Ulica Górnicza w Tarnowskich Górach
Ulica Górnicza w Tarnowskich Górach – jedna z głównych ulic Tarnowskich Gór przebiegająca przez dzielnicę Śródmieście-Centrum[1].
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Śródmieście-Centrum | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 ul. Górnicza – widok w kierunku południowym | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo |  Polska
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość |  Tarnowskie Góry
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość | 1300 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Tarnowskich Gór   ulica Górnicza | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  ulica Górnicza | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  ulica Górnicza | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego  ulica Górnicza | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 50°26′19,6″N 18°51′13,4″E/50,438778 18,853722
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PołożenieEdytuj
Ulica Górnicza jest jedną z dwóch ulic odchodzących od tarnogórskiego Rynku w kierunku południowym (drugą jest ulica Gliwicka). Aż do skrzyżowania z ulicą Legionów wchodzi w skład zespołu urbanistycznego zabytkowego Śródmieścia wpisanego 27 kwietnia 1966 do Rejestru Zabytków (nr rej. A/610/66)[2]. W dalszej części stanowi drogę powiatową klasy L o numerze 3301S powiatu tarnogórskiego (do 31.12.2019 wraz z 600-metrowym odcinkiem ulicy Małej, która jest kontynuacją ulicy Górniczej położoną za skrzyżowaniem tej drogi z obwodnicą miasta)[1].
NazwaEdytuj
.JPG)
Ulica Górnicza od 2. połowy XIX wieku do 1925 roku oraz w latach 1939–1945 nosiła niemieckojęzyczną nazwę Bergwerkstraße, wcześniej prawdopodobnie Lisczerstraße, nawiązującą do Lyszcza – jednego z historycznych tarnogórskich przedmieść[3]. W latach 1925–1939 (dwudziestolecia międzywojennego) oraz od roku 1945 ul. Górnicza[4].
BudynkiEdytuj
Przy ulicy Górniczej znajdują się obiekty wpisane do rejestru zabytków[2]:
- Dworek Goethego (ul. Górnicza 7); zabytkowy dom z XVIII wieku – nr rej. A/624/66; obecnie restauracja i galeria „Kałamarz” oraz oddział PTTK,
- ruiny zabytkowej chaty gwareckiej z XIX wieku (ul. Górnicza 23) – nr rej. A/631/66.
Z kolei walory historyczno-architektoniczne poniższych obiektów zostały wyróżnione wpisem do Gminnej Ewidencji Zabytków[5]:
- gmach Oddziału oraz Inspektoratu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ul. Górnicza 4); wybudowana w l. 1912-1914 dawna siedziba tarnogórskiej gminy żydowskiej (dom kahalny)[6][7],
- budynek Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Tarnowskich Górach (ul. Górnicza 36),
- budynek dawnego aresztu miejskiego sąsiadujący z zabytkowym tarnogórskim ratuszem (ul. Górnicza 1),
- budynek dawnego szpitala miejskiego wybudowanego w l. 1884-1885 na rogu ulicy Górniczej i ulicy Legionów[8],
- krzyż górniczy kamienny z 1878 roku na postumencie, odnowiony w latach 2019–2020[9],
- dwie chałupy gwareckie z poł. XIX wieku (ul. Górnicza 39 i 42),
- 16 kamienic i budynków mieszkalnych, najczęściej z II połowy XIX wieku.
Ponadto na rogu ulicy Górniczej oraz Rynku znajdują się wpisane do rejestru zabytków: Ratusz oraz Dom Cochlera[2].
KomunikacjaEdytuj
Ulica Górnicza umożliwia mieszkańcom osiedli domów jednorodzinnych na południowych obrzeżach miasta szybkie dotarcie do jego centrum. Stanowi także wygodne połączenie Śródmieścia z obwodnicą, jednak odcinek od Rynku do skrzyżowania z ulicą Mleczną jest dozwolony wyłącznie dla ruchu pojazdów dostawczych oraz tych należących do mieszkańców.
Ulica Górnicza na odcinku od skrzyżowania z ulicą Mleczną do skrzyżowania z ulicą Ligonia jest ulicą jednokierunkową.
MieszkalnictwoEdytuj
Według danych Urzędu Stanu Cywilnego w 2019 roku w budynkach znajdujących się przy ulicy Górniczej zameldowanych było 447 osób[10].
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b BIP – Zarząd Dróg Powiatowych w Tarnowskich Górach: Aktualny wykaz dróg powiatowych (pol.). 2020-09-09. [dostęp 2020-09-24].
- ↑ a b c Rejestr zabytków nieruchomych w województwie śląskim. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2018-01-24].
- ↑ Przemysław Nadolski, Miasto pod panowaniem pruskim i w obrębie II Rzeszy Niemieckiej (1763-1918), [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 241, ISBN 83-911508-3-6.
- ↑ Dawne nazewnictwo ulic Tarnowskich Gór (niemieckie i polskie międzywojenne).
- ↑ BIP – Urząd Miejski w Tarnowskich Górach: Gminna Ewidencja Zabytków (pol.). 2013-09-06. [dostęp 2015-09-15].
- ↑ GAZETA.PL FOTOFORUM. Dom kahalny -Tarnowskie Góry.
- ↑ Wirtualny sztetl: Dom kahalny w Tarnowskich Górach (ul. Górnicza 4). [dostęp 2015-09-15].
- ↑ Przemysław Nadolski, Miasto pod panowaniem pruskim i w obrębie II Rzeszy Niemieckiej (1763-1918), [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 249, ISBN 83-911508-3-6.
- ↑ Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej: Miłośnicy ocalili zabytkowy krzyż górniczy z XIX w. (pol.). smzt.pl, 2020-04-10. [dostęp 2020-08-25].
- ↑ Ludność miasta Tarnowskie Góry według stanu na dzień 31.12.2019 r. – Biuletyn Informacji Publicznej UM w Tarnowskich Górach.