Trichopus Gaertn. – rodzaj wieloletnich, ziemnopączkowych roślin zielnych z rodziny pochrzynowatych (Dioscoreaceae), obejmujący dwa gatunki: Trichopus sempervirens (H.Perrier) Caddick & Wilkin, endemiczny dla wschodniego Madagaskaru, i Trichopus zeylanicus Gaertn., występujący w południowo-zachodnich Indiach, na Sri Lance, w Tajlandii i Malezji[4].

Trichopus
Ilustracja
Trichopus zeylanicus
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

pochrzynowce

Rodzina

pochrzynowate

Rodzaj

Trichopus

Nazwa systematyczna
Trichopus Gaertn.
Fruct. Sem. Pl. 1: 44 (1788)
Typ nomenklatoryczny

Trichopus zeylanicus Gaertn.[3]

Synonimy
  • Trichopodium Lindl.
  • Steireya Raf.
  • Podianthus Schnizl.
  • Avetra H.Perrier[4].

Morfologia edytuj

Łodyga
Krótkie, nierozgałęzione lub rzadko rozgałęzione kłącze, gęsto pokryte zredukowanymi, łuskowatymi liśćmi. Pędy naziemne wzniesione lub podnoszące się, o długości 5–15 cm, wyrastające pachwinowo z łusek kłącza.
Liście
Na pędach naziemnych powstaje pojedynczy, ogonkowy liść właściwy.
Kwiaty
Kwiaty obupłciowe, zebrane w krótkie grono, wyrastające wierzchołkowo na pędzie, wsparte wieloma drobnymi, łuskowatymi podkwiatkami. Okwiat pojedynczy. Listki okwiatu jajowato-lancetowate, o długości 3–10 mm, krótko zrośnięte, matowo fioletowe lub zielonkawe.
Owoce
Torebka o długości 1–1,5 cm, drobno owłosiona, zawierająca do 6 nasion[5].

Systematyka edytuj

Według APW (aktualizowany system APG IV z 2016) rodzaj należy do rodziny pochrzynowatych (Dioscoreaceae), w rzędzie pochrzynowców (Dioscoreales) w obrębie kladu jednoliściennych (monocots)[2].

W niektórych systemach rodzaj wyłączany był do osobnej, monotypowej rodziny Trichopodaceae[5].

Zastosowanie edytuj

Gatunek Trichopus zeylanicus jest stosowany jako roślina lecznicza. Związki chemiczne zawarte w zielu tej rośliny poprawiają wytrzymałość, przeciwdziałają zmęczeniu, zwiększają popęd seksualny, a także zapobiegają uszkodzeniom wątroby[6] i serca[7].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-08-01] (ang.).
  3. Index Nominum Genericorum. [dostęp 2011-02-11]. (ang.).
  4. a b Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-02-11]. (ang.).
  5. a b H. Huber: Dioscoreaceae. W: Klaus Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. T. 3: Flowering Plants. Monocotyledons. Lilianae (except Orchidaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 234. ISBN 3-540-64060-6. (ang.).
  6. A. Subramoniam, D.A. Evans, S. Rajasekharan i P. Pushpangadan. Hepatoprotective activity of Trichopus zeylanicus extract against paracetamol-induced hepatic damage in rats. „Indian Journal of Experimental Biology”. 36 (4), s. 385-9, 1998. (ang.). 
  7. V. Sivanandham, S. Selvarani i A. Adhithan. Cardioprotective effect of Trichopus zeylanicus against myocardial ischemia induced by isoproterenol in rats. „A Journal of the Bangladesh Pharmacological Society”. 4, s. 88-91, 2009. DOI: 10.3329/bjp.v4i2.1824. (ang.).