Ulica Podwale w Warszawie
Podwale – ulica w śródmieściu Warszawy.
| ||
| Stare Miasto | ||
 Ulica Podwale na wysokości ulicy Piekarskiej | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Miejscowość | Warszawa | |
Położenie na mapie Warszawy   Ulica Podwale w Warszawie | ||
Położenie na mapie Polski  Ulica Podwale w Warszawie | ||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  Ulica Podwale w Warszawie | ||
 52°14′53,6″N 21°00′37,0″E/52,248222 21,010278
| ||
PrzebiegEdytuj
Ulica prowadzi wzdłuż murów staromiejskich od placu Zamkowego do ulicy Nowomiejskiej. Po drodze spotykają się i krzyżują z nią następujące ulice:
- Senatorska przy wlocie na plac Zamkowy
- Kapitulna
- Piekarska
- Wąski Dunaj
- Kilińskiego
- Freta i Nowomiejska
Ulica Podwale jest ulicą jednokierunkową.
HistoriaEdytuj
Biegnąca łukiem ulica Podwale powstała u stóp murów miejskich i fosy otaczających Stare Miasto. Początkowo zwana była ulicą Zawalną. W miarę powiększania się miasta budowane tu były kamienice bogatszych mieszczan i arystokracji, stopniowo opuszczających panującą wewnątrz murów ciasnotę. W XVIII wieku przy Podwalu znajdowało się 5 pałaców, 11 kamienic, 19 domów mieszczan, 2 dworki, stajnie, jatki, szpital miejski oraz kilka kantorów bankierskich[1]. Z czasem jednak prestiż ulicy spadł i zapełniła się ona ścisłą zabudową, w którą włączone były historyczne mury.
W 1881 poprowadzono tędy linię tramwaju konnego.
Wraz z odsłonięciem i rekonstrukcją umocnień w latach 30. XX wieku, a następnie w okresie powojennym ulica została ukształtowana w stanie obecnym, wraz z pasem zieleni znajdującym się pomiędzy nią a murami w miejscu usuniętej zabudowy.
W czasie powstania warszawskiego, 13 sierpnia 1944, wieczorem u zbiegu Podwala i Kilińskiego (pomiędzy numerami 1 i 3) doszło do wybuchu niemieckiego pojazdu przeznaczonego do podkładania ładunków wybuchowych typu Borgward Sd.Kfz.301, który powstańcy zdobyli podczas odpierania ataku Niemców na barykadę na Podwalu. W wybuchu zginęło około 300 osób, zarówno powstańców, jak i cywilów, a wiele odniosło rany[2]. Kontuzjowany został m.in. generał Tadeusz Bór-Komorowski, który znajdował się w tym czasie w pałacu Raczyńskich[3].
Po 1945 nie odbudowano budynków po parzystej stronie ulicy, odsłaniając mury obronne.
Ulica jako założenie urbanistyczne została w 1965 wpisana do rejestru zabytków – nr rej. 435.
Ważniejsze obiektyEdytuj
- Mury obronne Starego Miasta
- Pomnik Katyński
- Kamienica przy ul. Podwale 1
- Oficyny pałacu Branickich (nr 3 i 5)
- Kaplica prawosławna Świętej Trójcy (nr 5)
- Oficyny pałacu Młodziejowskiego (nr 7)
- Pomnik Jana Kilińskiego
- Kamień pamiątkowy w miejscu domu, w który w latach 187–1882 mieszkała Maria Konopnicka (róg ulicy Piekarskiej)
- Rzeźba Oświęcim II
- Oficyna pałacu Raczyńskich (nr 23)
- Pomnik Małego Powstańca
- Dawny szpital św. Ducha (nr 29)
- Barbakan
PrzypisyEdytuj
- ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 650. ISBN 83-01-08836-2.
- ↑ Władysław Bartoszewski: 1859 dni Warszawy. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2008, s. 740. ISBN 978-83-240-10578. OCLC 938718461. (pol.)
- ↑ Adam Borkiewicz: Powstanie warszawskie 1944. Zarys działań natury wojskowej. Instytut Wydawniczy "PAX", 1969, s. 159.