Ulica Opolska w Tarnowskich Górach
Ulica Opolska w Tarnowskich Górach – jedna z głównych ulic Tarnowskich Gór. Przebiega przez dzielnicę Śródmieście-Centrum od rynku aż do skrzyżowania z obwodnicą i ulicą Zagórską (drogą krajową nr 11)[1][2].
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Śródmieście-Centrum | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 ulica Opolska – widok w kierunku północno-zachodnim, po prawej wylot ul. Powstańców Śląskich | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo |  Polska
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość |  Tarnowskie Góry
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość | 1565 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Tarnowskich Gór   ulica Opolska | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  ulica Opolska | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  ulica Opolska | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego  ulica Opolska | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 50,448786°N 18,845577°E/50,448786 18,845577 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PołożenieEdytuj
Ulica Opolska jest jedną z ulic odchodzących od tarnogórskiego rynku, a dokładnie z jego północno-zachodniego naroża. Biegnie w kierunku północno-zachodnim, krzyżując się m.in. z ulicami Teofila Królika i Józefa Cebuli, które wyznaczają granice starego miasta, ulicą Jana III Sobieskiego, ulicą Powstańców Śląskich stanowiącą część drogi powiatowej nr 3299S, ulicą Stanisława Wyspiańskiego oraz prowadzącą do Opatowic i Starych Tarnowic ulicą Opatowicką[2]. Ulica kończy swój bieg na skrzyżowaniu z obwodnicą Tarnowskich Gór, a jej kontynuacją jest ulica Zagórska będąca częścią drogi krajowej nr 11[3].
NazwaEdytuj
Do roku 1925 oraz podczas okupacji hitlerowskiej w latach 1939–1945 ulica nosiła niemiecką nazwę Lublinitzerstraße pochodzącą od miasta Lubliniec, w kierunku którego prowadziła. W latach 1925–1939 obowiązywała nazwa polska: ulica Lubliniecka, natomiast po II wojnie światowej w 1945 nazwę ulicy zmieniono na ulica Opolska i nazwa ta obowiązuje do dziś[4].
HistoriaEdytuj
Ulica Opolska istniała już w XVI wieku i była głównym traktem prowadzącym w kierunku Lublińca. Przy tej ulicy znajdowała się jedna z bram miejskich, Brama Lubliniecka. Z biegiem czasu jej zabudowa gęstniała. W 1817 została utwardzona[5], zaś w latach 1898–1912 była jedną z ulic, które wybrukowano[6]. W 1830 roku w końcowej jej części powstał Park Redena – najstarszy park Tarnowskich Gór.
BudynkiEdytuj
.jpg)
Przy ulicy Opolskiej znajdują się:
- zabytkowe kamienice w pobliżu rynku (np. Dom Padiery pod numerem 1 – wpisany do rejestru Zabytków nr A/630/66 z 2 maja 1966[7] – dawniej mieszczący należący do Maxa Horoby jeden z dwóch miejskich browarów[8] oraz hotel Wolne Miasto Górnicze Maksa Janego – do wywłaszczenia w 1947[9]) i 16 – wpisana do Gminnej Ewidencji Zabytków[10],
- zabytkowy gmach Sądu Rejonowego (wpis do Gminnej Ewidencji Zabytków[10]) – ul. Opolska 17,
- najstarszy park w mieście – Park Redena z 1830 roku,
- koszary 5 tarnogórskiego pułku chemicznego; ul. Opolska 36,
- Zespół Szkół Chemiczno-Medycznych i Ogólnokształcących (dawniej seminarium nauczycielskie) – budynek zabytkowy wpisany do rejestru zabytków[7],
- I LO im. Stefanii Sempołowskiej; w latach 1907–1925 katolicka preparanda (Katholische Präparandie – szkoła przygotowująca do zawodu nauczyciela); budynek wpisany do gminnej ewidencji zabytków[10]
- Budynek dawnego szpitala Spółki Brackiej; obecnie:
- Centralne Biuro Konstrukcji Kotłów (CBKK)
- Urząd Skarbowy
- siedziba Veolii Wody, głównego dostawcy wody do Tarnowskich Gór; do firmy tej należy także zabytkowa wieża ciśnień z 1926 roku wpisana do Gminnej Ewidencji Zabytków[10] oraz rejestru zabytków (nr rej. A/557/2019 z dn. 30.09.2019[7]), a także szyby „Kaehler” i „Friederike” wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO,
- Szpital Powiatowy nr 1; ul. Opolska 21
- ul. Opolska 3 – oddana do użytku w 1968 roku hala Zakładów Odzieżowych Tarmilo[11]. Hala została zbudowana na miejscu dawnej fabryki tekstyliów Ostex Maxa Wyleżałka, znacjonalizowanej w 1947[9], a następnie rozbudowanej. W okresie międzywojennym zaś na tym terenie działała niewielka fabryka ubrań Ostaw, której właścicielem był Otto Stawinoga[12]. W sierpniu 2019 roku rozpoczęła się rozbiórka położonych między ul. Opolską a Sobieskiego zabudowań dawnych Zakładów Odzieżowych, w tym hali przy ul. Opolskiej[13][14], we wrześniu 2020 roku ruszyła budowa parkingu tymczasowego.
- ul. Opolska 4 (dawniej Lublinitzerstraße 4) – budynek mieszczący niegdyś siedzibę Wolnego Cechu Rzeźników dla powiatu Tarnowskie Góry (niem. Freie Fleischerinnung für den Kreis Tarnowitz)[15].
KomunikacjaEdytuj
Odcinek ulicy Opolskiej stanowiący drogę powiatową nr 3280S jest jednojezdniową drogą dwukierunkową klasy G[2]. Początkowy, gminny odcinek tej drogi od rynku do skrzyżowania z ulicą Jana III Sobieskiego jest natomiast jednokierunkową drogą klasy Z o numerze 270 174 S[1].
Odcinkiem powiatowym ulicy Opolskiej kursują autobusy organizowane przez Zarząd Transportu Metropolitalnego (do 31 grudnia 2018 MZKP w Tarnowskich Górach) na liniach[16]: 3 (Osada Jana Pawilon – Stare Tarnowice GCR), 78 (Tarnowskie Góry Dworzec – Miedary Posesja 17), 129 (Tarnowskie Góry Dworzec – Krupski Młyn Słoneczna), 143 (Tarnowskie Góry Dworzec – Tworóg Zamek), 180 (Tarnowskie Góry Dworzec – Świniowice Skrzyżowanie), 670 (Tarnowskie Góry Dworzec – Pniowiec Pętla) i 780 (Szarlej Kaufland – Stare Tarnowice GCR) obsługujące jedyny przystanek znajdujący się przy ulicy Opolskiej – Tarnowskie Góry Osiedle Fazos[16].
Ulicą Opolską poruszają się również autobusy linii[16]: 64 (Tarnowskie Góry Dworzec – Stare Tarnowice Pętla), 153, 739 i 791 (Tarnowskie Góry Dworzec – Pyskowice Plac Wyszyńskiego), 614 i 615 (Miasteczko Śląskie Osiedle – Rybna Lotników) oraz 671 (Pniowiec Pętla – Tarnowskie Góry Dworzec), jednak nie zatrzymują się one na przystanku przy tej ulicy.
MieszkalnictwoEdytuj
Według danych Urzędu Stanu Cywilnego w 2019 roku w budynkach znajdujących się przy ulicy Opolskiej zameldowane były 394 osoby[17].
CiekawostkiEdytuj
- 4 sierpnia 2015[18], 13 lipca 2016[19] i 30 lipca 2017[20] ulicą Opolską przebiegała trasa wyścigu kolarskiego Tour de Pologne.
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b Wykaz dróg w administracji MZUiM; Biuletyn Informacji Publicznej UM w Tarnowskich Górach.
- ↑ a b c BIP – Zarząd Dróg Powiatowych w Tarnowskich Górach: Aktualny wykaz dróg powiatowych (pol.). 2020-09-09. [dostęp 2020-09-24].
- ↑ Ulica Opolska w Tarnowskich Górach na mapie Polski Targeo.
- ↑ Przemysław Nadolski, Miasto pod panowaniem pruskim i w obrębie II Rzeszy Niemieckiej (1763-1918), [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 244, ISBN 83-911508-3-6.
- ↑ Przemysław Nadolski, Miasto pod panowaniem pruskim i w obrębie II Rzeszy Niemieckiej (1763-1918), [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 238, ISBN 83-911508-3-6.
- ↑ Przemysław Nadolski, Miasto pod panowaniem pruskim i w obrębie II Rzeszy Niemieckiej (1763-1918), [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 240, ISBN 83-911508-3-6.
- ↑ a b c Rejestr zabytków nieruchomych w województwie śląskim. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2019-12-31].
- ↑ Józef Moszny, Miasto pod panowaniem pruskim i w obrębie II Rzeszy Niemieckiej (1763–1918), [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 204, ISBN 83-911508-3-6.
- ↑ a b http://sbc.org.pl/Content/190986/iv4408-1947-09-0001.pdf
- ↑ a b c d BIP – Urząd Miejski w Tarnowskich Górach: Gminna Ewidencja Zabytków (pol.). 2013-09-06. [dostęp 2018-01-25].
- ↑ Dużo, szybko i dobrze. W: Monika Rosenbaum, Sebastian Rosenbaum: Srebrne miasto na czerwonej drodze. Tarnowskie Góry w PRL na fotografiach tygodnika „Gwarek”. Tarnowskie Góry: Drukpol sp.j., 2014, s. 53. ISBN 978-83-61458-10-4.
- ↑ RYCH. Pod znakiem igły i szpulki. „Montes Tarnovicensis”, wrzesień 2008. Oficyna Monos. ISSN 1640-0216 (pol.).
- ↑ Patryk Osadnik: Na teren Tamilo wjechał ciężki sprzęt. Trwa rozbiórka dawnych zakładów odzieżowych w Tarnowskich Górach (pol.). tarnowskiegory.naszemiasto.pl, 2019-08-06. [dostęp 2019-09-12].
- ↑ Marcin Hirnyk: Tarnowskie Góry: Rozpoczęła się rozbiórka budynków po Tarmilo! (pol.). W: www.radiopiekary.pl [on-line]. Radio Piekary, 2019-08-07. [dostęp 2019-09-12].
- ↑ Józef Moszny, Miasto pod panowaniem pruskim i w obrębie II Rzeszy Niemieckiej (1763–1918), [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 197, ISBN 83-911508-3-6.
- ↑ a b c Lista przystanków: Tarnowskie Góry (pol.). W: Zarząd Transportu Metropolitalnego [on-line]. [dostęp 2019-01-15].
- ↑ Ludność miasta Tarnowskie Góry według stanu na dzień 31.12.2019 r. – Biuletyn Informacji Publicznej UM w Tarnowskich Górach.
- ↑ Tour de Pologne 2015 w Tarnowskich Górach UTRUDNIENIA NA DROGACH.
- ↑ Urząd Miejski w Tarnowskich Górach: Tour de Pologne – ograniczenia w ruchu drogowym.
- ↑ Urząd Miejski w Tarnowskich Górach: Tour de Pologne znowu w Mieście Gwarków! (pol.). 2017-07-30. [dostęp 2017-07-30].
BibliografiaEdytuj
- Przemysław Nadolski: TARNOWSKIE GÓRY na starych pocztówkach • TARNOWITZ O/S auf den alten Postkarten. Radzionków: PPHU „ROCOCO” – Jarosław Krawczyk, 2009. ISBN 978-83-86293-61-2.