U-1224
U-1224 – okręt podwodny typu IXC/40 zbudowany dla Kriegsmarine podczas II wojny światowej. Został zbudowany przez zakłady Deutsche Werft z Hamburga i był używany jako okręt szkoleniowy dla japońskich marynarzy. Przekazany Japonii 15 lutego 1944 r, służył w Cesarskiej Marynarce Wojennej Japonii jako Ro-501. Zatonął 13 maja 1944 roku.
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki | |
| Wodowanie | |
 Kriegsmarine
| |
| Nazwa |
U-1224 |
| Wejście do służby | |
| Wycofanie ze służby | |
 Dai-Nippon Teikoku Kaigun
| |
| Nazwa |
Ro-501 |
| Wejście do służby |
15 lutego 1944 |
| Zatopiony |
13 maja 1944 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Długość |
całkowita 76,76 m |
| Szerokość |
całkowita 6,86 m |
| Zanurzenie |
4,67 m |
| Zanurzenie testowe |
230 m |
| Napęd | |
| 2 czterosuwowe, dziewięciocylindrowe silniki wysokoprężne o łącznej mocy 4400 KM (3240 kW) 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 1010 KM (750 kW) 2 śruby | |
| Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg |
powierzchnia: 13850 Mm przy 10 w. |
| Uzbrojenie | |
| 1 x 105 mm SK C/32 1 x 37 mm Flak M42 4 x 20 mm C/30 (2 x II) | |
| Wyrzutnie torpedowe |
6 x 533 mm |
| Załoga |
48 |
Konstrukcja edytuj
Niemieckie okręty podwodne typu IXC/40 były nieco większe niż ich poprzednicy, okręty typu IXC. U-1224 miał wyporność 1144 ton na powierzchni i 1257 ton w zanurzeniu[1]. Okręt miał 76,76 m długości całkowitej, 58,75 m długości kadłuba ciśnieniowego, szerokość 6,86 m, wysokość 9,60 m i zanurzenie 4,67 m. Napędzany był dwoma czterosuwowymi, dziewięciocylindrowymi silnikami wysokoprężnymi MAN M 9 V 40/46 ze sprężarką doładowującą, wytwarzającymi łącznie 4400 KM do użytku na powierzchni oraz dwoma silnikami elektrycznymi o działaniu dwustronnym Siemens-Schuckert 2 GU 345/34 wytwarzających łącznie 1010 KM (1000 shp) do użytku w zanurzeniu. Posiadał dwa wały i dwie śruby o średnicy 1,92 m. Był w stanie operować w zanurzeniu do 230 m[1].
Okręt osiągał maksymalną prędkość 18,3 węzła na powierzchni i 7,3 węzła w zanurzeniu[1]. W zanurzeniu jednostka miała zasięg 63 Mm przy prędkości 4 węzłów, natomiast na powierzchni miała zasięg 13 850 Mm przy prędkości 10 węzłów. U-1224 wyposażony był w sześć wyrzutni torpedowych kal. 533 mm (cztery zamontowane na dziobie i dwie na rufie) z zapasem 22 torped, jedno działo morskie SK C/32 kal. 105 mm z zapasem 180 pocisków, jedno działo przeciwlotnicze Flak M42 kal. 37 mm oraz dwa podwójne działka przeciwlotnicze C/30 kal. 20 mm. Załoga składała się z czterdziestu ośmiu marynarzy[1].
Służba edytuj
Kriegsmarine edytuj
Stępkę pod okręt położono 30 listopada 1942 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu. Wejście do służby odbyło się 20 października 1943 roku.
U-1224 służył jako statek szkoleniowy dla japońskich marynarzy i był zaangażowany w działania związane z transferem technologicznym. Japońscy marynarze szkoleni na okręcie przybyli do Niemiec w ramach misji Yanagi. Niewielka załoga marynarzy Kriegsmarine przeszkoliła na Bałtyku 48 Japończyków w okresie od października 1943 do lutego 1944 roku.
Cesarska Marynarka Wojenna Japonii edytuj
Po trzymiesięcznym szkoleniu załogi, U-1224 został przekazany Cesarskiej Marynarce Wojennej Japonii, gdzie wszedł do służby jako „Ro-501”. Kmdr ppor. Norita Sadatoshi został dowódcą okrętu i otrzymał zadanie przewiezienia ładunku materiałów wojennych, planów i innych tajnych ładunków z Kilonii w Niemczech do Penang w Malezji. Misja jednak nigdy nie została ukończona.
Transfer technologiczny edytuj
Niemcy i Japonię dzieliła duża odległość, a dodatkowo w 1944 r. oba państwa były coraz bardziej odcięte od siebie. Chociaż nie były one w stanie wysłać znaczących posiłków ani uzbrojenia przez terytoria kontrolowane przez aliantów, to mogły wykorzystywać okręty podwodne do wymiany informacji wywiadowczych i planów uzbrojenia. W latach 1942-1944 około 35 okrętów podwodnych próbowało przedostać się z Europy na Daleki Wschód, a co najmniej 11 z Dalekiego Wschodu do Europy.
Podczas podróży z Niemiec do Malezji „Ro-501” przewoził metale szlachetne, nieoszlifowane szkło optyczne, modele i plany niezbędne do budowy okrętu podwodnego typu IX, a także silniki i plany myśliwca rakietowego Messerschmitt Me 163 „Komet”. Spodziewano się również, że wyszkoleni japońscy marynarze przekażą swoją wiedzę.
Zatonięcie edytuj
Planowana trasa do Penang miała poprowadzić „Ro-501” przez środek Oceanu Atlantyckiego na zachód od Azorów i Wysp Zielonego Przylądka, a następnie dookoła Przylądka Dobrej Nadziei. Na Oceanie Indyjskim okręt miał spotkać się z I-8, aby zatankować przed dalszą częścią podróży[2]. 11 maja 1944 roku kmdr ppor. Norita nadał przez radio zakodowany sygnał, że dwa dni wcześniej „Ro-501” osiągnął współrzędne 30°00′00″N 37°00′00″W/30,000000 -37,000000 i od tamtej pory jest ścigany[2]. Transmisja ta została wykryta przez amerykańskie okręty z Task Group 22.2 za pomocą sprzętu do namierzania sygnałów o wysokiej częstotliwości („Huff-Duff”), co umożliwiło im określenie lokalizacji łodzi podwodnej. TG 22.2 składała się z lotniskowca eskortowego USS „Bogue” i pięciu niszczycieli eskortowych, w tym USS „Francis M. Robinson”.
13 maja 1944 r. o godzinie 19:00 „Francis M. Robinson” zgłosił kontakt pod powierzchnią wody. Niszczyciel wystrzelił pełną salwę ze swojego miotającego przed dziób miotacza Hedgehog, po czym zrzucił dodatkowo 5 serii magnetycznych ładunków głębinowych[3]. Zarejestrowano cztery podwodne eksplozje. Wszystkie 56 osoby na pokładzie „Ro-501” zginęły, w tym niemiecki operator radaru, niemiecki pilot i czterech oficerów japońskiej marynarki będących pasażerami.
Ostateczne miejsce spoczynku U-1224 / „Ro-501” znajduje się 500 Mm na zachodni północny zachód od Wysp Zielonego Przylądka na współrzędnych 18°07′59″N 33°12′59″W/18,133056 -33,216389, na głębokości 880 m. Jest to zaledwie kilka mil od miejsca, w którym USS „Buckley” zatopił U-66[3][4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Gröner, Jung i Maass 1991 ↓, s. 68.
- ↑ a b Hackett i Kingsepp 2017 ↓.
- ↑ a b Sinking of RO 501. Desausa.org. [dostęp 2022-12-27].
- ↑ RO-501 (ex-U-1224) (+1944). wrecksite.eu. [dostęp 2022-12-27].
Bibliografia edytuj
- Rainer Busch, Hans-Joachim Röll: German U-boat commanders of World War II : a biographical dictionary. London, Annapolis, Md: Greenhill Books, Naval Institute Press, 1999. ISBN 1-55750-186-6.
- Rainer Busch, Hans-Joachim Röll: Deutsche U-Boot-Verluste von wrzesień 1939 bis Mai 1945. T. IV. Hamburg, Berlin, Bonn: Mittler, 1999. ISBN 3-8132-0514-2. (niem.).
- Erich Gröner, Dieter Jung, Martin Maass: U-boats and Mine Warfare Vessels. T. 2. Londyn: Conway Maritime Press, 1991. ISBN 0-85177-593-4. (ang.).
- Bob Hackett, Sander Kingsepp, IJN Submarine RO-501 (ex-U-1224): Tabular Record of Movement (Revision 4), [w:] combinedfleet.com [online], 2017 [dostęp 2022-12-27] (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Guðmundur Helgason, The Type IXC/40 boat U-1224 [online], German U-boats of WWII - uboat.net [dostęp 2022-12-27] (ang.).
- Informacje na temat wraku „Ro-501”
- Niemieckie straty okrętów podwodnych (zarchiwizowano 2011-01-05 tutaj)
- Informacje na temat przełamań blokady między Europą a Dalekim Wschodem