Trogon cytrynowy
Trogon cytrynowy[3] (Trogon citreolus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny trogonów (Trogonidae). Endemit zachodniego Meksyku. Opisany po raz pierwszy w 1835. Jest gatunkiem najmniejszej troski.
| Trogon citreolus[1] | |||
| Gould, 1835 | |||
.jpg) Samica | |||
_CROP.jpg) Samiec | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
trogon cytrynowy | ||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Systematyka edytuj
Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał John Gould pod nazwą Trogon citreolus. Opis ukazał się w 1835 roku w „Proceedings of the Zoological Society of London”. Jako miejsce typowe autor wskazał Meksyk, ale nie podał dokładnej lokalizacji[4][5]. Wyróżnia się dwa podgatunki[6][7][8]:
- T. c. citreolus Gould, 1835
- T. c. sumichrasti Brodkorb, 1942
Etymologia edytuj
Morfologia edytuj
Średniej wielkości ptak o długości ciała 27 cm. Występuje dymorfizm płciowy. Samce mają żółte tęczówki, wokół oka naga, szara skóra, dziób silny, bladoniebiesko-szary. Głowa i pierś matowe szaroczarne. Na piersi kremowobiała opaska, reszta dolnych części ciała: brzuch, boki i pokrywy podogonowe żółte. Skrzydła szaroczarne. Krawędzie lotek pierwszego rzędu z białawymi krawędziami. Górna część ciała zielonkawa, kuper i pokrywy górne ogona ciemnoniebieskie. Sterówki od spodu białawe z czarną obwódką. Samice mają żółte tęczówki, wokół oka naga, szara skóra, dziób matowy, nieco ciemniejszy niż u samca. Głowa, pierś, skrzydła, plecy, kuper ciemnoszare. Na piersi kremowobiała opaska, reszta dolnych części ciała: brzuch, boki i pokrywy podogonowe żółte. Krawędzie lotek pierwszego rzędu z białawymi krawędziami. Sterówki łupkowe, od spodu białawe z ciemnoszarymi obwódkami. Podgatunek T. c. sumichrasti jest nieco większy od podgatunku nominatywnego z szerszymi białymi zakończeniami zewnętrznych sterówek. Młode osobniki mają ciemne oczy i są bardziej czarne w części podogonowej[11][12].
Zasięg występowania edytuj
Trogon cytrynowy jest gatunkiem osiadłym. Jego zasięg występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje 539 tys. km²[13]. Poszczególne podgatunki zamieszkują:
Ekologia edytuj
Głównym habitatem trogona cytrynowego są suche i półpustynne otwarte lasy. Występuje także w niskiej przybrzeżnej dżungli, zaroślach, lasach wtórnych, lasach bagiennych, namorzynach i na plantacjach. Występuje do 1000 m n.p.m. Dieta różni się w zależności od pory roku, w lutym–czerwcu składa się głównie z owoców, w lipcu–październiku z owadów, a w listopadzie–styczniu mniej więcej pół na pół z owoców i owadów. Do zjadanych owadów należą owady latające i duże gąsienice. Stwierdzono zjadanie owoców pestkowych niewielkich drzew Recchia mexicana i Comocladia engleriana, jagód Trichostigma octandrum i sykonium Ficus pertusa. Długość pokolenia jest określana na 7,3 roku[13].
Rozmnażanie edytuj
Sezon lęgowy trwa od maja do sierpnia. Gniazda tego gatunku są budowane w nadrzewnych termitierach termitów głównie z rodzaju Nasutitermes. W lęgu 2–4 jaja. Brak dalszych informacji[11].
Status edytuj
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN trogon cytrynowy jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji według szacunków organizacji Partners in Flight z 2008 roku mieści się w przedziale 50–500 tys. osobników. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako stabilny[13].
Przypisy edytuj
- ↑ Trogon citreolus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Trogon citreolus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko, Rodzina: TROGONIDAE Lesson, 1828 - TROGONY - TROGONS (Wersja: 2022-08-12), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2022-11-13].
- ↑ Denis Lepage: Citreoline Trogon Trogon citreolus Gould, J 1835. Avibase. [dostęp 2022-11-20]. (ang.).
- ↑ J. Gould, Characters of several New Species of Trogon, „Proceedings of the Zoological Society of London”, 3 (27), Londyn 1835, s. 30 (ang. • łac.).
- ↑ Alan P. Peterson, TROGONIFORMES (Wersja: 2021-11-28) [online], Zoonomen Nomenclatural data, 2022 [dostęp 2022-11-20] (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.), IOC World Bird List (v12.2) Mousebirds, Cuckoo Roller, trogons, hoopoes, hornbills [online] [dostęp 2022-11-17] (ang.).
- ↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6b [online], lipiec 2022 [dostęp 2022-11-13].
- ↑ Trogon, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-11-13] (ang.).
- ↑ citreolus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-11-20] (ang.).
- ↑ a b c Nigel Collar, Citreoline Trogon Trogon citreolus, version 1.0, [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [online], Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020 [dostęp 2022-11-20] (ang.).
- ↑ Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott & Jordi Sargatal (red.). T. 6: Mousebirds to Hornbills. Barcelona: Lynx Edicions, 2001, s. 113. ISBN 84-87334-30X. (ang.).
- ↑ a b c Species factsheet: Trogon citreolus [online], BirdLife International, 2022 [dostęp 2022-11-20] (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy, [w:] eBird [online], Cornell Lab of Ornithology (ang.).
- Nagrania głosów, [w:] xeno-canto [online].