Uczep owłosiony

gatunek rośliny

Uczep owłosiony (Bidens pilosa L.) – gatunek rośliny jednorocznej z rodziny astrowatych. Pochodzi z Ameryki Południowej i Północnej, gdzie pierwotnie rósł po Meksyk i Kalifornię na północy. Został szeroko rozprzestrzeniony na wszystkich kontynentach w strefie międzyzwrotnikowej i umiarkowanej ciepłej, gdzie rośnie jako gatunek inwazyjny. W Europie występuje już zadomowiony w południowej i zachodniej części kontynentu, natomiast w środkowej pojawia się zawlekany przejściowo[5]. W Polsce rzadko i dawniej tylko obserwowany[6].

Uczep owłosiony
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Rodzaj

uczep

Gatunek

uczep owłosiony

Nazwa systematyczna
Bidens pilosa L.
Sp. Pl. 2: 832. 1753[3][4]

Morfologia edytuj

Pokrój
Roślina zielna o wysokości zwykle w przedziale od 30 do 60 cm, ale zdarzają się rośliny osiągające ledwie 10 cm i bardzo okazałe, sięgające 250 cm wysokości[3]. Łodyga w górnej części jest owłosiona[4].
Liście
Pojedynczo pierzastodzielne, na ogonkach długości 3–7 cm[3][7].
Kwiaty
Zebrane w pojedyncze koszyczki, rzadziej powstające w luźnych baldachogronach[3]. Koszyczki o średnicy ok. 1 cm[6]. Brzeżne kwiaty języczkowe zwykle w liczbie 5–8, ale bywa ich mniej (czasem brak całkiem) lub więcej. Mają barwę białą do różowawej, czasem żółtawą[3].
Owoce
Rozłupki silnie wydłużone (od 4 do 16 mm długości) przy szerokości poniżej 1 mm. Zakończone ośćmi do 4 mm długości lub bez ości[7].

Biologia i ekologia edytuj

Roślina jednoroczna, czasem też rośnie jako wieloletnia[3]. W odpowiednich warunkach klimatycznych może kwitnąć przez cały rok[3]. Preferuje miejsca wilgotne, rośnie na przydrożach, polach, różnych siedliskach ruderalnych[3][4].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-10-23] (ang.).
  3. a b c d e f g h Bidens pilosa Linnaeus. [w:] Flora of North America [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2020-10-23].
  4. a b c Bidens pilosa Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2020-10-23].
  5. Taxon: Bidens pilosa L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2020-10-23].
  6. a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2004, s. 470. ISBN 83-01-14342-8.
  7. a b Bogumił Pawłowski, Jasiewicz Adam (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. XII. Warszawa, Kraków: PAN, PWN, 1971, s. 208.