Typ (teologia)

Typ – określenie w teologii chrześcijańskiej oraz egzegezie biblijnej, dotyczące różnych zagadnień, wydarzeń, osób lub obiektów ze Starego Testamentu, które są traktowane jako zapowiedź tego co miało nastąpić w Nowym Testamencie.

Zgodnie z teologią typiczną, Izaak jest typem Chrystusa, którego własny ojciec złożył w ofierze

W najszerszym ujęciu teorii typologii, główny sens Starego Testamentu jest postrzegany jedynie przez dostarczanie typów dla Chrystusa i jego doktryny. Teoria ta sięga początków pierwotnego Kościoła, była bardzo popularna w późnym średniowieczu i nadal jest popularna, szczególnie w kalwinizmie. Najbardziej zauważalna jest obecnie w Kościele prawosławnym, gdzie typologia jest nadal powszechnym narzędziem egzegetycznym.

Św. Paweł pisze w jednym ze swych listów o sensie typicznym wydarzeń narodu wybranego podczas wędrówki do Ziemi Obiecanej:

A wszystko to przydarzyło się im jako zapowiedź rzeczy przyszłych, spisane zaś zostało ku pouczeniu nas, których dosięga kres czasów.

1 Kor 10,11

Przykłady

• ofiara Abrahama z syna – typ śmierci Chrystusa
• wybawienie Żydów z Egiptu – typ ery mesjańskiej
• przejście przez Morze Czerwone – typ chrztu
• manna na pustyni i woda wyprowadzona ze skały – typ Eucharystii
• Mojżesz – typ Chrystusa
• Jozue kontynuujący misję Mojżesza – typ tego, że Ewangelia jest kontynuacją Starego Testamentu
• wejście Izraelitów do Ziemi Obiecanej – typ powrotu do ostatecznej ojczyzny przez chrzest
• zniszczenie Jerycha – typ ruiny władzy szatana
• zbawienie rodziny Rachab – zapowiedź powołania pogan do Kościoła Jezusa
• Jonasz – typ Chrystusa

Nazwa

Określenie typ pochodzi od greckiego τύπος (uderzenie, odbicie, obraz, posąg, forma, model), określającego odwzorowanie wizerunku osoby lub rzeczy np. na monecie czy obrazie.