Udea płowa
Udea płowa[1] (Udea fulvalis) – gatunek motyla z rodziny wachlarzykowatych i podrodziny Spilomelinae.
| Udea fulvalis | |||
| (Hübner, 1809) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
udea płowa | ||
| Synonimy | |||
| |||
Taksonomia edytuj
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1809 roku przez Jacoba Hübnera pod nazwą Pyralis fulvalis[2]. Później przeniesiony został do rodzaju Udea, który to obejmuje ponad 200 gatunków, będąc najliczniejszym w podrodzinie. W obrębie rodzaju udeę płową zalicza się do grupy gatunków numeralis wraz z U. fimbriatralis, U. institialis, U. languidalis, U. lutealis, U. numeralis, U. olivalis i U. ruckdescheli. Wyniki molekularno-morfologicznej analizy filogenetycznej z 2016 roku umieszczają ten gatunek jako bazalny względem kladu obejmującego U. numeralis, U. fimbriatralis, U. languidalis i U. ruckdescheli[3].
Morfologia edytuj
.jpg)
Motyl ten osiąga od 24 do 29 mm rozpiętości skrzydeł[4]. Ubarwienie i wzór skrzydeł są podobne do wielu innych gatunków z grup numeralis i ferrugalis. Od U. ruckdescheli samca można odróżnić po większym winkulum, dłuższych fibulach oraz krótszej i pozbawionej ząbkowanego żeberka apodemie dystalnej w genitaliach. Samica udei płowej różni się z kolei od U. ruckdescheli rurkowatym przedsionkiem (antrum) genitaliów[3].
Ekologia i występowanie edytuj
Owad ten zamieszkuje polany, pobrzeża lasów, łąki, parki, ogrody i zarośla[1]. Owady dorosłe aktywne są od lipca do sierpnia[4][1]. Odżywiają się nektarem[1]. Gąsienice pojawiają się już w sierpniu i wrześniu[5], jednak odżywiać zaczynają się dopiero na wiosnę, po przezimowaniu[6]. Są fitofagami żerującymi na szałwii łąkowej, mierznicy czarnej i kozibrodzie łąkowym. W warunkach hodowlanych przyjmują też rdest. W literaturze pojawiają się też niepewne doniesienia o żerowaniu na lepnicy czerwonej[7], natomiast wymienianie jako roślin żywicielskich derenia jadalnego i firletki jest według Erwina Rennwalda błędne[7].
Gatunek palearktyczny[2]. W Europie znany jest z Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Rumunii, Bułgarii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji oraz europejskiej części Rosji[8]. Dalej na wschód występuje na Syberii, sięgając aż za Bajkał[9]. W Polsce częstszy jest na północy kraju[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Udea fulvalis – Udea płowa. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2021-05-24].
- ↑ a b Udea. [w:] Funet.fi [on-line]. [dostęp 2021-05-24].
- ↑ a b Richard Mally, Andreas H. Segerer, Matthias Nuss. Udea ruckdescheli sp. n. from Crete and its phylogenetic relationships (Pyraloidea, Crambidae, Spilomelinae). „Nota Lepidopterologica”. 39 (2), s. 123–135, 2016. DOI: 10.3897/nl.39.9090.
- ↑ a b Krzysztof Jonko: Udea fulvalis (Hübner, 1809). [w:] Lepidoptera Mundi [on-line]. [dostęp 2021-05-24].
- ↑ K.T. Schutze: Die Biologie der Kleinschmetterlinge unter besonderer Berücksichtigung ihrer Nährpflanzen und Erscheinungszeiten. Handbuch der Microlepidopteren. Raupenkalender geordnet nach der Illustrierten deutschen Flora von H. Wagner. Frankfurt am Main: 1931, s. 170.
- ↑ J.C.F. Fryer. Phlyctenia fulvalis and Crambus contaminellus in southern England. „The Entomologist”. 66 (847), s. 265-267, 1933.
- ↑ a b Erwin Rennwald: Udea fulvalis (HÜBNER, [1809)]. [w:] Bestimmungshilfe für die in Europa nachgewiesenen Schmetterlingsarten [on-line]. [dostęp 2021-05-24].
- ↑ Udea fulvalis (Hübner, 1809). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2021-05-24].
- ↑ A.A. Shodotova. New for the asian part of Russia and little-known species of Crambidae (Lepidoptera). „Entomological Review”. 92, s. 879–885, 2012.