Trznadel czarnogłowy
Trznadel czarnogłowy[4] (Granativora melanocephala) – gatunek małego, wędrownego ptaka z rodziny trznadli (Emberizidae), zamieszkujący Eurazję. Wyjątkowo zalatuje do Polski. Nie jest zagrożony.
| Granativora melanocephala[1] | |||
| (Scopoli, 1769) | |||
 Samiec | |||
.jpg) Samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
trznadel czarnogłowy | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 w sezonie lęgowym zimowiska | |||
Systematyka edytuj
Część systematyków zalicza trznadla czarnogłowego do rodzaju Emberiza[5][6]. Jest to gatunek monotypowy[5][6].
Morfologia edytuj
- Wygląd
- Samiec w upierzeniu godowym ma głowę czarną, żółty spód ciała i boki szyi oraz kasztanowy grzbiet. Skrzydła i ogon ciemne, ale pióra z jasną obwódką. Samica ubarwiona bardzo skromnie, szarobrązowa z brudnożółtym spodem ciała.
- Wymiary średnie
- długość ciała 15,5–17,5 cm[5]
rozpiętość skrzydeł ok. 26–29 cm
masa ciała 23–33 g[5]
Zasięg występowania edytuj
Trznadel czarnogłowy występuje od południa Europy (Włochy, tereny byłej Jugosławii, Albania, Grecja, Bułgaria, wschodnia Rumunia, Turcja, wschodnia Ukraina i południowo-zachodnia Rosja) przez Cypr, kraje Kaukazu Południowego i Bliski Wschód aż po zachodni Pakistan[3][5]. Wędrowny, zimuje w zachodnich Indiach[5].
Do Polski zalatuje wyjątkowo (do końca 2017 odnotowano zaledwie 3 potwierdzone stwierdzenia, dwa ostatnie miały miejsce w 2015 i 2017)[7].
Ekologia i zachowanie edytuj
- Biotop
- Gaje oliwne, sady, zarośla makii.
- Głos
- Śpiew na początku szorstki, potem przechodzi w metalicznie dzwoniący. Często śpiewa na wyeksponowanych miejscach.
- Gniazdo
- Na drzewach lub krzewach.
- Jaja
- Składa od 4 do 6 jaj.
- Wysiadywanie, pisklęta
- Od zniesienia ostatniego jaja trwa 12–14 dni. Pisklęta opuszczają gniazdo po ok. 9–12 dniach.
- Pożywienie
- Nasiona roślin, w czasie karmienia młodych owady.
Status i ochrona edytuj
IUCN uznaje trznadla czarnogłowego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, obliczona w oparciu o szacunki organizacji BirdLife International dla Europy na rok 2015, zawiera się w przedziale 7–26 milionów dorosłych osobników. Trend liczebności populacji nie jest znany[3].
Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową[8].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Emberiza melanocephala, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2015-12-11] (ang.).
- ↑ a b D. Lepage: Black-headed Bunting Emberiza melanocephala. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-02-07]. (ang.).
- ↑ a b c BirdLife International, Emberiza melanocephala, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2019-2 [dostęp 2019-09-24] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Emberizidae Vigors, 1825 - trznadle - Old World buntings (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-09].
- ↑ a b c d e f Copete, J.L.: Black-headed Bunting (Emberiza melanocephala). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2011. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-21)].
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Buntings. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-09]. (ang.).
- ↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 34. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2017. „Ornis Polonica”. 59, s. 119–153, 2018.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).