Turzyca pęcherzykowata

Turzyca pęcherzykowata
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	ciborowate
Rodzaj	turzyca
Gatunek	turzyca pęcherzykowata
	Nazwa systematyczna
	Carex vesicaria L.; Sp. Pl. 2: 979. 1753
Synonimy
	Carex bongardiana C.A.Mey.; Carex drymophila var. udensis (Meinsh.) Kük.; Carex exsiccata var. globosa (Olney) L.H.Bailey; Carex exsiccata var. pungens L.H.Bailey; Carex furcata Lapeyr.; Carex miliaris var. raeana (Boott) Kük.; Carex monile Tuck.; Carex pendula Moench; Carex pulla var. sibirica Christ; Carex raeana Boott; Carex salina var. ambusta L.H.Bailey; Carex saxatilis f. dichroa (Andersson) E.S.Marshall; Carex schrenkiana C.A.Mey. ex Trevir.; Carex suilla J.Fellm.; Carex udensis Meinsh.; Carex vaseyi Dewey; Trasus vesicarius (L.) Gray;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Turzyca pęcherzykowata (Carex vesicaria L.) – gatunek byliny z rodziny ciborowatych (turzycowatych). Jest szeroko rozprzestrzeniony w strefie umiarkowanej półkuli północnej – rośnie w Europie, Azji i Ameryce Północnej^[3]. W Polsce jest to gatunek rodzimy pospolity na niżu, rzadszy na obszarach górskich^[5].

Morfologia edytuj

Pokrój

Kłos z owocami

Pokrój: Roślina zielna, rozłogowa, wytwarzająca liczne pędy wegetatywne.
Łodyga: Ostro trójkanciasta, o wysokości do (30)40-80(120) cm.
Liście: Jasnozielone, płaskie, szerokości (3)4-8 mm, spodem i na brzegach bardzo ostre. Pochwy liściowe o czerwonym do brunatno-czarnym ubarwieniu, u dołu i na brzegach szorstkie, silnie sieciowato postrzępione.
Kwiaty: Roślina jednopienna, kwiaty rozdzielnopłciowe, zebrane w kwiatostany - kłosy. Kłosy szczytowe męskie, od 2 do 3, rzadziej 1, równowąskie, długości 3-6 cm, umieszczone na krótkich szypułkach. Kwiaty męskie z trzema pręcikami. Ich przysadki szerokojajowate do eliptycznych, długości 5-8 mm, rdzawe, biało obrzeżone. Kłosy żeńskie poniżej męskich, od 2 do 3, w kątach bezpochwiastych podsadek, wałeczkowate, długości 2-4(7) cm, szerokości 1-1,5 cm, siedzące lub na krótkich szypułkach. Kwiaty żeński z jednym słupkiem o trzech znamionach. Przysadki kwiatów żeńskich lancetowate, długości 4-5 mm, kasztanowate, górą biało, błoniasto obrzeżone, ze środkową zieloną smugą na grzbiecie. Najniższa podsadka przewyższająca łodygę.
Owoce: Jajowaty, trójkanciasty orzeszek długości 2, szerokości 1 mm. Nasiono ukryte jest w jajowato-eliptycznym, gęsto unerwionym, słomkowożółtym, lśniącym pęcherzyku, długości (6)7-8 mm, zwężającym się w stożkowaty dwuząbkowy dzióbek długości 1,5-2 mm, z włoskami będącymi pozostałością znamion słupka. Pęcherzyki ustawione są skośnie do osi kłoska.

Ekologia edytuj

Rozwój: Bylina, wiatropylna, hydrofit, hemikryptofit. W Polsce kwitnie w maju i czerwcu.
Siedlisko: Zasiedla najczęściej siedliska zlądowacone, okresowo podtapiane, glebach mineralno-organicznych. Występuje głównie w szuwarach, na brzegach zbiorników wodnych, w rowach melioracyjnych i wyrobiskach na torfowiskach oraz w olsach.
Fitocenozy: W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku Magnocaricion oraz zespołu zespołu (Ass.) szuwaru turzycy pęcherzykowatej (Caricetum vesicariae)^[6] gdzie tworzy niewielkie, zwarte fitocenozy.
Genetyka: Somatyczna liczba chromosomów 2n = 70-88^[7].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-14] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Carex vesicaria L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-29] .
↑ Carex vesicaria, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 140, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

Bibliografia edytuj

Stanisław Kłosowski, Grzegorz Kłosowski: Rośliny wodne i bagienne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2007. ISBN 978-83-7073-248-6.
Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983. ISBN 83-01-00129-1.
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-14] (ang.).

[powo-3] Carex vesicaria L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-29] .

[iucn-4] Carex vesicaria, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[5] Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 140, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[6] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[7] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[3]

[5]

[1]

[2]

[4]

[6]

[7]