Tylozaur (Tylosaurus) – rodzaj morskich jaszczurek z rodziny mozazaurów (Mosasauridae). Jego nazwa oznacza „wypukły jaszczur” (z gr. τυλος/tylos – „wypukłość” + σαυρος/sauros – „jaszczur”).

Tylozaur
Tylosaurus
Marsh, 1872
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Nadrząd

lepidozaury

Rząd

łuskonośne

Podrząd

Autarchoglossa

Rodzina

mozazaury

Rodzaj

tylozaur

Były dominującymi drapieżnikami w oceanach pod koniec kredy (od koniaku do środkowego kampanu, około 88–78 mln lat temu). W tym czasie ichtiozaury już nie występowały, a powoli zmniejszała się również liczebność plezjozaurów. Największym tylozaurem, osiągającym 12,3 m długości i więcej, był Tylosaurus proriger. Należał do największych i zarazem ostatnich wielkich gadów morskich[1][2].

Skamieniałe zawartości ich żołądków wskazują, że tylozaury polowały na różnorodne mniejsze zwierzęta, w tym: rekiny i inne ryby, mniejsze mozazaury (z rodzaju Clidastes[2]), plezjozaury, nurkujące ptaki jak Hesperornis. Niektóre stanowiska paleontoloiczne wskazują, że tylozaury preferowały płytsze, przybrzeżne wody, inne jednak wskazują na wody głębokie, daleko od brzegów. Skamieniałe szczątki tylozaurów są znajdywane w Ameryce Północnej. Tylozaury odkrywane na Nowej Zelandii są obecnie uznawane za przedstawicieli innych rodzajów[1].

Tylosaurus proriger
Tylosaurus proriger
Gatunki
  • Tylosaurus proriger (Cope, 1869)
  • Tylosaurus nepaeolicus (Cope, 1874)
  • Tylosaurus kansasensis Everhart, 2005
  • Tylosaurus haumuriensis (Hector, 1874) = Taniwhasaurus oweni

Przypisy edytuj

  1. a b Ben Creisler: Mosasauridae Translation and Pronunciation Guide. [dostęp 2008-12-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (3 kwietnia 2010)]. (ang.).
  2. a b M. J. Everhart. Plesiosaurs as the food of mosasaurs; new data on the stomach contents of a Tylosaurus proriger (Squamata; Mosasauridae) from the Niobrara Formation of western Kansas. „The Mosasaur”. 7, s. 41–46, 2004. (ang.).