Ulica św. Katarzyny we Wrocławiu

ulica we Wrocławiu

Ulica św. Katarzyny – fragment jednego z głównych średniowiecznych traktów komunikacyjnych Wrocławia w rejonie ścisłego centrum starego miasta, prowadzący do placu Nowy Targ; dalej trakt ten łączył się z drogą wylotową na północ, prowadzącą przez najstarsze przeprawy mostowe: Most Piaskowy i następnie przez Mosty Młyńskie do Ołbina (albo przez Most Tumski do Ostrowa Tumskiego).

ulica św. Katarzyny
Stare Miasto
Ilustracja
pierzeja wschodnia, od lewej: kościół św. Katarzyny • dawny budynek Zakładu Fizjologii Eksperymentalnej Uniwersytetu Wrocławskiego prof. J.E. Purkyniego, później m.in. Banku Śląskiego • kościółek pomocniczy św. Józefa • kościół św. Wojciecha
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Wrocław

Długość

160 m

Przebieg
światła ul. bł. Czesława
światła ul. Wita Stwosza
światła ul. Kotlarska / ul. Purkyniego
światła pl. Nowy Targ
światła ul. Piaskowa
Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „ulica św. Katarzyny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „ulica św. Katarzyny”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „ulica św. Katarzyny”
Ziemia51°06′34,0″N 17°02′19,0″E/51,109444 17,038611

Przebiega obok dawnego klasztoru i kościoła (ufundowanego w 1294 roku) zgromadzenia zakonnego dominikanek i od ich patronki wywodzi swoją nazwę, także historyczną tak polską („przy świętej Katarzynie”), jak i niemiecką (od XVII wieku Katharinengasse, potem Katharinenstraße). Początkowo miała długość jednego kwartału zabudowy (od dzisiejszej ul. Wita Stwosza do pl. Nowy Targ); w 1824 roku włączono w nią, jako jej południowy fragment, Zaułek Kapturowy (Kugelzipfel), a w roku 1889 dołączono jeszcze Zaułek przy Moście Zielonego Drzewa (An der Grünenbaumbrücke), przez co ul. św. Katarzyny uzyskała połączenie z ul. Oławską; w 1890 ulica została poszerzona.

Po zniszczeniach wojennych związanych z oblężeniem Festung Breslau w 1945 roku zabudowa wzdłuż ulicy została zniszczona w większości w stopniu nienadającym się do odbudowy i w konsekwencji zrównana z ziemią niemal zupełnie[a]. Później (w latach 70.) odbudowano dawny klasztor z kościołem św. Katarzyny[b] i sąsiadujący z nim kościół św Wojciecha z przyległym kościółkiem pomocniczym św. Józefa (wcześniej, w latach 50.); odbudowany też został znajdujący się między nimi budynek, w którym latach 1839–1850 mieścił się Zakład Fizjologii Eksperymentalnej Uniwersytetu Wrocławskiego założony (w 1832) przez prof. J.E. Purkyniego; później budynek ten pełnił różne inne funkcje, m.in. (pod koniec XX wieku) był siedzibą oddziału Banku Śląskiego. Fragmenty ulicy, włączone w nią w XIX wieku (Zaułek Kapturowy i Zaułek przy Moście Zielonego Drzewa) znalazły się po powojennych przekształceniach w przestrzeni obszernego placu Feliksa Dzierżyńskiego (dziś: plac Dominikański[c]), a ul. św. Katarzyny, tak jak przed 1824 rokiem, liczy znów tylko ok. 160 metrów i przebiega od skrzyżowania ulicy Wita Stwosza z pl. Dominikańskim na południu do skrzyżowania ulicy Purkyniego z placem Nowy Targ na północy; za tym placem przedłużenie ul. św. Katarzyny nosi już nazwę ul. Piaskowej. Jezdnia ulicy św. Katarzyny jest obecnie jednokierunkowa (z północy na południe), a równolegle do niej ułożone są tory dwukierunkowej linii tramwajowej.

  1. Splantowano całkowicie jej południowy odcinek od Oławskiej do Wita Stwosza oraz pierzeję zachodnią na pozostałym odcinku.
  2. Klasztor zsekularyzowany został już w roku 1810 i wraz z kościołem przejęty został przez państwo pruskie, które wykorzystywało te obiekty w innych celach, przy czym sam kościół sprzedało gminie luterańskiej, która przywróciła mu funkcje sakralne; po II wojnie światowej kompleks klasztorno-kościelny, którego zniszczenia szacowane były na 80%, odbudowano i następnie przekazano Pracowniom Konserwacji Zabytków.
  3. W ostatniej dekadzie XX wieku ten fragment placu uzyskał nominalnie swojego indywidualnego patrona, Czesława Odrowąża i nosi nazwę ul. Błogosławionego Czesława.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj