Ultramaryna

niebieski pigment

Ultramarynaniebieski pigment mineralny pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, stosowany do produkcji farb, lakierów i emalii oraz jako środek barwiący wielu innych substancji, w tym także jako wybielacz optyczny.

Ultramaryna
 
Przybliżone współrzędne barw1
Hex (szesnastkowo)

#002D6E

RGB [0-255]

(0, 45, 110)

CMYK [0–100%]

(100%, 59%, 0, 57%)

HSV [°, %, %]

(215°, 100%, 43%)

1Dla większości barw są to dane orientacyjne.
naturalna ultramaryna (pigment)
Ultramaryna syntetyczna

W średniowieczu i renesansie był to najdroższy dostępny pigment (drugie miejsce zajmowało złoto), otrzymywany ze skały Lapis lazuli nie występującej w Europie. Często używano go w malarstwie do malowania szat aniołów lub Matki Boskiej. Ceniono go z powodu intensywności koloru oraz odporności na światło i substancje zasadowe.

W początkach XIX wieku odkryto możliwości syntetycznego wytwarzania ultramaryny.

W 1824 r. francuskie stowarzyszenie Societé d'Encouragement ogłosiło konkurs z nagrodą 6 tysięcy franków na wynalezienie syntetycznej alternatywy dla ultramaryny. Zgłosili się francuski chemik Jean-Baptiste Guimet i niemiecki chemik Christian Gmelin, profesor z Uniwersytetu w Tybindze. Komisja przyznała nagrodę Guimetowi. Opublikował on swój wynalazek i stał się twórcą francuskiej ultramaryny[1]. Po odkryciu metod produkcji syntetycznej, ultramaryna stała się jedną z popularniejszych substancji barwiących na świecie.

  • Pierwotnie ultramaryną nazywano minerał lazuryt.
  • Chemicznie ultramaryna jest zbiorem glinokrzemianów sodu zawierających także siarkę.
  • Naturalne ultramaryny posiadają dość zmienny skład chemiczny i sporą rozpiętość barwową (od żółci, przez czerwień, zieleń, błękit do fioletu).
  • Przybliżony sumaryczny wzór chemiczny ultramaryny naturalnej: Na8-10Al6Si6O24S2-4

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Ravi Mangla, True Blue [online], The Paris Review, 8 czerwca 2015 [dostęp 2020-12-05] (ang.).