Układ w Kiejdanach
Układ w Kiejdanach (lit. Kėdainių sutartis, zwany także Umową Kiejdańską) – układ, który zawarli 20 października 1655 w Kiejdanach hetman wielki litewski Janusz Radziwiłł i jego kuzyn koniuszy wielki litewski Bogusław Radziwiłł z przedstawicielem króla szwedzkiego Karola X Gustawa Magnusem Gabrielem De la Gardie[1]. Umowa ta poddawała pod protekcję Szwecji całe Wielkie Księstwo Litewskie i wraz z układem w Ujściu (gdzie wojewoda poznański Krzysztof Opaliński i wojewoda kaliski Andrzej Karol Grudziński oddali królowi Szwecji Wielkopolskę) stanowiła faktyczne poddanie Litwy i Wielkopolski Szwecji.
Układ negocjowali posłowie szwedzcy Gustaw Adolf Lewenhaupt i Bengt Skytte. Wobec różnic między stroną szwedzką i litewską 10 sierpnia przybył sam Magnus de la Gardie. Ze strony litewskiej układ podpisało w sumie 1163 osób. m.in[2].
- hetman wielki litewski Janusz Radziwiłł
- hetman polny litewski Wincenty Aleksander Gosiewski
- biskup żmudzki Piotr Parczewski
- kanonik wileński Jerzy Białłozor (w imieniu biskupa Tyszkiewicza i duchowieństwa kapituły wileńskiej)
- wojewoda wendeński Mikołaj Korff
- kasztelan żmudzki Eustachy Kierdej
- pisarz wielki litewski Jan Mikołaj Stankiewicz
- marszałek lidzki Teofil Rajecki
- marszałek wiłkomierski Jan Mierzeński
- ponad tysiąc szlachty litewskiej
Przypisy edytuj
- ↑ Był to drugi układ, pierwszy zawarto 18 sierpnia. Ludwik Kubala, Wojna szwecka w roku 1655 i 1656, seria „Szkice historyczne” cz. 4, Lwów 1913, s. 87 - 89. Wawrzyniec Jan Rudawski, Historiarum Poloniae ab excessu Vladislai IV ad pacem olivensem usque, libri novem 1755, s. 207 - 211, przekład: Historja polska od śmierci Władysława IV aż do pokoju oliwskiego, czyli dzieje panowania Jana Kazimierza od 1648 do 1660 r. T. 2 Mohylew - Petersburg 1855, s. 45 - 51.
- ↑ Henryk Wisner Janusz Radziwiłł 1612-1655, Wydawnictwo MADA, Warszawa 2000
Zobacz też edytuj
Linki zewnętrzne edytuj
- Janusz Radziwiłł. ruinyizamki.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-16)]. (pol.)
- Henryk Wisner, Rok 1655 w Litwie
- Tadeusz Wasilewski, Zdrada Janusza Radziwiłła w 1655 r. i jej wyznaniowe motywy
- Andrzej Rachuba, Wewnętrzna sytuacja Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach „potopu”
- Układ w Kiejdanach - zdrada czy szansa na uratowanie Litwy?
- 20 października 1655 roku, w Kiejdanach książę Janusz Radziwiłł zerwał unię Litwy z Koroną i podpisał pakt wiążący ją ze Szwecją
- Czy Radziwiłł był wyrachowanym zdrajcą?
- Układ w Kiejdanach