Wikipedia

Ulica Zagórska w Tarnowskich Górach

arteria komunikacyjna w Tarnowskich Górach

Ulica Zagórska w Tarnowskich Górach – jedna z głównych arterii komunikacyjnych Tarnowskich Gór łącząca to miasto m.in. z Tworogiem i Lublińcem. Częściowo tworzy granicę między dzielnicami Śródmieście-Centrum i Opatowice. Przebiega przez Rybną oraz Strzybnicę. W całości jest częścią drogi krajowej nr 11 (drogi jednojezdniowej klasy GP na odcinku Tworóg – Bytom)[1].

ulica Zagórska
Śródmieście-Centrum, Opatowice, Rybna, Strzybnica
Ilustracja
Ulica Zagórska
w Tarnowskich Górach‑Strzybnicy,
widok w kierunku południowo‑wschodnim
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Tarnowskie Góry

Długość

5700 m

Przebieg
↑ ul. Opolska
światła 0 m Obwodnica Tarnowskich Gór 11
170 m Rondo im. Błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki – kapelana "Solidarności":
← C.H. Kaufland, C.H. Tarnowskie Góry, Shell
→ C.H. Tesco, BP
700 m ul. Wiśniowa
1000 m Śląskie Centrum Hurtu „Gwarek”
1600 m Śląskie Centrum Hurtu „Gwarek”
1900 m ul. Juliana Tuwima
2500 m ul. Zwarta
2700 m ul. Artura Zawiszy
2800 m ul. Wiślana
2900 m ul. Dymarska
3100 m linia kolejowa nr 144
3200 m ul. Komuny Paryskiej
światła 3600 m ul. ks. Prałata Edwarda Płonki
3700 m ul. Powstańców Warszawskich
4000 m ul. Lotników
4300 m ul. Kombatantów
4600 m ul. Włodzimierza Majakowskiego
4600 m ul. Proletariacka
4800 m ← ul. Sudecka
→ ul. 11 listopada
4900 m ul. Jagiellońska
5200 m ul. Pustki-Leśnictwo
5700 m ul. gen. Kazimierza Pułaskiego
↓ ul. Słowiańska 11 (Boruszowice, gmina Tworóg)
Położenie na mapie Tarnowskich Gór
Mapa konturowa Tarnowskich Gór, po lewej znajduje się punkt z opisem „ulica Zagórska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Zagórska”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Zagórska”
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego
Mapa konturowa powiatu tarnogórskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Zagórska”
50,469586°N 18,808047°E/50,469586 18,808047
Multimedia w Wikimedia Commons

Przebieg edytuj

Ulica Zagórska biegnie w kierunku północno-zachodnim od centrum miasta. Stanowi kontynuację ulicy Opolskiej i rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z ulicą Obwodnicą. Krzyżuje się m.in. z ulicą Powstańców Warszawskich (główną ulicą dzielnicy Rybna; drogą powiatową nr 3239S łączącą Tarnowskie Góry z Miedarami w gminie Zbrosławice[2]) oraz ulicą Księdza Prałata Edwarda Płonki (dawniej Metalowców[3]; drogą powiatową nr 3285S prowadzącą w kierunku dzielnicy Pniowiec[2]). Kończy się na granicy administracyjnej miasta Tarnowskie Góry z gminą Tworóg. Kontynuacją ulicy Zagórskiej na jej terenie jest ulica Słowiańska[4]. Równolegle wzdłuż ulicy przebiega linia kolejowa nr 144.

Historia edytuj

 
Urząd Hutniczy oraz willa przy obecnej ulicy Zagórskiej. Pocztówka z lat 1910–1930

Droga biegnąca w kierunku północno-zachodnim łącząca Tarnowskie Góry z Piaseczną oraz kuźnicami nad rzeką Stołą istnieć musiała już w XVI wieku[5], zaś w 1736 roku pojawia się ona po raz pierwszy na mapie księstwa opolskiego autorstwa Iohannesa Wolfganga Wielanda[6]. Obecna ulica Zagórska została oddana do użytku w 1847 roku po czterech latach budowy szosy z Tarnowskich Gór przez Tworóg do Lublińca i dalej do Opola[7][8]. Dziesięć lat później równolegle do niej wybudowano jedną z najstarszych linii kolejowych na Górnym Śląsku, będącą część Kolei Prawego Brzegu Odry – obecną linię kolejową nr 144 Tarnowskie Góry–Opole Główne[7].

Do 1925 roku oraz w latach 1939–1945 ulica nosiła niemiecką nazwę Hauptstrasse (pol. 'ul. Główna'); w latach 1945–1975 ul. Tarnogórska[9].

Zabytki edytuj

 
Zabytkowy kolejowy budynek mieszkalny przy ul. Zagórskiej 86

Najstarszym zachowanym budynkiem zlokalizowanym przy ulicy Zagórskiej jest oddany do użytku w 1868 roku budynek stacji kolejowej Strzybnica przy dawnym placu XXV-lecia PRL (włączonym 25 lipca 2017 w przebieg ulicy Zagórskiej[10]). Figuruje on w Gminnej Ewidencji Zabytków miasta Tarnowskie Góry, podobnie jak[11]:

  • budynek z ok. 1915 roku będący dawniej siedzibą urzędu gminy, gromady, a do 1973 roku miasta Strzybnica, współcześnie mieszczący przedszkole,
  • kolejowy budynek mieszkalny z ok. 1900 roku znajdujący się obok dworca, przy ul. Zagórskiej 86,
  • budynek mieszkalno-usługowy z ok. 1900 roku przy ul. Zagórskiej 90,
  • dawna hala fabryczna oraz wieża ciśnień pochodzące z ok. 1910 roku – okresu rozbudowy Huty Fryderyk; obecnie na terenie Zakładów Mechanicznych „Zamet”,

a także cztery krzyże przydrożne z XIX, XX i początku XXI wieku (ze starszymi figurami) oraz dwie kapliczki maryjne: w ogrodzeniu przy bramie wjazdowej do budynku przy ul. Zagórskiej 80 oraz przy skrzyżowaniu ulicy Zagórskiej z ulicą Sudecką (kapliczka maryjna z 1. połowy XX wieku)[11].

Dodatkowo przy ulicy Zagórskiej 81 znajdowała się wybudowana w 1880 roku willa, w której mieścił się Urząd Hutniczy przy Hucie Fryderyk. W latach 20. XX wieku urzędował w niej administrator polsko-francuskiej spółki Tarnoferme zarządzającej hutą. Budynek został zbombardowany w czasie II wojny światowej, odbudowany (w zmienionej formie) w latach 50. XX wieku. Obecnie pełni funkcje mieszkalne[12][13].

Inne obiekty edytuj

 
Teren dawnego FAZOS-u oraz wysypiska śmieci przy ul. Zagórskiej (2020)

Przy ulicy Zagórskiej znajdują się również:

Ponadto do 2014 roku przy ulicy Zagórskiej 167 działała Fabryka Zmechanizowanych Obudów Ścianowych „FAZOS” S.A. wchodząca w skład grupy Famur[24][25]. Za zabudowaniami tej fabryki w latach 1963–1990 istniało wysypisko odpadów komunalnych. Obecnie hale zajmuje Chemet S.A.[26][27].

Komunikacja edytuj

 
Budynek dworca PKP Strzybnica na pocztówce z 1916 roku

Według stanu z grudnia 2022 roku ulicą Zagórską kursują autobusy organizowane przez Zarząd Transportu Metropolitalnego[28], obsługujące następujące linie[29]:

Przy ulicy zlokalizowane są przystanki autobusowe Tarnowskie Góry Kaufland, Strzybnica Fazos, Strzybnica Centrum Handlu Gwarek, Strzybnica Zawiszy, Strzybnica Park Hutnika i Strzybnica Zametowska oraz przystanki na żądanie Strzybnica Ogrodnictwo i Strzybnica Osiedle[29].

W pobliżu skrzyżowania ul. Zagórskiej z ul. Powstańców Warszawskich znajduje się stacja kolejowa Tarnowskie Góry Strzybnica, na której ruch pasażerski został zawieszony w grudniu 2011 roku wraz z wejściem w życie nowego rozkładu jazdy likwidującego cztery pary pociągów relacji Tarnowskie Góry – Opole Główne. Powodem było wycofanie się województwa śląskiego z organizacji przewozów na tej linii spowodowane niską frekwencją w pociągach[30].

Mieszkalnictwo edytuj

Według danych Urzędu Stanu Cywilnego na dzień 31 grudnia 2022 roku przy ulicy Zagórskiej zameldowane na pobyt stały były 733 osoby[31].

Przypisy edytuj

  1. ↑ GDDKiA: Zarządzenie nr 83 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 24/12 2009 r. zmieniające zarządzenie w sprawie klas istniejących dróg krajowych. gddkia.gov.pl, 2009-12-24. [dostęp 2018-07-17]. (pol.).
  2. ↑ a b BIP – Zarząd Dróg Powiatowych w Tarnowskich Górach: Aktualny wykaz dróg powiatowych. 2020-09-09. [dostęp 2020-09-24]. (pol.).
  3. ↑ Uchwała nr XV/231/2004 Rady Miejskiej w Tarnowskich Górach z dnia 24 czerwca 2004 r. w sprawie zmiany nazwy ulicy w mieście Tarnowskie Góry. prawomiejscowe.pl. [dostęp 2018-07-21]. (pol.).
  4. ↑ Ulica Zagórska w Tarnowskich Górach na mapie Polski Targeo.
  5. ↑ Danuta Szlachcic-Dudzicz, Tarnowskie Góry w okresie habsburskim (1526–1763). Układ przestrzenny miasta i jego zabudowa, [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 65, ISBN 83-911508-3-6.
  6. ↑ Jan Kwak, Tarnowskie Góry w okresie habsburskim (1526–1763), [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 79, ISBN 83-911508-3-6.
  7. ↑ a b Anna i Łukasz Piernikarczyk: Historia Strzybnicy i Srebrnej Góry. 2004-12-28. [dostęp 2016-04-23]. (pol.).
  8. ↑ Przemysław Nadolski, Miasto pod panowaniem pruskim i w obrębie II Rzeszy Niemieckiej (1763–1918). Miasto i jego zabudowa, [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 238, ISBN 83-911508-3-6.
  9. ↑ informacja na podstawie ORSIP – Otwartego Regionalnego Systemu Informacji Przestrzennej województwa śląskiego.
  10. ↑ Uchwała Nr XXXIX/417/2017 Rady Miejskiej w Tarnowskich Górach z dnia 30 czerwca 2017 roku w sprawie zmiany nazw ulic. bip.tarnowskiegory.pl. [dostęp 2018-07-21]. (pol.).
  11. ↑ a b BIP – Urząd Miejski w Tarnowskich Górach: Gminna Ewidencja Zabytków. 2013-09-06. [dostęp 2018-07-21]. (pol.).
  12. ↑ Pocztówki. Mało ich wciąż. galeria.strzybnica.com, 2009-04-04. [dostęp 2018-07-21]. (pol.).
  13. ↑ Zagórska 81 – budynek. [w:] zagorska81.pl [on-line]. [dostęp 2018-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  14. ↑ Apteka LEKOSFERA, ul. Zagórska 189, Tarnowskie Góry [online], GdziePoLek.pl [dostęp 2022-03-24] (pol.).
  15. ↑ CH Tarnowskie Góry – targeo.
  16. ↑ saller.pl – Przebudowa istniejącego obiektu w Park Handlowy w Tarnowskich Górach, przy ul. Zagórskiej 224. saller.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-22)]..
  17. ↑ tesco.pl Hipermarket Tarnowskie Góry.
  18. ↑ Kaufland – targeo.
  19. ↑ kfc.pl – KFC Tarnowskie Góry.
  20. ↑ BP – targeo.
  21. ↑ Shell – targeo.
  22. ↑ Śląskie Centrum Handlu GWAREK – targeo.
  23. ↑ P.W. WIECZOREK Sp. z o.o. – Autoryzowany dealer Renault, Dacia.
  24. ↑ Tomasz Klyta: Fazos zostaje zlikwidowany. Pracę straciło prawie 400 osób. [w:] tarnowskiegory.naszemiasto.pl [on-line]. Polska Press Oddział Śląsk, 2014-07-18. [dostęp 2018-07-21]. (pol.).
  25. ↑ Stypa po ogromnym pracodawcy w Tarnowskich Górach. Fazos czeka likwidacja?. [w:] tvs.pl [on-line]. TVS, 2014-07-13. [dostęp 2018-07-21]. (pol.).
  26. ↑ Jan Marciniak, Lata II wojny światowej i powojennego półwiecza. Problematyka ekologiczna w mieście, [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 571, ISBN 83-911508-3-6.
  27. ↑ Tadeusz B. Hadaś, Przyroda i jej przemiany w dziejach Tarnowskich Gór. Środowisko geograficzno-przyrodnicze - ukształtowanie powierzchni, [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 709, ISBN 83-911508-3-6.
  28. ↑ Pawlik 2019 ↓.
  29. ↑ a b Lista przystanków: Tarnowskie Góry. [w:] Zarząd Transportu Metropolitalnego [on-line]. [dostęp 2023-01-15]. (pol.).
  30. ↑ Koniec pociągów z Tarnowskich Gór do Opola. [w:] rynek-kolejowy.pl [on-line]. [dostęp 2018-07-21]. (pol.).
  31. ↑ BIP – Urząd Miejski w Tarnowskich Górach: Ludność miasta Tarnowskie Góry według stanu na dzień 31.12.2022 r.. 2023-01-11. [dostęp 2023-01-25]. (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulica_Zagórska_w_Tarnowskich_Górach&oldid=71207302”