Transpiracja – czynne parowanie wody z nadziemnych części roślin przez: aparaty szparkowe (transpiracja szparkowa), skórkę (transpiracja kutykularna) i przetchlinki (transpiracja przetchlinkowa).

Przykład rośliny regulującej transpiracje – ten kserofit ogranicza transpirację w czasie suszy (ilustracja po lewej), po prawej – lepsze warunki.

Transpiracja szparkowa stanowi około 75-90%[1] transpiracji ogólnej, natomiast kutykularna nie przekracza kilku procent, przy czym u drzew i roślin cieniolubnych udział transpiracji przez kutykulę jest większy niż u roślin światłolubnych. Aż 97% zaabsorbowanej przez roślinę wody tracona jest przez gutację i transpirację[2].

Czynnikami wpływającymi na szybkość transpiracji są:

Transpiracja ma podstawowe znaczenie w przewodzeniu wody przez tkanki roślinne, obniża też temperaturę rośliny chroniąc ją przed przegrzaniem. Potrzeby wodne rośliny charakteryzuje współczynnik transpiracji.

Transpiracja jest procesem fizjologicznym. Ubytek wody z powierzchni roślin jest uzupełniany przez nią za pomocą systemu korzeniowego, kontaktującego się z wodą zawartą w glebie.

Rośliny występujące w klimacie pustynnym wykształciły skuteczny system ochrony przed utratą wody. Przeprowadzają fotosyntezę CAM.

Chmury powstałe z kondensacji pary wydzielonej przez rośliny puszczy amazońskiej[3]

Transpiracja może prowadzić do powstawania chmur nad obszarami leśnymi. Takie chmury noszą wg klasyfikacji Międzynarodowej Organizacji Meteorologicznej nazwę silvagenitus (od łac. silva – las)[4][5].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Stanisław Lewak: Fizjologia roślin: Wprowadzenie. Warszawa: PWN, 2009, s. 45. ISBN 978-83-01-15969-6.
  2. Rajiv Kumar Sinha: Modern Plant Physiology. CRC Press, 2004. ISBN 978-0-8493-1714-9. [dostęp 2016-03-25]. (ang.).
  3. Afternoon Clouds over the Amazon Rainforest. [w:] Earth Observatory [on-line]. NASA, 2009-08-26. [dostęp 2017-03-30]. (ang.).
  4. Silvagenitus (Section 2.1.3.6.6). [w:] International Cloud Atlas [on-line]. Światowa Organizacja Meteorologiczna. [dostęp 2017-03-30]. (ang.).
  5. Poznaj 12 zupełnie nowych chmur. Ich zdjęcia zapierają dech. twojapogoda.pl, 2017-03-24. [dostęp 2017-03-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-31)].