Twiberi
Twiberi (gruz. ტვიბერი) – lodowiec z południową ekspozycją zlokalizowany na północy Gruzji w regionie Swanetia na południowym zboczu Kaukazu w dorzeczu rzeki o tej samej nazwie[1].
| Państwo | |
|---|---|
| Powierzchnia |
(2005) 23 km² |
Położenie na mapie Gruzji  | |
 43°07′22″N 42°51′27″E/43,122778 42,857500
| |
Rozmiar edytuj
Zasięg i rozmiar lodowca Twiberi na przestrzeni lat malały, co obserwowano dla lodowców Kaukazu już od roku 1810[2].
W latach 80. XIX wieku powierzchnia lodowca wynosiła około 49 km²[a] z jęzorem lodowcowym na wysokości 2030 m n.p.m. będąc w tym czasie największym lodowcem Gruzji (obok lodowca Caneri)[2][3]. Do połowy XX wieku lodowiec Twiberi tworzył jeden system połączonych lodowców dolinnych[2][4]. Przez kolejne lata w wyniku globalnego ocieplenia zasięg i struktura lodowca drastycznie się zmieniały[2].
W 1960 powierzchnia Twiberi wynosiła około 24,7 km² co spowodowane było m.in. „odłączeniem” się jego wschodniej odnogi – Kwitlodi, która stała się tym samym osobnym lodowcem (powierzchnia Kwitlodi w 1960 wynosiła 12,2 km²)[2][3]. Jęzor lodowca znajdował się na wysokości 2140 m n.p.m. – jednocześnie w wyniku nagromadzenia się na jego powierzchni zwietrzeliny o grubości około 1 m proces ablacji został znacząco spowolniony[2].
W 2005 powierzchnia lodowca wynosiła 23 km² z językiem lodowcowym na wysokości 2200 m n.p.m. przy długości 7,8 km[5].
Od lat 80. XIX wieku do roku 2014 lodowiec cofnął się o około 4,1 km „rozpadając” się na lodowce: Seri, Asmaszi, Toti, Iriti, Liczati, Laschedari i Dzinali[2][6].
Uwagi edytuj
- ↑ W opracowaniu „UNDP Georgia” zamieszczona jest informacja o powierzchni 43,1 km² i długości 10,24 km.
Przypisy edytuj
- ↑ Tielidze, Kumladze i Asanidze 2015 ↓, s. 467.
- ↑ a b c d e f g Tielidze, Kumladze i Asanidze 2015 ↓, s. 468.
- ↑ a b Tielidze 2016 ↓, s. 719.
- ↑ UNDP Georgia 2014 ↓, s. 25.
- ↑ UNDP Georgia 2014 ↓, s. 24.
- ↑ Tielidze, Kumladze i Asanidze 2015 ↓, s. 469.
Bibliografia edytuj
- Levan G. Tielidze, Roman Kumladze, Lasha Asanidze. Glaciers Reduction and Climate Change Impact over the Last One Century in the Mulkhura River Basin, Caucasus Mountains, Georgia. „International Journal of Geosciences”, 2015. (ang.).
- Upper Svaneti's Adaptation Strategy to the Climate Change, UNDP Georgia, 2014 (ang.).
- Levan G. Tielidze. Glacier change over the last century, Caucasus Mountains, Georgia, observed from old topographical maps, Landsat and ASTER satellite imagery. „The Cryosphere”, 2016.