Turowo Duże

wieś w województwie warmińsko-mazurskim

Turowo Duże (niem. Rakowken, 1938–1945 Sernau, dawniej Rakówko, Krzysztofy) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. Poprzednio miejscowość nosiła nazwę Rakówko i posiadała statut osady.

Turowo Duże
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

piski

Gmina

Pisz

Strefa numeracyjna

87

Kod pocztowy

12-200[2]

Tablice rejestracyjne

NPI

SIMC

0764631

Położenie na mapie gminy Pisz
Mapa konturowa gminy Pisz, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Turowo Duże”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Turowo Duże”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Turowo Duże”
Położenie na mapie powiatu piskiego
Mapa konturowa powiatu piskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Turowo Duże”
Ziemia53°31′03″N 21°53′19″E/53,517500 21,888611[1]

Pierwsza nazwa wsi wywodzi się od nazwiska Mikołaja Rakowskiego – pierwszego właściciela dóbr, wydzielonych z Turowa. W XV i XVI w. wieś w dokumentach pisana była jako Reckoffsky, Krzysztofy, alten Christoffs.

Historia edytuj

Wieś powstała w ramach kolonizacji Wielkiej Puszczy. Wcześniej był to obszar Galindii. Była to wieś ziemiańska, dobra służebne w posiadaniu drobnego rycerstwa (tak zwani wolni, ziemianie w język staropolskim), z obowiązkiem służby rycerskiej (zbrojnej). W 1429 r. przywilej lokacyjny wystawiony przez Josta Struppergera komtura bałgijskiego i wójta natangijskiego na 10 łanów wydzielonych z dóbr Turowa (informują o tym dokumenty z XVIII w.). Wieś lokowano na prawie chełmińskim, ale bez obciążenia służbą zbrojną. W tym czasie Rakówko nie stanowiło jeszcze osobnej osady. Po raz pierwszy Rakówko (jako Reckoffsky) (a więc od nazwiska Rakowskiego, wieś należałoby nazywać Rakowskie) wymieniane jako oddzielna osada jest w roku 1539 (osobne dobra ziemskie). Rakowscy byli w tych latach właścicielami różnych dóbr np. we wsi Gurskie, Kosinowo, Monety, Rakowo (obecnie to chyba Rakowo Piskie). Pod koniec XV w. i w XVI Turowo i Rakówko było własnością jakiegoś Krzysztofa, dlatego nazywane było Krzysztofami (Cristochs). W latach 1539-1540 do dóbr Turowa nie należało już Rakówko, które było we władaniu Mikołaja Rakowskiego i stanowiło już osobną osadę (dobra ziemskie).

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 141732
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1314 [zarchiwizowane 2022-10-26].

Bibliografia edytuj

  • Grzegorz Białuński: Kolonizacja Wielkiej Puszczy (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie). Olsztyn, OBN, 2002, 237 str., ISBN 83-87643-97-1, ISSN 0585-3893