Trombe (1925)
Trombe (niektóre źródła podają nazwę La Trombe) – niszczyciel (kontrtorpedowiec) francuskiej Marine nationale należący do typu Bourrasque. Jego budowa rozpoczęła się w 1924 roku, w 1927 roku został przyjęty do służby liniowej. Po wybuchu II wojny światowej pełnił służbę na Morzu Śródziemnym i Atlantyku. Zdemobilizowany po upadku Francji, uniknął zniszczenia podczas samozatopienia floty francuskiej w Tulonie w listopadzie 1942 roku.
„Ouragan”, bliźniaczy okręt „Trombe”, zwodowany rok wcześniej | |
Klasa | |
---|---|
Typ | |
Historia | |
Stocznia | |
Początek budowy |
5 marca 1924 |
Wodowanie |
27 grudnia 1925 |
Marine nationale | |
Nazwa |
„Trombe” |
Wejście do służby |
grudzień 1927 |
Wycofanie ze służby |
27 listopada 1942 |
Regia Marina | |
Nazwa |
FR 31 |
Wejście do służby |
19 czerwca 1943 |
Wycofanie ze służby |
28 października 1943 |
Marine nationale | |
Nazwa |
„Trombe” |
Wejście do służby |
28 października 1943 |
Wycofanie ze służby |
12 grudnia 1946 |
Los okrętu |
złomowany w 1950 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność |
standardowa 1590 t |
Długość |
105,6 m |
Szerokość |
9,7 m |
Zanurzenie |
3,8 m |
Napęd | |
3 × kotły parowe, 2 zestawy turbin Parsonsa na dwóch osiach o mocy 31 000 koni parowych, 2 śruby napędowe | |
Prędkość |
33 węzły |
Zasięg |
3000 mil morskich przy 15 węzłach |
Uzbrojenie | |
4 × działa 130 mm L/40 1 × działo 75 mm L/50 2 × karabiny maszynowe 8 mm 2 × wyrzutnie bomb głębinowych 2 × holowane torpedy przeciwpodwodne | |
Wyrzutnie torpedowe |
6 × 550 mm |
Załoga |
8 oficerów, 160 podoficerów i marynarzy |
19 stycznia 1943 roku został przejęty przez włoską Regia Marina pod nazwą FR 31, jednak już podczas pierwszej misji pod nową banderą osiadł na mieliźnie. Po podpisaniu zawieszenia broni między Włochami a państwami alianckimi zdążył wziąć udział w wyzwalaniu Korsyki spod okupacji niemieckiej. Następnie 28 października 1943 roku został zwrócony Francji. Pod francuską banderą „Trombe” brał udział m.in. w operacjach morskich wspierających wyzwalanie południowej Francji, a także w blokadzie morskiej Zatoki Genueńskiej.
W kwietniu 1945 roku został zaatakowany przez motorówki X flotylli MAS i poważnie uszkodzony; w ataku zginęło 19 lub 20 francuskich marynarzy i były to prawdopodobnie ostatnie straty, jakie francuska marynarka poniosła na morzu podczas II wojny światowej. Niszczyciel odholowano do Tulonu, gdzie został uznany za niezdatny do naprawy. Z końcem 1946 roku skreślono go ze stanu floty, a po lutym 1950 roku został pocięty na złom.
Historia edytuj
Okręt ukończono w 1927 roku dla francuskiej marynarki wojennej, pierwotnie nosił nazwę „Trombe”[2][3]. We wrześniu 1939 roku wszedł w skład 8. Dywizjonu Torpedowców (8. Division de Torpilleurs) wraz z niszczycielami „Bordellais” i „L’Alcyon”[4].
Dziwna wojna edytuj
Po wybuchu wojny eskortował kilka konwojów wojskowych na Morzu Śródziemnym[5]. W pierwszym półroczu 1940 roku niszczyciel wykonywał szereg misji na Morzu Śródziemnym i Atlantyku, m.in. eskortował pancernik „Provence” w czasie rejsu do Oranu (11–16 kwietnia), patrolował w poszukiwaniu wrogich frachtowców (20–22 maja) i eskortował pancerniki „Provence” i „Bretagne” podczas ich powrotu do portu w Mers-el-Kébir (27 maja)[6].
Po klęsce Francji okręt zdemobilizowano w Tulonie, gdzie przebywał z załogą szkieletową wraz z większością floty francuskiej[7][8].
Podczas brytyjskiego ataku na flotę francuską pod Mers-el-Kébir „Trombe” eskortował pancernik „Strasbourg”, któremu udało się wymknąć z portu i uciec pogoni[9].
27 listopada 1942 roku, w toku niemieckiej inwazji na Francję Vichy (Operacja Anton), okręt miał zostać samozatopiony w Tulonie wraz z resztą francuskiej floty, aby uniknąć przejęcia go przez Kriegsmarine[2][3], jednak szkieletowa załoga nie zdołała wykonać zadania i okręt został zdobyty w porcie bez większych uszkodzeń[10][4][7][8][8] (choć niektóre źródła wspominają, że został zatopiony w płytkich wodach i osiadł płasko na stępce, co ułatwiło jego wydobycie[4]).
Służba w Regia Marina edytuj
19 stycznia 1943 roku okręt został przejęty przez Włochy i 6 kwietnia po raz pierwszy wyruszył z portu z włoską załogą[8]. Uznany za zdatny do naprawy, okręt 13 kwietnia 1943 roku został przeholowany do La Spezia, gdzie został wyremontowany, a następnie przejęty przez włoską marynarkę wojenną pod nazwą FR 31 nadaną mu oficjalnie 17 kwietnia 1943 roku[3][2][4].
Był jednym z zaledwie czterech eks-francuskich niszczycieli przejętych przez Regia Marina. Do służby wrócił wiosną 1943 roku[11].
Okres jego służby we włoskiej marynarce był bardzo krótki, w sumie okręt spędził na morzu pod włoską banderą mniej niż 40 dni[7]. 2[4][8][10] lub 10 maja 1943 roku[12], podczas swojej pierwszej misji pod nową banderą, niszczyciel wraz z okrętem do zwalczania okrętów podwodnych „Vergada” oraz holownikiem „Gagliardo” znalazł się w ciężkim położeniu na skutek niespodziewanie trudnych warunków atmosferycznych. Zmierzający w kierunku Tarentu konwój znajdował się pomiędzy Massafrą a Metapontem[12], gdy FR 31 zderzył się we mgle z holownikiem „Salvatore Primo”, wysłanym z Tarentu na spotkanie konwoju. W ciemnościach uszkodzony holownik podjął dwóch rannych z niszczyciela i powrócił do bazy, uszkodzenia FR 31 były dużo poważniejsze. Przechylony mocno na sterburtę okręt zdryfował wkrótce na mieliznę i osiadł na dnie na wysokości miejscowości Riva dei Tessali i Ginosa[12][4]. Ściąganie okrętu z mielizny i naprawa uszkodzeń zajęły kilka miesięcy.
W chwili zawarcia rozejmu prace nad przywróceniem okrętu do służby wciąż jeszcze trwały[13][4]. We wrześniu 1944 roku okręt wziął udział w alianckiej Operacji Vésuve, w wyniku której wyzwolono Korsykę spod niemieckiej okupacji[8]. Jako że o okręt upomniały się władze Wolnych Francuzów, 28 października 1943 roku niszczyciel przeszedł do portu w Bizercie, gdzie powrócił pod banderę francuską i do starej nazwy[13][2][3][10][8].
Powrót pod banderę francuską edytuj
Wraz z superniszczycielem „Tigre” był jedyną pozostałością po potężnej flocie, którą Francja utraciła w Tulonie trzy lata wcześniej[7]. Obsadzony nową załogą okręt wziął udział w Operacji Dragoon, czyli wyzwalaniu południowej Francji w sierpniu 1944 roku[8].
W początkach 1945 roku, w ramach grupy uderzeniowej Flank Force, niszczyciel patrolował wybrzeże Włoch między Ventimiglia a przylądkiem Nola, ostrzeliwując niemieckie jednostki i baterie nadbrzeżne, a nocami blokował żeglugę w Zatoce Genueńskiej[7].
W nocy z 16 na 17 kwietnia 1945 roku, w odległości 14 mil od Oneglia, „Trombe” został zaatakowany przez dwie wybuchowe motorówki X flotylli MAS działającej pod banderą Włoskiej Republiki Socjalnej, MTM 548 i MTSMA 312. Druga z jednostek manewrując wokół niszczyciela odwróciła uwagę jego załogi, której udało się ją zatopić[7]; jednocześnie pierwsza z nich, pilotowana przez sottocapo Sergio Dentiego[10], przypuściła atak od strony prawej burty. Eksplozja uczyniła ogromną wyrwę w kadłubie i poważnie uszkodziła okręt, zginęło dziewiętnastu[7] lub dwudziestu francuskich marynarzy[14]. Były to prawdopodobnie ostatnie straty poniesione na morzu przez marynarkę francuską w drugiej wojnie światowej[7].
Okręt odholowano do Tulonu, jednak inspekcja wykazała, że uszkodzeń nie da się naprawić[15]. 3 lipca 1945 roku przeniesiono go do rezerwy, a ostatecznie 12 grudnia 1946 roku skreślono ze stanu floty. Okręt częściowo zezłomowano po lutym 1950 roku, a 7 grudnia 1950 roku wystawiono go na sprzedaż[3][8]. Jego dalsze losy nie są znane[8].
Przypisy edytuj
- ↑ Tu i dalej dane okrętu za: Maggio 1943: L’incaglio dell’FR 31, „Storia Militare”, 25 (282), Albertelli Edizioni Specialisti, marzec 2017, ISSN 1122-5289 (wł.).
- ↑ a b c d French Trombe, Italian FR 31, FFS Trombe [online], Warships 1900-1950 [dostęp 2011-06-15] (ang.).
- ↑ a b c d e Allied Warships of WWII: FR Trombe of the French Navy – French Destroyer of the Bourrasque class [online], uboat.net, 2017 [dostęp 2017-10-14] (ang.).
- ↑ a b c d e f g John Jourdan , Jean Moulin , French Destroyers: Torpilleurs d’Escadre and Contre-Torpilleurs,1922Ð1956, Seaforth Publishing, 22 czerwca 2015, s. 203, 249, ISBN 978-1-84832-360-5 [dostęp 2017-10-15] (ang.).
- ↑ Donald A. Bertke , Gordon Smith , Don Kindell , WORLD WAR TWO SEA WAR, Lulu.com, 1 marca 2011, s. 132–138, ISBN 978-0-578-02941-2 [dostęp 2017-10-15] (ang.).
- ↑ Donald A. Bertke , Don Kindell , Gordon Smith , WORLD WAR II SEA WAR: FRANCE FALLS, BRITAIN STANDS ALONE: Day-to-Day Naval Actions from April 1940 through September 1940, Lulu.com, 31 lipca 2011, s. 522, ISBN 978-1-937470-00-5 [dostęp 2017-10-15] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Paul Auphan , Jacques Mordai , The French Navy in World War II, Naval Institute Press, 15 lipca 2016, s. 255–256, 264, 348, ISBN 978-1-68247-060-2 [dostęp 2017-10-15] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j H.P. Willmott , The Last Century of Sea Power, t. 2: From Washington to Tokyo, 1922–1945, Indiana University Press, 22 marca 2010, s. 239, 248–249, 258, ISBN 0-253-00409-8 [dostęp 2017-10-15] (ang.).
- ↑ John Jordan , Robert Dumas , French Battleships 1922-1956, Seaforth Publishing, 17 września 2009, s. 83, ISBN 978-1-84832-034-5 [dostęp 2017-10-16] (ang.).
- ↑ a b c d Maurizio Brescia , Mussolini’s Navy: A Reference Guide to the Regia Marina 1930-1945, Seaforth Publishing, 30 września 2012, ISBN 978-1-4738-1650-3 [dostęp 2017-10-15] (ang.).
- ↑ La Legione Straniera – Le Navi, „Betasom – XI Gruppo Sommergibili Atlantici” [dostęp 2017-10-15] (ang.).
- ↑ a b c http://www.losdanghiere.com/91%20emeroteca/2010/cdg%20Marted%C3%AC%206%20aprile%202010%20Il%20rito%20della%20settimana%20Santa%20tra%20folclore%20e%20fede.pdf 15.
- ↑ a b F. Melotto , FR.31, [w:] Database delle unita’ della Regia Marina nella seconda guerra mondiale: navi, unita maggiori fino alle torpediniere [online], Trento in cina, 2017 [dostęp 2017-10-15] .
- ↑ Vincent O’Hara , Struggle for the Middle Sea, Naval Institute Press, 10 lipca 2013, s. 198, ISBN 978-1-61251-408-6 [dostęp 2017-10-15] (ang.).
- ↑ Giorgio Giorgerini , Attacco dal mare. Storia dei mezzi d’assalto della Marina italiana, s. 355–356 .
Linki zewnętrzne edytuj
- Torpilleur « La Trombe » (classe Bourrasque), „Flickr”, zdjęcie FR 31 na mieliźnie koło miejscowości Ginosa w maju 1943 [dostęp 2017-10-15] (fr.).
- Torpilleur « La Trombe » (classe Bourrasque), „Flickr”, zdjęcie przedstawiające operację ściągnięcia FR 31 z plaży [dostęp 2017-10-15] (fr.).