Umiarkowana Partia Koalicyjna
Umiarkowana Partia Koalicyjna (szw. Moderata samlingspartiet, w skrócie Moderaterna; Moderaci, M) – szwedzka partia liberalno-konserwatywna.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Skrót |
M |
| Lider | |
| Data założenia |
17 października 1904 |
| Adres siedziby |
Blasieholmsgatan 4A, Norrmalm, Stockholm |
| Ideologia polityczna |
liberalny konserwatyzm, konserwatywny liberalizm, proeuropeizm |
| Poglądy gospodarcze | |
| Członkostwo międzynarodowe |
|
| Grupa w Parlamencie Europejskim |
|
| Młodzieżówka | |
| Barwy |
niebieski |
| Obecni posłowie |
68/349
|
| Obecni eurodeputowani |
4/21
|
| Strona internetowa | |
Historia
edytujPowstała w 1904 roku, będąc początkowo ugrupowaniem bardzo konserwatywnym i nacjonalistycznym. Była przeciwna powszechności prawa wyborczego, prawom pracowniczym i wydatkom socjalnym. Jej członkowie chcieli zapewnienia przywilejów wyższym klasom społecznym. W tym czasie dwukrotnie premierem był Arvid Lindman (lata 1905–1911 i 1928–1930). W 1928 roku partia uzyskała najwyższy jak dotąd wynik wyborczy – 28%. Od 1934 roku była to główna partia opozycyjna, od 1938 jako Narodowa Organizacja Prawicy, pomagała socjaldemokratom w rządzeniu w czasie wojny. Od 1952 roku jako Partia Prawicowa, główne ugrupowanie opozycyjne, a od 1969 pod obecną nazwą.
Od 1970 (lider – Gösta Bohman, 1911–1977) partia zaczęła zmieniać swoją orientację z klasycznie konserwatywnej na bardziej liberalną. Od 1976 roku uczestniczyła w pierwszym powojennym rządzie niesocjaldemokratycznym (który przetrwał do 1982, przewodziła w nim Partia Centrum).
W 1991 roku nowy przywódca Carl Bildt poprowadził partię do zwycięstwa, zostając premierem i tworząc nie-socjalistyczną koalicję rządową do 1994. Rząd ten obciął wydatki socjalne, zredukował podatki i zakończył negocjacje z UE. Potem jednak koalicja utraciła większość, pomimo zwiększenia poparcia dla samej partii w wyborach 1994 i 1998 roku. Nowy lider, Bo Lundgren poprowadził jednak partię do klęski w 2002 roku, po czym zastąpił go Fredrik Reinfeldt. Po rządach, które Umiarkowani sprawowali w latach 2006–2015 nadeszła porażka wyborcza, po której do dymisji podał się ustępujący premier i lider partii Fredrik Reinfeldt. Zastąpiła go Anna Kinberg Batra. Jest pierwszą kobietą, która objęła stanowisko lidera partii.
Liderzy partyjni
edytuj- Gustaf Fredrik Östberg (1904–1905)
- Axel Svedelius (1905–1906)
- Hugo Tamm (1907)
- Gustaf Fredrik Östberg (1908–1912)
- Arvid Lindman (1912–1917)
- Olof Jönsson i Hov (1917)
- Arvid Lindman (1917–1935)
- Gösta Bagge (1935–1944)
- Fritiof Domö (1944–1950)
- Jarl Hjalmarson (1950–1961)
- Gunnar Heckscher (1961–1965)
- Yngve Holmberg (1965–1970)
- Gösta Bohman (1970–1981)
- Ulf Adelsohn (1981–1986)
- Carl Bildt (1986–1999)
- Bo Lundgren (1999–2003)
- Fredrik Reinfeldt (2003–2015)
- Anna Kinberg Batra (2015–2017)[1]
- Ulf Kristersson (2017)[1]
Poparcie w wyborach
edytuj| Wybory | Wyniki[2] | Mandaty | +/- | Rząd | |
|---|---|---|---|---|---|
| Głosy | % | ||||
| 1911 | 188 691 | 31,1 | 65/230
|
Nowa | Opozycja |
| Marzec 1914 | 286 250 | 37,7 | 86/230
|
 21
|
Opozycja |
| Wrzesień 1914 | 268 631 | 36,7 | 86/230
|
 0
|
Opozycja |
| Rząd mniejszościowy (od 1917) | |||||
| 1917 | 182 070 | 24,7 | 59/230
|
 27
|
Opozycja |
| 1920 | 183 019 | 27,9 | 70/230
|
11
|
Opozycja |
| 1921 | 449 257 | 25,8 | 62/230
|
8
|
Opozycja |
| Rząd mniejszościowy (od 1923) | |||||
| 1924 | 461 257 | 26,1 | 65/230
|
3
|
Opozycja |
| 1928 | 692 434 | 29,4 | 73/230
|
8
|
Rząd mniejszościowy |
| Opozycja (od 1930) | |||||
| 1932 | 576 053 | 23,1 | 58/230
|
15
|
Opozycja |
| 1936 | 512 781 | 17,6 | 44/230
|
14
|
Opozycja |
| Koalicja rządząca (od 1939) | |||||
| 1940 | 518 346 | 18,0 | 42/230
|
2
|
Koalicja rządząca |
| 1944 | 488 921 | 15,8 | 39/230
|
3
|
Koalicja rządząca |
| Opozycja (od 1945) | |||||
| 1948 | 478 779 | 12,3 | 23/230
|
16
|
Opozycja |
| 1952 | 543 825 | 14,4 | 31/230
|
8
|
Opozycja |
| 1956 | 663 693 | 17,1 | 42/231
|
11
|
Opozycja |
| 1958 | 750 332 | 19,5 | 45/233
|
3
|
Opozycja |
| 1960 | 704 365 | 16,6 | 39/233
|
6
|
Opozycja |
| 1964 | 582 609 | 13,7 | 33/233
|
6
|
Opozycja |
| 1968 | 621 031 | 12,9 | 32/233
|
1
|
Opozycja |
| 1970 | 573 812 | 11,5 | 41/350
|
9
|
Opozycja |
| 1973 | 737 584 | 14,3 | 51/350
|
10
|
Opozycja |
| 1976 | 847 672 | 15,6 | 55/349
|
4
|
Koalicja rządząca |
| Opozycja (od 1978) | |||||
| 1979 | 1 108 406 | 20,3 | 73/349
|
18
|
Koalicja rządząca |
| 1982 | 1 313 337 | 23,6 | 86/349
|
13
|
Opozycja |
| 1985 | 1 187 335 | 21,3 | 76/349
|
10
|
Opozycja |
| 1988 | 983 226 | 18,3 | 66/349
|
10
|
Opozycja |
| 1991 | 1 199 394 | 21,9 | 80/349
|
14
|
Koalicja rządząca |
| 1994 | 1 243 253 | 22,4 | 80/349
|
0
|
Opozycja |
| 1998 | 1 204 926 | 22,9 | 82/349
|
2
|
Opozycja |
| 2002 | 791 660 | 15,1 | 55/349
|
27
|
Opozycja |
| 2006 | 1 456 014 | 26,2 | 97/349
|
42
|
Koalicja rządząca |
| 2010 | 1 791 766 | 30,1 | 107/349
|
10
|
Koalicja rządząca |
| 2014 | 1 403 630 | 23,3 | 84/349
|
23
|
Opozycja |
| 2018 | 1 284 698 | 19,8 | 70/349
|
14
|
Opozycja |
| 2022 | 1 237 428 | 19,1 | 68/349
|
2
|
Koalicja rządząca |
Wybory do Parlamentu Europejskiego
edytuj| Wybory | Wyniki[2] | Mandaty | +/- | |
|---|---|---|---|---|
| Głosy | % | |||
| 1995 | 621 568 | 23,2 | 5/22
|
Nowa |
| 1999 | 524 755 | 20,7 | 5/22
|
0
|
| 2004 | 458 398 | 18,3 | 4/19
|
1
|
| 2009 | 596 710 | 18,8 | 4/18
|
0
|
| 2014 | 507 488 | 13,7 | 3/20
|
1
|
| 2019 | 698 770 | 16,8 | 4/20
|
1
|
Przypisy
edytuj- ↑ a b Ulf Kristersson formally named new Moderate Party leader. sverigesradio.se, 2 października 2017. [dostęp 2018-07-14]. (ang.).
- ↑ a b Historical statistics of elections 1910–2022 [online], Statistiska Centralbyrån [dostęp 2024-02-19] (ang.).