zasięg występowania edytuj
Gatunek znany z 6 stanowisk w Brazylii, w XXI wieku jednokrotnie odnotowany w Argentynie. Główną część zasięgu stanowi Park Narodowy Serra da Canastra w Minas Gerais. Odnotowany także w stanie Bahia w okolicach rzeki São Francisco, jednak w trakcie badań w 2003 roku nie zaobserwowano go; również okolice Patrocínio. W Goiás obserwowany w Parku Narodowym Emas i Parku Narodowym Chapada dos Veadeiros. W stanie Parana w 1995 roku odkryto małą populację, jednak późniejsze badania w 1998 roku nie przyniosły rezultatów. W 2002 roku w stanie Tocantins zaobserwowano tracze brazylijskie, a w trakcie 6 wypraw w 2007 i 2008 roku odnaleziono 3 pary lęgowe ok. 55 km od pierwotnego miejsca odkrycia. W stanach Mato Grosso do Sul, Rio de Janeiro, São Paulo oraz Santa Catarina gatunek ten wymarł. W Argentynie w Arroyo Uruzú (prowincja Misiones) w 2002 roku znaleziono 12 osobników i było to pierwsze stwierdzenie gatunku w tym kraju od 10 lat, mimo wcześniejszych intensywnych poszukiwań. W Paragwaju ostatnia obserwacja miała miejsce w 1984 roku[5].
Morfologia edytuj
Długość ciała wynosi 48 cm, w tym ogona ok. 10 cm i dzioba 4,6 cm. Skrzydło mierzy około 18,3 cm, skok 3,8 cm. Występuje nieznaczny dymorfizm płciowy; samica posiada czekoladowobrązowy wierzch głowy i długie pióra z tyłu głowy. U samca obszary te są czarne z zielonym połyskiem, podobnie jak i górna część szyi. Pozostała część szyi, boki i pierś szare, pokryte drobnymi, białymi prążkami. Skrzydła ciemnoszare z białym lusterkiem, utworzonym na większych pokrywach skrzydłowych i lotkach drugorzędowych; lusterko posiada 2 białe paski. Pokrywy podskrzydłowe czarnobrązowe. Dziób i sterówki czarne, nogi bordowe. Tęczówka brązowa[6].
Status, zagrożenia i ochrona edytuj
IUCN klasyfikuje tracza brazylijskiego jako gatunek krytycznie zagrożony wyginięciem (CR – Critically Endangered) nieprzerwanie od 1994 roku[2]. Całkowita populacja szacowana jest na 50–249 dorosłych osobników. Zagrożenie dla gatunku stanowi zanieczyszczanie rzek, w regionie Serra da Canastra tworzenie kopalń diamentów; poza tym rolnictwo, budowa tam oraz niepokojenie ptaków w ich terytoriach, np. poprzez turystykę. Tracz brazylijski jest objęty ochroną we wszystkich trzech krajach, w których występuje bądź występował[5].
Przypisy edytuj
- ↑ Mergus octosetaceus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Mergus octosetaceus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Mergini Rafinesque, 1815 (wersja: 2021-04-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-10-05].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Screamers, ducks, geese, swans. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
- ↑ a b Species factsheet: Mergus octosetaceus. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-10-05]. (ang.).
- ↑ Anatidae: Merganser. „Catalogue of Birds on the British Museum”. 27, s. 486–487, 1895.
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).