Ulica Królewska w Warszawie

ulica w Warszawie

Ulica Królewska – ulica w dzielnicy Śródmieście w Warszawie.

Ulica Królewska w Warszawie
Śródmieście Północne
Ilustracja
Ul. Królewska, widok w kierunku zachodnim
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Długość

1,1 km

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Ulica Królewska w Warszawie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Ulica Królewska w Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ulica Królewska w Warszawie”
Ziemia52°14′20,4″N 21°00′33,3″E/52,239000 21,009250

Historia edytuj

 
Pałac Bielińskich pod koniec XIX w.

Ulica Królewska powstała w okresie kluczowego rozwoju staromiejskiej części Warszawy, a więc najpewniej w okresie XVI-XVII wieku. Od samego początku łączyła Trakt Królewski z Grzybowem. Została uregulowana ok. 1725 w związku z realizacją Osi Saskiej, z czym związana jest nazwa ulicy[1].

Przed 1730 przy ulicy wybudowano pałac Franciszka Bielińskiego (pałac Bielińskich), zaprojektowany przez Józefa Fontanę[2].

W XVIII w. na rogu Marszałkowskiej i Królewskiej znajdowała się otwarta w 1784 Operalnia, pierwszy w Polsce teatr zawodowy. W 1816 na tyłach ulic Królewskiej i Marszałkowskiej powstało targowisko przeniesione z Pociejowa (później w tym miejscu stanęła kamienica Hersego). W 1818 przeniesiono organizowany przy ulicy targ koński na plac Muranowski[3].

W 1895 zburzono pałac Bielińskich, w miejscu którego wzniesiono trzy czteropiętrowe kamienice[4].

W 1908 roku ulicą po raz pierwszy pojechały tramwaje elektryczne[5].

Zabudowa ulicy ucierpiała w czasie obrony Warszawy we wrześniu 1939[6]. Kamienice o numerach 6, 8 i 8/10 zostały w 2021 włączone w zakres inwestycji polegającej na odbudowie Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz wybranych kamienic przy ulicy Królewskiej, na mocy ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ulicy Królewskiej w Warszawie mająca zapewnić przygotowanie i realizację odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ulicy Królewskiej w Warszawie[7].

W latach 50. pod nr 27 wzniesiono biurowiec przedsiębiorstwa Miastoprojekt, późniejszą siedzibę m.in. Ministerstwa Cyfryzacji[8].

W latach 1962–1967 między ul. Królewską a Próżną powstało osiedle Grzybów I[9][10].

Ważniejsze obiekty edytuj

Obiekty nieistniejące edytuj

Przypisy edytuj

  1. Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 159. ISBN 978-83-62189-08-3.
  2. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 8. Plac Krasińskich–Kwiatowa. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2002, s. 74–75. ISBN 83-88372-20-3.
  3. Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 131.
  4. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 8. Plac Krasińskich–Kwiatowa. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2002, s. 85. ISBN 83-88372-20-3.
  5. Warszawskie tramwaje elektryczne 1908−1998. Tom I. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1998, s. 6. ISBN 83-907574-00.
  6. Władysław Bartoszewski, Bogdan Brzeziński, Leszek Moczulski: Kronika wydarzeń w Warszawie 1939–1949. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 15, 24.
  7. Dz.U. z 2021 r. poz. 1551
  8. Tadeusz Michalski. Architektura ulicy Królewskiej. „Skarpa Warszawska”, s. 48, październik 2020. 
  9. Barbara Petrozolin-Skowrońska (red.), Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 40, 232–233, ISBN 83-01-08836-2.
  10. Krystyna Krzyżakowa, Osiedle Ogród na Grzybowie, „Stolica” (42 (828)), Warszawa, 20 października 1963, s. 2–3, ISSN 0039-1689.
  11. Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1945–1965. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2003, s. 165. ISBN 83-908950-6-4.

Linki zewnętrzne edytuj