Turza (województwo małopolskie)
Turza – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim w powiecie tarnowskim w gminie Rzepiennik Strzyżewski.
| wieś | |
.jpg) Kościół parafialny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
380–400 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2007) |
1196 |
| Strefa numeracyjna |
14 |
| Kod pocztowy |
33-167[2] |
| Tablice rejestracyjne |
KTA |
| SIMC |
0829767 |
Położenie na mapie gminy Rzepiennik Strzyżewski  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego  | |
 49°46′02″N 21°03′37″E/49,767222 21,060278[1]
| |
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0829773 | Brzezie | część wsi |
| 0829780 | Dział | część wsi |
| 0829796 | Folwark | część wsi |
| 0829804 | Góra | część wsi |
| 0829810 | Górka | część wsi |
| 0829827 | Młynek | część wsi |
| 0829833 | Pańskie Pola | część wsi |
| 0829856 | Sołtystwo | część wsi |
| 0829862 | Zalesie | część wsi |
| 0829879 | Załężcze | część wsi |
| 0829840 | Zapotok | część wsi |
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie tarnowskim. Pod względem geograficznym miejscowość znajduje się na Pogórzu Ciężkowickim.
Historia edytuj
Jest to wieś położona na wysokości 388–400 m z licznymi przysiółkami: Góry, Górka, Dział, Folwark, Brzezie, Pańskie Pola, Młynek, Sołtystwo, Zalesie, Załęże oraz Zapotok. Pierwsze wzmianki o istnieniu Turzy pochodzą z 1288 r. Była osadą leżącą w dobrach klasztoru tynieckiego i jego własnością pozostała do XV w. Parafia powstała prawdopodobnie w drugiej połowie XIV w. Tradycja głosi, że pierwszy drewniany kościół został zbudowany w 1331 r. (lub 1333 r.). Przy kościele istniała szkoła parafialna przed 1595 r.
Za Długosza była ona wsią królewską, w XV/XVI w. Turza należała do dóbr Turskich herbu Warnia. Mieszkańcy trudnili się rolnictwem oraz rzemiosłem. Kowale z Turzy słynęli z wyrobu sierpów. Na początku XX wieku istniało 6 warsztatów tkackich. W Turzy były również warsztaty krawieckie, szewskie, stolarskie oraz kamieniarskie. Najsłynniejszym kamieniarzem był Wojciech Jędrusiak (1860–1907).
Pod koniec XIX w. wieś zasłynęła z nowocześnie prowadzonych sadów, a chłopi należeli do pionierów w tych okolicach stosując nawożenie sztuczne. Na początku XX w. chłopi założyli kółko rolnicze, kasę spółdzielczą i sklep. Po wojnie Turzanie zasłynęli z produkcji cegły. Wybudowano szkołę, która posiada pełnowymiarową salę gimnastyczną, basen kąpielowy oraz boisko sportowe.
Zabytki edytuj
Obiekty wpisanye do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[5].
- Kościół parafialny pw. św. Katarzyny;
- kapliczka św. Katarzyny wraz otaczającymi drzewami;
- kapliczka św. Jana Nepomucena.
Galeria zdjęć edytuj
-
Szkoła -
"Stokrotka"
Osoby związane z miejscowością edytuj
- Antoni Kurzawa – artysta rzeźbiarz.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 141787
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1303 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01].
Bibliografia edytuj
- Cz. Dutka: Gmina Rzepiennik Strzyżewski zaprasza. Urząd Gminy w Rzepienniku Strzyżewskim, 1996, s. 88-89.