Tworki (Pruszków)
dzielnica Pruszkowa
Tworki – dzielnica Pruszkowa (województwo mazowieckie, powiat pruszkowski), położona nad rzeką Utratą.
| Dzielnica Pruszkowa | |
 Kościół Przemienienia Pańskiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miasto | |
| W granicach Pruszkowa |
10 grudnia 1916 |
| SIMC |
0921562 |
Położenie na mapie Pruszkowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu pruszkowskiego  | |
| 52°10′26,7600″N 20°49′14,1600″E/52,174100 20,820600 | |
Historia
edytujWieś duchowna Tworków położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie błońskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego[1].
W latach 1867–1916 należały do gminy Pruszków w powiecie warszawskim, w guberni warszawskiej. 10 grudnia 1916 osadzie fabrycznej Pruszków nadano prawa miejskie, w związku z czym włączono do niej Tworki[2][3][4][5].
Ważniejsze miejsca i obiekty
edytuj- Szpital Tworkowski – powstał w 1891 r. Teren pod jego budowę zakupiła w 1882 r. Rada Dobroczynności i Użyteczności Publicznej od ziemianina Franciszka Kryńskiego. Pierwsze budynki zostały wzniesione w latach 1888–1891. 21 listopada 1891 r. miało miejsce uroczyste otwarcie szpitala: „Warszawska Lecznica dla Obłąkanych”. W 1924 r. nieopodal szpitala powstał cmentarz. W 1945 r. zmieniono jego nazwę na Państwowy Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych. Na początku XXI wieku placówka zajmowała obszar 57 ha, z czego prawie 23 ha stanowił park[6]. W 2000 r. zmieniono nazwę szpitala na Wojewódzki Samodzielny Psychiatryczny Zespół Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej im. prof. Jana Mazurkiewicza. W 2007 r. zarejestrowano skróconą nazwę – Szpital Tworkowski, która jest stosowana równolegle z wcześniejszą nazwą.
- Kościół Przemienienia Pańskiego – powstał w latach 1904–1906 jako cerkiew prawosławna wybudowana w stylu ormiańskim. Następnie cerkiew zaadaptowano na kaplicę katolicką, którą poświęcono 30 kwietnia 1930 r.
- organy z prospektem z 1899 r.
- Cmentarz
- kwatera ofiar terroru hitlerowskiego z okresu powstania warszawskiego – wpisana do ewidencji Miejsc Pamięci Narodowej
- kwatera poległych żołnierzy września 1939 r., gdzie znajdują się groby żołnierzy z okresu II wojny światowej – wpisana do ewidencji Miejsc Pamięci Narodowej
- Park – mieści się nieopodal szpitala, a na jego terenie znajdują się starodrzewia i pomniki przyrody m.in.:
- topola kanadyjska mająca wysokość 20 m i o obwód pnia 440 cm
- dąb szypułkowy mający wysokość 16 m i obwód pnia 370 cm.
W Tworkach jest także zlokalizowany przystanek Tworki Warszawskiej Kolei Dojazdowej.
Przypisy
edytuj- ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 5: Mazowsze, Warszawa 1895, s. 280, Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, Warszawa 1973, k. 4.
- ↑ untitled. [dostęp 2011-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-16)].
- ↑ Akta miasta Pruszkowa
- ↑ Jerzy Kaleta, Pruszków przemysłowy, Wyd. 2. zm. i popr, Pruszków: Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. Henryka Sienkiewicza, 2010, ISBN 978-83-62144-02-0 [dostęp 2023-09-26].
- ↑ Akta miasta Pruszkowa
- ↑ Historia, Szpital Tworkowski, tworki.eu (dostęp: 18 lipca 2008)
Linki zewnętrzne
edytuj- Tworki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 685.