Ulica Agrykola w Warszawie
Ulica Agrykola – ulica warszawskiego Ujazdowa, biegnąca od ulicy Myśliwieckiej do Alej Ujazdowskich.
| |||||||||||||
| Ujazdów | |||||||||||||
 Ulica Agrykola na wysokości pomnika króla Jana III Sobieskiego | |||||||||||||
| Państwo |  Polska
| ||||||||||||
| Miejscowość | Warszawa | ||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy   ulica Agrykola | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  ulica Agrykola | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  ulica Agrykola | |||||||||||||
 52°13′04,0″N 21°01′59,0″E/52,217778 21,033056
| |||||||||||||
OpisEdytuj
Ulica została wytyczona w latach 1778–1779 jako nowa droga dojazdowa do Łazienek Królewskich, rozciągających się po obu jej stronach. Pierwotnie zaczynała swój bieg od ul. Czerniakowskiej, jednak w okresie powojennym ten odcinek ulicy przemianowano na ul. Szwoleżerów.
Nazwa ulicy pochodzi od nazwiska podpułkownika Karola Ludwika Agricoli, który kierował pracami przy jej budowie, i przyjęła się pod koniec XIX wieku. Oficjalną nazwą ulicy jest Agrykola (a nie, jak widnieje na tablicach MSI, Karola Ludwika Agricoli)[1]. Przejściowo, w okresie 1901–1916 ulica nosiła miano Ułańskiej.
W roku 1819 u zbiegu z Al. Ujazdowskimi powstał Ogród Botaniczny; w roku 1867 u zbiegu z ul. Czerniakowską wybudowano cerkiew pw. św. Olgi, rozebraną po roku 1915.
W latach 1779–1780 wzniesiono w ciągu ulicy kamienny most, przedłużony w roku 1788 o dwa przęsła. Tuż przy moście znajduje się pomnik Jana III Sobieskiego, ustawiony tu w roku 1788, w 105. rocznicę odsieczy wiedeńskiej, z fundacji Stanisława Augusta. Autor pomnika, Franciszek Pinck, ukazał władcę w zbroi i hełmie z pióropuszem, siedzącego na koniu, który tratuje dwóch leżących Turków[2].
Po roku 1907 w górnym odcinku ulicy zainstalowano działające do dziś latarnie gazowe.
W 1945 w burzowcu znajdującym się pod ulicą znaleziono zwłoki 42 osób, które zginęły tam w 1944 w czasie powstania warszawskiego[3].
Ulica do dziś zachowała swój parkowo-krajobrazowy charakter; przebiega w sąsiedztwie zespołu Łazienek Królewskich. Fragment ulicy stanowi także również południową granicę parku Agrykola[4].
Ważniejsze obiektyEdytuj
- Ermitaż
- Łazienki Królewskie
- Pomnik Jana III Sobieskiego
- Ogród Botaniczny
- Tablica pamiątkowa Tchorka (lata 50. XX wieku, na skwerze Stefana Kisielewskiego „Kisiela”)
- Płyta upamiętniająca ustawienie w 1856 pierwszych w Warszawie latarni gazowych (u zbiegu z Alejami Ujazdowskimi)
- Pomnik Wojciecha Korfantego (u zbiegu z Alejami Ujazdowskimi)
Pozostałe informacjeEdytuj
- Do nazwy ulicy i miejsca spotkań podchorążych w okresie powstanie listopadowe w 1830 roku, koło pomnika Jana III Sobieskiego, nawiązywała nazwa działającej w latach 1941–1944 tajnej Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty Armii Krajowej[5].
PrzypisyEdytuj
- ↑ Katalog ulic i placów m.st. Warszawy. Zarządzenie nr 3800/2013 Prezydenta m.st. Warszawy w sprawie wprowadzenia „Katalogu ulic i placów m.st. Warszawy” oraz zasad zapisu nazw obiektów miejskich, 2013-01-25. [dostęp 2013-03-03].
- ↑ Irena Grzesiuk-Olszewska: Warszawska rzeźba pomnikowa. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 38. ISBN 83-88973-59-2.
- ↑ Marian Gajewski: Urządzenia komunalne Warszawy. Zarys historyczny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979, s. 112,458. ISBN 83-06-00089-7.
- ↑ Park Agrykola „Łazienki Północne”. W: Urząd m.st. Warsawy [on-line]. zielona.um.warszawa.pl. [dostęp 2019-06-05].
- ↑ Grzegorz Nowik, Straż nad Wisłą (trzy tomy); Wydawnictwo Rytm, 2002, ISBN 83-88794-55-8
BibliografiaEdytuj
- Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 18. ISBN 83-01-08836-2.
- Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy, tom 1. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 1995, s. 21. ISBN 83-902793-5-5.