Ulica Wspólna w Warszawie

Ulica Wspólna w Warszawie
	Śródmieście
	; Ulica Wspólna przy ul. Marszałkowskiej, widok w kierunku wschodnim
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Warszawa
Przebieg
	Położenie na mapie Warszawy Ulica Wspólna w Warszawie
	Położenie na mapie Polski Ulica Wspólna w Warszawie
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Ulica Wspólna w Warszawie
	52°13′37,4″N 21°00′47,6″E/52,227056 21,013222
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Wspólna – ulica w dzielnicy Śródmieście w Warszawie.

Historia

Pierwotnie była to polna droga, biegnącą przez pola Kałęczyna między włókami Burkat na południu i tzw. Włóką Szeroką na północy (stąd nazwa późniejszej ulicy^[1]). Właściciele Włóki Szerokiej, misjonarze świętokrzyscy, zbudowali przy drodze folwark, a następnie cegielnię. Potem założyli cmentarz dla parafii świętokrzyskiej^[2] i wybudowali na nim w 1783 klasycystyczną kaplicę, istniejącą do dziś. Po cegielni, która znajdowała się w pobliżu obecnej ulicy Poznańskiej, zachowały się jeszcze glinianki.

Ulica uzyskała swoją nazwę w 1770, uregulował ją w tym czasie geodeta, nadając jej szerokość 24 łokci (14 m). Na wymierzonych przez niego działkach, wybudowano do 1784 24 domy i dworki z drewna i 1 dom murowany. Zabudowa objęła Wspólną od rozdroża Złotych Krzyży do ul. Wielkiej (ob. Poznańskiej). Mniej więcej w tym samym czasie wybudowano niewielki browar; jednocześnie pożar zniszczył kilka domów. Po 1831 zamknięto cmentarz.

W 1858 ulica została poszerzona, a w kolejnych latach stanęło przy niej kilka murowanych domów. W 1870 przy ulicy założono Ogród Pomologiczny^[3].

W 1944 zabudowa przy ulicy Wspólnej została w dużej części zniszczona. Według powojennych planów odbudowy miała stanowić oś planowanej dzielnicy biurowców i budynków rządowych (tzw. dzielnicy ministerstw)^[4]. Ulicę odcięto od placu Trzech Krzyży przez budowę gmachu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego^[5].

Ważniejsze obiekty

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (nr 1/3)
Główny Urząd Geodezji i Kartografii (nr 2)
Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa (nr 2)
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (nr 2/4)
Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych (nr 2/4)
Ministerstwo Aktywów Państwowych (nr 6)
Rządowe Centrum Legislacji (nr 6)
Mercure Grand Hotel (ul. Krucza 28)
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (nr 30)
Zabytkowy budynek projektu Franciszka Lilpopa, niegdyś siedziba Porozumienia Centrum (nr 35)
Obelisk z tablicą pamiątkową poświęcony żołnierzom batalionu AK „Zaremba-Piorun” (przy skrzyżowaniu z ul. Poznańską)
Biurowiec Ufficio Primo, d. Prezydium Rządu projektu Marka Leykama (nr 62)
Galeria Raster (nr 63)
„Dom Pod Jesionami” – odbudowana po II wojnie światowej kamienica malarza Zdzisława Jasińskiego (nr 63b)
Zabytkowa kaplica św. Barbary przy kościele pw. św. Piotra i Pawła (1783) (nr 68) – odbudowana po zniszczeniach ostatniej wojny kaplica z dekoracją ścienną, przedstawiającą świętego Jana Ewangelistę. Jest to pozostałość po tzw. Domu Śmierci – zespole zabudowań przycmentarnych, w którego skład wchodziły dwie kostnice, katakumby, kaplica pod wezwaniem św. Barbary, plebania i dom grabarzy.

W kulturze masowej

W fikcyjnej kamienicy pod numerem 17 umieszczono akcję serialu Na Wspólnej, emitowanego w TVN od 2003.

Przypisy

↑ Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 191. ISBN 978-83-62189-08-3.
↑ Jerzy S. Majewski: Kościół św. Piotra i Pawła, róg Wspólnej i Emilii Platter. Gazeta Stołeczna, 2-11-2007. [dostęp 2010-07-04]. (pol.).
↑ Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 138.
↑ Jarosław Zieliński. Powojenne zmiany w ramach dzielnicy ministerstw. „Stolica”, s. 23, styczeń−luty 2023.
↑ Grzegorz Piątek: Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944−1949. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B, 2020, s. 272. ISBN 978-83-280-3725-0.

Bibliografia

Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy: przewodnik. Warszawa: PWN, 1963.

[1] Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 191. ISBN 978-83-62189-08-3.

[gw-2] Jerzy S. Majewski: Kościół św. Piotra i Pawła, róg Wspólnej i Emilii Platter. Gazeta Stołeczna, 2-11-2007. [dostęp 2010-07-04]. (pol.).

[3] Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 138.

[4] Jarosław Zieliński. Powojenne zmiany w ramach dzielnicy ministerstw. „Stolica”, s. 23, styczeń−luty 2023.

[5] Grzegorz Piątek: Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944−1949. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B, 2020, s. 272. ISBN 978-83-280-3725-0.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]