Ulica Jana III Sobieskiego w Warszawie
Ulica Jana III Sobieskiego – ulica w dzielnicy Mokotów w Warszawie, część Traktu Królewskiego.
Stegny, Sielce, Sadyba | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Jana III Sobieskiego na wysokości ul. van Beethovena, widok w kierunku północnym (2019) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Długość |
4,25 km | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
52°11′07,5″N 21°03′07,1″E/52,185417 21,051972 |
Historia
edytujDroga, znajdująca się do 1916 roku w całości poza granicami Warszawy, nazywana była dawniej Drogą Królewską lub Szosą Wilanowską i stanowiła główny trakt łączący Warszawę z Wilanowem[1].
15 maja 1914 oddano do użytku linię wąskotorowej kolei wilanowskiej po wschodniej stronie drogi na odcinku pomiędzy Drogą Książęcą[a] a Bernardyńską Wodą[2].
W 1919 roku ulicy nadano obecną nazwę upamiętniającą króla Jana III Sobieskiego[1].
19 lipca 1957 zamknięto ruch pociągów na przebiegającej wzdłuż ulicy linii kolei wilanowskiej, zaś tory rozebrano. Obsługę połączeń do Wilanowa przejęła linia tramwajowa przebiegająca na równoległym ciągu ulic Czerniakowskiej, Powsińskiej i Wierniczej[3].
Ulica biegła do wczesnych lat 60. XX wieku przez pola i łąki praktycznie na całej swojej długości. Wyjątkiem była zabudowa w okolicy ulicy Chełmskiej oraz budynki osiedla Sadyba, które rozrosło się w latach dwudziestolecia międzywojennego. Ulica była jednojezdniową aleją obsadzoną topolami[4]. Stała się ważną arterią w latach 70. XX wieku po zbudowaniu osiedla Stegny, które wymusiło poszerzenie ulicy[4].
W lipcu 1975 oddano do użytku przebudowany dwujezdniowy odcinek ulicy z 3 pasami w każdym kierunku od ul. Chełmskiej do al. Wilanowskiej[5]. W 1976 nad przebudowaną ulicą przerzucono cztery kładki w pobliżu skrzyżowań z ulicami Franciszka Kostrzewskiego, Czarnomorską i Truskawiecką oraz naprzeciwko Instytutu Psychiatrii i Neurologii[6].
W czasie prac archeologicznych prowadzonych w latach 1976–1978 u zbiegu ulicy i al. Wilanowskiej natrafiono na relikty osady istniejącej tam od przełomu XI i XII do XIII wieku. Odkryto wtedy 40 obiektów, m.in. chaty z paleniskami i zabudowania gospodarcze[7].
W sierpniu 2022 rozpoczęto prace przy budowie linii tramwajowej wzdłuż ulicy na odcinku pomiędzy ulicami Chełmską a Ludwiga van Beethovena[8], zaś w lutym 2023 na pozostałym odcinku ulicy pomiędzy ulicą Ludwiga van Beethovena a aleją Wilanowską[9]. W październiku 2023 rozpoczęto budowę odgałęzienia linii wzdłuż ulicy św. Bonifacego[10]. Linię tramwajową do Miasteczka Wilanów oddano do użytku w październiku 2024[11].
Ważniejsze obiekty
edytuj- Instytut Psychiatrii i Neurologii; pod tym samym adresem mieszczą się również: Biuro Rzecznika Praw Pacjenta i Biuro Rzecznika Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego (nr 9)
- Kościół św. Antoniego Marii Zaccarii
- CX Liceum Ogólnokształcące im. Roberta Schumana (nr 68)
- Fort Czerniaków (Piłsudskiego)
- Osiedle Chełmska
- Park Sielecki
- Dawny budynek mieszkalny pracowników Biur Radcy Handlowego i Ambasady ZSRR[12] (nr 100) (Rosijskij żiłoj dom, „Szpiegowo”[13])[14]
- Osiedle Dolna-Sobieskiego.
Uwagi
edytuj- ↑ Drodze Książęcej w 1916 roku nadano nazwę ulica Chełmska.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Stanisław Herbst (red.), Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1975, s. 600 .
- ↑ Bogdan Pokropiński: Kolej wilanowska. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2017, s. 64. ISBN 978-83-206-1405-3.
- ↑ Bogdan Pokropiński: Kolej grójecka. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2017, s. 72. ISBN 978-83-206-1466-4.
- ↑ a b Michał Wojtczuk. Zniknie symbol gierkowskiego nowoczesnego miasta. „Gazeta Stołeczna”, s. 5, 11 lipca 2023.
- ↑ Krzysztof Jabłoński i in.: Warszawa: portret miasta. Warszawa: Arkady, 1984, s. strony nienumerowane (Kronika odbudowy, budowy i rozbudowy 1945−1982). ISBN 83-213-2993-4.
- ↑ Marian Gajewski: Urządzenia komunalne Warszawy. Zarys historyczny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979, s. 282. ISBN 83-06-00089-7.
- ↑ Agata Wójcik. Badania archeologiczne w Warszawie. „Stolica”, s. 47, styczeń-luty 2016.
- ↑ Warszawa: Startuje budowa tramwaju do Wilanowa. Bez tramwajów na Puławskiej. transport-publiczny.pl, 2022-08-25. [dostęp 2023-10-25]. (pol.).
- ↑ Warszawa: Tramwaj do Wilanowa. Budowa obejmie całą długość trasy. transport-publiczny.pl, 2023-01-31. [dostęp 2023-10-25]. (pol.).
- ↑ Warszawa: Rusza budowa tramwaju na Stegny. transport-publiczny.pl, 2023-10-04. [dostęp 2023-10-25]. (pol.).
- ↑ Tramwajem do Wilanowa. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. 29 października 2024. [dostęp 2024-10-30].
- ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1965−1989. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 75. ISBN 83-908950-7-2.
- ↑ Warszawa przejmuje osiedle po radzieckich dyplomatach. I wie już co zrobi w słynnym "Szpiegowie". 2022-03-01. [dostęp 2022-03-01].
- ↑ Marcin Kołodziejczyk: Warszawa w niedobudowie. 2012-07-10. [dostęp 2014-04-13].