Ulica Strzelców Bytomskich w Katowicach
Ulica Strzelców Bytomskich w Katowicach – ulica w północnej części Katowic, położona na terenie dzielnicy Dąbrówka Mała, łącząca tę część miasta z Siemianowicami Śląskimi. Droga prowadzi przez historyczną osadę miasta – Czekaj. Stanowi ona fragment historycznej trasy łączącej Siemianowice z Mysłowicami. Przy niej znajdują się liczne budynki powstałe w głównej mierze na przełomie XIX i XX wieku. Ulicą kursują autobusy ZTM-u.
Dąbrówka Mała | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ulica Strzelców Bytomskich (maj 2020 rok) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Długość |
ok. 1820 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Katowic | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
50°16′54,7″N 19°03′53,2″E/50,281861 19,064787 |
Przebieg
edytujUlica rozpoczyna swój bieg przy skrzyżowaniu z ulicą generała Józefa Hallera i aleją Niepodległości, obok placu Żołnierzy Września. Stamtąd droga kieruje się w stronę północno-wschodnią. Następnie krzyżuje się z ulicą Żniwną (po prawej stronie) i ulicą generała Henryka Le Ronda (po lewej stronie)[1]. Za tym skrzyżowaniem ulica skręca w kierunku północno-zachodnim. W dalszym biegu ulica Strzelców Bytomskich krzyżuje się kolejno z następującymi ulicami: Pod Młynem, Józefa Grzegorzka, Wyrobiskową, Nowy Czekaj[2] i Żwirową. Droga kończy swój bieg przy granicy z miastem Siemianowice Śląskie – jej przedłużeniem jest ulica Mysłowicka[1]. Na całej długości ulica Strzelców Bytomskich przebiega przez tereny jednej dzielnicy – Dąbrówka Mała[3].
Opis
edytujDroga w śladzie obecnej ulicy Strzelców Bytomskich istniała już w XVII wieku jako szlak z Mysłowic do Siemianowic; została zaznaczona na mapie z 1746 roku, zamieszonej w wydrukowanym w Norymberdze dziele pt. Atlas Silesiae[4].
Do 1922 i w latach 1939–1945 nosiła nazwę Beuthenerstrasse, w latach 1922–1928 ul. Bytomska, 1928–1939 ul. Marszałka Piłsudskiego, 1945–1962 ul. Bytomska, od 1962 ul. Strzelców Bytomskich[5].
W 1978 roku wybudowano w rejonie ulic Józefa Grzegorzka i Strzelców Bytomskich osiedle im. księdza Konstantego Michalskiego[6]. Składa się ono z bloków mieszkalnych z tzw. wielkiej płyty[7]. Udział powierzchni zabudowanej osiedla w powierzchni całej dzielnicy wynosi 17%, średnia ważona liczby kondygnacji wynosi 4,35[8]. W 2005 roku wykonano remont ulicy na odcinku od ulicy gen. Józefa Hallera do ulicy Pod Młynem[9][10]. W 2014 roku wyburzono obiekty przy ulicy Strzelców Bytomskich 3, 5, 7 i 9 (tzw. „pańskie domki”)[11].
Z badań przeprowadzonych w 2007 roku na zlecenie Urzędu Miasta Katowice wynika, że na ulicy natężenie ruchu w godzinie popołudniowego szczytu wynosi 937 pojazdów (84,6% to samochody osobowe, 9,2% to samochody dostawcze, 1,4% – autobusy)[8]. Ulicą kursują linie autobusowe Zarządu Transportu Metropolitalnego – wzdłuż ulicy zlokalizowane są następujące przystanki: Dąbrówka Mała Kościół, Dąbrówka Mała Pod Młynem, Dąbrówka Mała Spółdzielnia i Dąbrówka Mała Żwirowa[12].
W 2024 wybudowano rondo na skrzyżowaniu ul. Strzelców Bytomskich i ul. Pod Młynem[13].
Obiekty zabytkowe
edytujPrzy ul. Strzelców Bytomskich znajdują się następujące historyczne obiekty[14]:
- dom nr 2 Zgromadzenia Sióstr św. Jadwigi od Niepokalanej Dziewicy Bogarodzicy Maryi (Jadwiżanki; ul. Strzelców Bytomskich 1); dwupiętrowy, dziewięcioosiowy; pochodzący z początku XX w., przebudowany do obecnej formy w 1936 roku (w stylu funkcjonalizmu); w 2017 roku zmodernizowano elewację budynku;
- kamienice mieszkalne (ul. Strzelców Bytomskich 2, 20), wzniesione w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu;
- narożna trzypiętrowa kamienica mieszkalna (ul. Strzelców Bytomskich 4, 4a), pochodząca z lat dwudziestych XX wieku, posiada cechy stylu modernizmu;
- kamienica mieszkalna (ul. Strzelców Bytomskich 8, róg z ul. Żniwną) z początku XX wieku, wybudowano ją w stylu modernistyczno-secesyjnym; posiada parter, trzy piętra i poddasze, na elewacji frontowej znajduje się dziewięć osi, na osi centralnej – brama wejściowa;
- kamienice mieszkalne (ul. Strzelców Bytomskich 10, 12), wybudowane na początku XX wieku w stylu historyzmu;
- narożna kamienica mieszkalna (ul. Strzelców Bytomskich 11), wzniesiona na początku XX wieku w stylu historyzmu ceglanego prostego;
- kamienice mieszkalne (ul. Strzelców Bytomskich 13, 15), wybudowane w latach dwudziestych XX wieku w stylu modernizmu;
- kamienica mieszkalna (ul. Strzelców Bytomskich 14), pochodząca z przełomu XIX i XX wieku, posiada cechy stylu historyzmu;
- krzyż kamienny z figurą Matki Boskiej i Ukrzyżowanego (w rejonie kamienic pod numerami 14 i 16), ufundowany w roku 1866;
- kamienica mieszkalna z lat dwudziestych XX wieku (ul. Strzelców Bytomskich 17), wybudowana w stylu modernizmu/secesji;
- dom mieszkalny (ul. Strzelców Bytomskich 18), wzniesiony w drugiej połowie XIX wieku w stylu historyzmu/klasycyzmu;
- tradycyjny dom mieszkalny (ul. Strzelców Bytomskich 20a, ul. Pod Młynem 2), wzniesiony w drugiej połowie XIX wieku;
- dom w ogrodzie (ul. Strzelców Bytomskich 22), pochodzący z końca XIX wieku, styl architektoniczny jest zatarty,
- budynek mieszkalny (ul. Strzelców Bytomskich 31); jednopiętrowy, siedmioosiowy, wzniesiony w stylu historyzmu ceglanego; swoją siedzibę ma w nim kancelaria adwokacka;
- dawna zagroda (ul. Strzelców Bytomskich 47a), pochodząca z XIX wieku, wybudowana w stylu tradycji budownictwa ludowego;
- dom mieszkalny z lat trzydziestych XX wieku (ul. Strzelców Bytomskich 51), posiadający skromne cechy funkcjonalizmu;
- dom mieszkalny (ul. Strzelców Bytomskich 53), wzniesiony na początku XX wieku w stylu historyzmu ceglanego prostego;
- willa mieszkalna w ogrodzie (ul. Strzelców Bytomskich 60), pochodząca z lat dwudziestych XX wieku, posiada cechy stylu historyzmu ceglanego prostego;
- dom wolnostojący w ogrodzie (ul. Strzelców Bytomskich 62);
- familok z pierwszej ćwierci XX wieku (ul. Strzelców Bytomskich 65), wzniesiony w stylu historyzmu ceglanego prostego;
- willa w ogrodzie (ul. Strzelców Bytomskich 66), wybudowane w latach trzydziestych XX wieku w stylu funkcjonalizmu;
- wille w ogrodach (ul. Strzelców Bytomskich 69, 71), wybudowane w latach trzydziestych XX wieku, posiadają skromne cechy funkcjonalizmu;
- familok w ogrodzie (ul. Strzelców Bytomskich 78), pochodzący z lat dwudziestych XX wieku, posiada skromne cechy stylu modernistycznego;
- przydrożna murowana kapliczka (rejon skrzyżowania z ul. Żwirową), wzniesiona w pierwszej połowie XX wieku;
- dom wolnostojący w ogrodzie (ul. Strzelców Bytomskich 80);
- familok z końca XIX wieku (ul. Strzelców Bytomskich 89), wybudowany w stylu historyzmu ceglanego prostego.
Instytucje
edytujPrzy ul. Strzelców Bytomskich swoją siedzibę mają m.in. następujące instytucje:
- Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach – Filia nr 20 (ul. Strzelców Bytomskich 21b)[15],
- Hutniczo-Górnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa – Administracja Budynków AD1 (ul. Strzelców Bytomskich 21d)[16],
- Ochotnicza Straż Pożarna Dąbrówka Mała (ul. Strzelców Bytomskich 33)[8], budynek to dawna siedziba ZBoWiD, w 2007 roku wykonano remont elewacji budynku[17][18],
- ROD „Bratek” (ul. Strzelców Bytomskich)[19].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
- ↑ Uchwała Rady Miasra w sprawie nadania nazwy ulicy położonej na terenie miasta Katowice 'Nowy Czekaj'. bip.um.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-09)]. katowice.eu [dostęp 2014-04-12]
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. emapa.katowice.eu. [dostęp 2021-11-07]. (pol.).
- ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 16, 17. ISBN 83-905115-0-9.
- ↑ Michał Bulsa, Dąbrówka Mała. Dzieje dzielnicy Katowic, Katowice 2023, ISBN 978-83-64356-57-5, s. 350.
- ↑ Raport o stanie miasta Katowice. [dostęp 2010-03-27].
- ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 173, 174. ISBN 83-905115-0-9.
- ↑ a b c Urząd Miasta Katowice: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Cz. 1, Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Remont ul. Strzelców Bytomskich na odc. od ul. Hallera do ul. Le Ronda. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Remont ul. Strzelców Bytomskich na odc. od Al. Niepodległości do ul. Pod Młynem. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
- ↑ Michał Bulsa, Barbara Szmatloch , Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 130, ISBN 978-83-7729-502-1 .
- ↑ Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2021-11-07]. (pol.).
- ↑ Nowe rondo w w Dąbrówce Małej. Szykują się korki (pol.) katowice24.info [dostęp 2024-08-15]
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
- ↑ Filia nr 20 [online], Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach [dostęp 2021-11-07] (pol.).
- ↑ Kontakt - Hutniczo-Górnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa, „Hutniczo-Górnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa” [dostęp 2021-11-07] (pol.).
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Wykonanie remontu elewacji budynku przy ul. Strzelców Bytomskich 33 w Katowicach. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Wykonanie remontu elewacji budynku przy ul. Strzelców Bytomskich 33 w Katowicach. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-06-27]. (pol.).
- ↑ Rejon Katowice » Polski Związek Działkowców Okręg Śląski [online], Polski Związek Działkowców Okręg Śląski, 23 października 2019 [dostęp 2021-11-07] (pol.).