Ulica Stare Nalewki w Warszawie
Ulica Stare Nalewki, do 2019 ulica Bohaterów Getta[1] – ulica na warszawskim Muranowie, biegnąca od ul. Długiej do bramy Ogrodu Krasińskich.
| Muranów | |||||||||||||
 Ulica Stare Nalewki przy Długiej (2014) | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Długość |
250 m | ||||||||||||
| Poprzednie nazwy |
Nalewki, Bohaterów Ghetta, Bohaterów Getta | ||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy  | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||||||
 52°14′48,3″N 21°00′03,9″E/52,246750 21,001083
| |||||||||||||
Ulica stanowi pozostałość przedwojennej ulicy Nalewki, która biegła niegdyś dalej od Ogrodu Krasińskich do nieistniejącego placu Muranowskiego. Ulica Nalewki została zniszczona w czasie II wojny światowej i nie została odbudowana.
HistoriaEdytuj
Współczesna ulica Stare Nalewki jest zachowanym odcinkiem dawnej ulicy Nalewki. W latach 1940–1943 znajdował się on poza terenem warszawskiego getta. W grudniu 1953 ulica otrzymała nazwę Bohaterów Getta[2].
Nalewki były jedną z najważniejszych ulic przedwojennego Muranowa. W czasie wojny, w latach 1940–1943, znajdowała się na niej jedna z głównych bram warszawskiego getta, przy Nalewkach miały też miejsce pierwsze walki w czasie powstania w getcie warszawskim.
26 marca 1943 u zbiegu ulic Bielańskiej, Długiej i Nalewek miała miejsce akcja pod Arsenałem[3].
W okresie powstania warszawskiego w tym punkcie miasta toczyły się ciężkie walki związane z obroną reduty powstańczej w Pasażu Simonsa.
Po II wojnie światowej Nalewek nie zrekonstruowano. Przesądziło o tym przebicie ul. Marcelego Nowotki (ob. ul. Władysława Andersa). Nazwę Nalewki nadano niewielkiej ulicy położonej 100 metrów na zachód, pomiędzy ul. Władysława Andersa a ul. Ludwika Zamenhofa, natomiast krótki południowy fragment przedwojennych Nalewek przemianowano na ul. Bohaterów Ghetta.
Obecnie ulica jest pozbawiona zabudowy i została zredukowana do ślepej ulicy biegnącej wzdłuż południowego krańca Ogrodu Krasińskich. Na ulicy zachowała się przedwojenna brukowa nawierzchnia[4], a także tory tramwajowe pochodzące z pierwszego okresu budowy miejskiej sieci tramwajowej w Warszawie o historycznej szerokości 1525 mm[5].
W listopadzie 2012 Rada Warszawy skorygowała pierwotnie nadaną nazwę ulicy z Bohaterów Ghetta na Bohaterów Getta[6].
W listopadzie 2019 z inicjatywy Muzeum Historii Żydów Polskich Polin Rada m.st. Warszawy zmieniła nazwę ulicy na Stare Nalewki w celu upamiętnienia historycznej ulicy, bez konieczności zmiany adresów przy współczesnej ulicy Nalewki[1].
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b Uchwała nr XXII/633/2019 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 28 listopada 2019 r. w sprawie zmiany nazwy obiektu miejskiego w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 14488 [on-line]. 9 grudnia 2019. [dostęp 2020-01-10].
- ↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 362. ISBN 83-86619-97X.
- ↑ Krzysztof Komorowski (red.): Warszawa walczy 1939–1945. Leksykon. Warszawa: Fundacja Polska Walczy i Wydawnictwo Bellona, 2015, s. 26. ISBN 978-83-1113474-4.
- ↑ Grzegorz Piątek: Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944−1949. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B, 2020, s. 328. ISBN 978-83-280-3725-0.
- ↑ Warszawskie tramwaje elektryczne 1908–1998. Cz. II. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1998, s. 41, 302. ISBN 83-907574-00.
- ↑ Uchwała N r XLVI/1259/2012 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 8 listopada 2012 r. w sprawie nazw niektórych ulic, placów, ronda i skwerów w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego [on-line]. mazowieckie.pl, 21 listopada 2012. [dostęp 2013-09-19].
BibliografiaEdytuj
- Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy, tom 1. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 1995, s. 189. ISBN 83-902793-5-5.
- Zbigniew Pakalski: Nalewki – z dziejów polskiej i żydowskiej ulicy w Warszawie. Oficyna Graficzno-Wydawnicza Typografika, 2003. ISBN 83-86417-44-7.